acancarronàu , pps, agt: aconcorronau,
aconcorruau Definition
de acancarronai; chi est a unu gànciu, a cancarrone
Synonyms e antonyms
aconcorrodhau,
ancrujadu,
ganciudu,
pinnichedhau,
unchinadu
/
cdh. acurrunciulatu
| ctr.
daretu,
istirau,
ténneru
2.
cussa mata est totu acancarronada ◊ fiat arrennésciu a sanai, mancai cundennau a camminai acancarronau
Translations
French
pelotonné
English
curled up,
numbed
Spanish
encorvado,
encogido
Italian
uncinato,
rannicchiato
German
gekrümmt,
erstarrt.
aggruncídu , pps, agt Definition
de aggruncire; chi est fatu a unu túturu de su fritu
Synonyms e antonyms
ateterighedhadu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
nàrami ite as àpidu, Antioga: totu aggruncida pares e maltrata!
Translations
French
transi
English
to grow numb
Spanish
entumecido
Italian
intirizzito
German
erstarrt.
aggrunciulídu , pps, agt Definition
de aggrunciulire; chi est a unu túturu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzau,
acancarronau,
aggurjau,
ateterigau
/
cdh. aggrunciulitu
Translations
French
contracte
English
numb
Spanish
entumecido
Italian
aggranchito
German
erstarrt.
ammarmuràu , pps, agt Definition
de ammarmurai; cancarau de su fritu, agiummai coment'e fatu a màrmuri
Synonyms e antonyms
tostorau
2.
o celus ammarmuraus, poita no si moveis: a su Signori bieis manus e peis incravaus!
Translations
French
pétrifié
English
petrified
Spanish
aterido
Italian
assiderato,
impietrito
German
erfroren,
erstarrt.
annichilítu , agt Definition
annichilau, distrutu deunudotu
Sentences
canno a pacu tretu si firmant e sa luche de sas cannelas mi mustrat sas caras issoro resto annichilitu
Translations
French
anéanti,
pétrifié
English
annihilated,
petrified
Spanish
aniquilado
Italian
annichilito,
impietrito
German
niedergeschlagen,
erstarrt.
assutzudhíu , agt: atzutzudhiu Definition
chi giughet sa tudha de su fritu, afritoriu, o fintzes po timória
Synonyms e antonyms
altudhidu,
aprilutziu,
assutzurredhau,
atzutzudhau,
sfrigiorau
Sentences
is duas sorres furint atzutzudhias de s'assustru
Etymon
srd.
Translations
French
transi,
engourdi
English
numbed
Spanish
aterido
Italian
intirizzito
German
erstarrt.
cancaràdu , pps, agt: cancaratu,
cancarau,
cancurau Definition
de cancarare; chi portat sa manu o àteru arremu chentza ndhe pòdere bàlere, chentza fortza, acancarronau; nau de un'arremu fintzes candho est informigau, coment'e dormiu o immarriu de comente fut postu ora meda / trigu, orzu cancaradu = cun s'ispiga dórchida conca a terra
Synonyms e antonyms
aggrammiadu
Sentences
lampu, s'iscrossa chi mi at dadu, sa currente, mi at cancaradu sa manu! ◊ ohi, ohi, mi at cancarau totu sa camba!
2.
bogadiche su vísciu de pedire e ista cun sas manos cancaradu! ◊ cussu dranghilloi mannu ciai podiat andai a isperdiai, ca no est cancarau! ◊ bai a castiai, ca no portas mancu is cambas cancaradas! ◊ che fui cancurau de su fritu! ◊ nois semus cancaratos dae su fritu, chin su pilu erpilatu ◊ sa vida fut disumana, cancaraos de fritu, chin apititu e gana!◊ portaiaus is cambas cancaradas a fortza de abarrai sétzius in màchina
Translations
French
engourdi,
transi
English
numbed
Spanish
entumecido,
aterido,
agarrotado
Italian
intirizzito,
rattrappito
German
erstarrt,
steif.
sidhídu , pps, agt: sidhiu Definition
de sidhire; chi est firmu sizidu, cradu, o, nau de unu, fintzes chi no foedhat, chi abbarrat citiu, chi istat firmu
Synonyms e antonyms
firmu,
serradu,
sidhadu 1,
sizidu
/
mudu
/
aggruncidu
Idioms
csn:
sidhiu! = frimmu!, mudu!; buca sidhia = buca cosida, serrada, nadu de chie si callat mudu, no iscóbiat nudha; mòrriri sidhiu = mòrrere inteterighedhadu de su fritu
2.
est chin sas barras sidhias ◊ benindi a innòi, cantu chi abarras sidhiu ingunis! ◊ sidhia tui, ca nci nd'at po tui puru! ◊ abarra inguni sidhiu, no bèngiat genti a comporai cosa! ◊ sa fentana no seu arrennésciu a dh'oberri: est sidhia ◊ tui fai su chi ti nant e sidhiu che sa balla!
3.
sidhiu, ca megas de iscoviai totu! ◊ apo intesu custu istragamuzu… mi ne seo pesadu sidhidu, no ischio ite cosa fut (Z.Porcu)◊ sidhiu, deghinò ti pòngiu su murrabi!
Translations
French
cacheté,
transi
English
sealed,
numbed
Spanish
cerrado herméticamente,
entumecido
Italian
sigillato,
intirizzito
German
versiegelt,
erstarrt.
tostoràu , pps, agt: tusturatu Definition
de tostorare; chi est coment'e tostau, chídrinu de su fritu
Synonyms e antonyms
afriturigadu,
aggruncidu,
ammarmurau,
allintugliadu,
ateterighedhadu,
illibriniu,
intinirau,
sfrigiorau
2.
fit una die de iberru mala e frita, fit bentu, fit frocandhe a froca lada e Mariedha, totu tostorada, bufàndhesi sas ungras! (P.Dessanay)
Translations
French
transi
English
stiffened,
frozen to death
Spanish
envarado,
entumecerse
Italian
intirizzito,
assiderato
German
erstarrt.
trassícu , agt Definition
coment'e sicau deunudotu, retesu (de dolore, dispraxere), ispantasiau
Synonyms e antonyms
apapughinau,
atonostadu,
atrassidu,
sustu 1,
trassicadu
/
acalamau
Sentences
bidindhe chi su fizu no si moviat, ne ridiat, ne faedhaiat est addurada trassica ◊ trassica est restada che restuju de un'istiu andhadu ◊ coros istracos de ànimas abbangaladas e trassicas ◊ su bentu de sa malignidade bisastrat sos ànimos trassicos
Etymon
srd.
Translations
French
pétrifié,
étonné
English
petrified,
amazed
Spanish
petrificado,
pasmado
Italian
impietrito,
pietrificato,
stupito
German
zu Stein erstarrt.