abboltijàdu , agt Definition
nau de un’arremu aguantau postu male ora meda, chi paret ortigu, dormiu, no sentit bene is cosas; nau de cosa de papare, chi est asciuta coment'e ortigu
Synonyms e antonyms
abborticau,
ammoltijadu,
infromigau
Etymon
srd.
Translations
French
engourdi
English
muddy
Spanish
entumecido
Italian
intorpidito
German
eingeschlafen.
aggruncídu , pps, agt Definition
de aggruncire; chi est fatu a unu túturu de su fritu
Synonyms e antonyms
ateterighedhadu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
nàrami ite as àpidu, Antioga: totu aggruncida pares e maltrata!
Translations
French
transi
English
to grow numb
Spanish
entumecido
Italian
intirizzito
German
erstarrt.
aggrunciulídu , pps, agt Definition
de aggrunciulire; chi est a unu túturu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzau,
acancarronau,
aggurjau,
ateterigau
/
cdh. aggrunciulitu
Translations
French
contracte
English
numb
Spanish
entumecido
Italian
aggranchito
German
erstarrt.
cancaràdu , pps, agt: cancaratu,
cancarau,
cancurau Definition
de cancarare; chi portat sa manu o àteru arremu chentza ndhe pòdere bàlere, chentza fortza, acancarronau; nau de un'arremu fintzes candho est informigau, coment'e dormiu o immarriu de comente fut postu ora meda / trigu, orzu cancaradu = cun s'ispiga dórchida conca a terra
Synonyms e antonyms
aggrammiadu
Sentences
lampu, s'iscrossa chi mi at dadu, sa currente, mi at cancaradu sa manu! ◊ ohi, ohi, mi at cancarau totu sa camba!
2.
bogadiche su vísciu de pedire e ista cun sas manos cancaradu! ◊ cussu dranghilloi mannu ciai podiat andai a isperdiai, ca no est cancarau! ◊ bai a castiai, ca no portas mancu is cambas cancaradas! ◊ che fui cancurau de su fritu! ◊ nois semus cancaratos dae su fritu, chin su pilu erpilatu ◊ sa vida fut disumana, cancaraos de fritu, chin apititu e gana!◊ portaiaus is cambas cancaradas a fortza de abarrai sétzius in màchina
Translations
French
engourdi,
transi
English
numbed
Spanish
entumecido,
aterido,
agarrotado
Italian
intirizzito,
rattrappito
German
erstarrt,
steif.
sidhídu , pps, agt: sidhiu Definition
de sidhire; chi est firmu sizidu, cradu, o, nau de unu, fintzes chi no foedhat, chi abbarrat citiu, chi istat firmu
Synonyms e antonyms
firmu,
serradu,
sidhadu 1,
sizidu
/
mudu
/
aggruncidu
Idioms
csn:
sidhiu! = frimmu!, mudu!; buca sidhia = buca cosida, serrada, nadu de chie si callat mudu, no iscóbiat nudha; mòrriri sidhiu = mòrrere inteterighedhadu de su fritu
2.
est chin sas barras sidhias ◊ benindi a innòi, cantu chi abarras sidhiu ingunis! ◊ sidhia tui, ca nci nd'at po tui puru! ◊ abarra inguni sidhiu, no bèngiat genti a comporai cosa! ◊ sa fentana no seu arrennésciu a dh'oberri: est sidhia ◊ tui fai su chi ti nant e sidhiu che sa balla!
3.
sidhiu, ca megas de iscoviai totu! ◊ apo intesu custu istragamuzu… mi ne seo pesadu sidhidu, no ischio ite cosa fut (Z.Porcu)◊ sidhiu, deghinò ti pòngiu su murrabi!
Translations
French
cacheté,
transi
English
sealed,
numbed
Spanish
cerrado herméticamente,
entumecido
Italian
sigillato,
intirizzito
German
versiegelt,
erstarrt.
téteru , agt: tétiru,
tétiu Definition
nau de cosa chi, mescamente innanti modhe e lenta, est o est essia tostada, a bisura de nae de linna (po s'abba, po su fritu, de ufradura): si narat fintzes po deretu, ténneru, chi no est trotu; foedhandho de ccn., chi si credet meda, tropu / téteru che fuste, che brocu, che canna
Synonyms e antonyms
achirdinadu,
chídrinu,
incodinau
/
cdh. tétaru
| ctr.
indullidori,
mugiaditu
Sentences
unu candho morit s'ifritat e abbarrat téteru ◊ sa fune de cànnau ifusta est tètera ◊ bi at robba chi si est ifusta est tètera ◊ s'ischina tètera zughes, chi no t'imbàssias a nudha?! ◊ semus tèteros de su fritu!
2.
ista prus téteru subra de su cadhu! ◊ est camminandhe téteru che brocu ◊ s'ispiga a conca bàscia est ingranida, sa tètera est aurtida ◊ no so che candho a punta de ischina caminaia téteru che canna!
3.
cussa est bellita ma tètera che fusu ◊ Crateone fit colatu téteru che fuste e aiat respostu apenedhas a su salutu ◊ mi est atobiada tètera che fusu, no mi at mancu saludau
Etymon
srd.
Translations
French
rigide,
contracté,
transi
English
rigid,
contracted,
benumbed
Spanish
rígido,
contraído,
entumecido
Italian
rìgido,
contratto,
intirizzito
German
starr,
verkrampft.