calpíre , vrb: acarpire,
carfire,
carpire,
caspire,
crapire 1,
crapiri Definition
passare in mesu de calecuna cosa o cun calecuna cosa, trapassare una cosa; apèrrere una cosa coment'e isperrandhodha, fresare su pane carasu isperrandhodhu a gurtedhu in is oros po istacare is duos pígios; segare is panes de sa pasta cumossada
Synonyms e antonyms
rúpere,
sarcie,
sumire
/
fresai,
tzacai
Sentences
carpiat purpa e ossu su càntigu chi mandhaizis ◊ linna tosta: la podet carpire solu sa bistrale manna ◊ s'abba chi at fatu at carpidu terra meda ◊ carchi tubbu perdindhe at carpidu su muru, sa bòveda ◊ inoghe fit unu buscu de chercos, élighes, rú e mudeju chi azigu bi carpiat sa colora!
2.
sas cochidores fint chie sétia in ghenna de furru, chie pronta po carfire in sa prugajola ◊ su pane fit cotu, carfiu, carasau e fatu a piras
Etymon
ltn.
carpere
Translations
French
pénétrer,
fissurer
English
to penetrate
Spanish
penetrar,
hender
Italian
penetrare,
fessurare
German
durchdringen,
eindringen.
fibài , vrb: afilare 1,
filai,
filare Definition
fàere una filada, una síngia fine che filu (fibadura), ma de segada chi si faet cun cropu, nau prus che àteru de istrégiu fatu de cosa tostada chídrina (imbidru, terra, ma fintzes linnàmene, muru)
Synonyms e antonyms
abbèrrere,
cannire,
filiri,
frasellare,
fresai,
iscrafangiai,
sacai,
scanniri,
sinniai
Sentences
cussu est unu pratu filau ◊ cussa crésia est a murus filaus
2.
si fibat su coru, si trúmbulat su sàngui, s'intruat su sentidu, si trobílicat s'ànima (L.Porcedhu)
Etymon
srd.
Translations
French
fendre
English
to cleave
Spanish
hender
Italian
fèndere
German
spalten.
fresài , vrb: fresare Definition
fàere a fresa, isperrare, apèrrere a pígios
Synonyms e antonyms
iscaltulare
/
abbèrrere,
cannire,
crasare,
filiri,
sacai,
scanniri,
sinniai
Idioms
csn:
fresare su pane = iscopercare su pane, segare su pane de fresa ororu pro ispitzigare sos duos pizos e ndhe furriare unu a manera de resurtare ambos de su matessi betu ca sunt lísios a parte de fora ma aspros a parte de intro; fresai sa castàngia = trapare, ispitighedhare sa castanza pro no si tzocare arrustindhe
Sentences
fint chie coghindhe e chie fresendhe, a sa cota ◊ su fritu li at fresau sas manos ◊ su sole coghet sa terra faghíndhela fresare
Etymon
ltn.
fresus
Translations
French
fendre,
scinder,
crevasser,
craqueler
English
to chapp,
to separate,
to cleave
Spanish
hender,
escindir,
agrietar
Italian
fèndere,
scìndere,
screpolare
German
spalten,
trennen,
rissig machen.
isperrài , vrb: isperrare,
sperrai Definition
segare, fàere a perras (o fintzes a fitas), in duas o in medas partes si donniuna si sighit a isperrare
Synonyms e antonyms
sperraciae
/
ispartzire,
paltire
Sentences
sonos de fàghere trèmere chelu e terra ch'isperraiant su coro in mesu in mesu ◊ s'isperrat sa linna tropu russa ◊ su cifraxu, a bortas, s’isperrat po fai pistocu o po si dhu papai cun ollu o cun ladru
2.
sa pilladra si faet de pira matzi niedha isperrada e sicada in su sole
Etymon
srd.
Translations
French
fendre,
couper,
scinder
English
to cleave,
to divide
Spanish
hender
Italian
spaccare,
scìndere
German
spalten.
scaravangiài , vrb: iscrafangiai*,
scrafangiai Definition
su si apèrrere a pígiu de fora, fàere tzacaduras pagu fundudas, crepaduras, nau mescamente de sa pasta cun su frammentu bene aghedada e de su pane modhe cotu; fàere a tzirbisas, nau de s’orrobba chistia posta male, ammurigonada, ma fintzes de is murros candho unu est acanta a prànghere; crepare de su erríere
Synonyms e antonyms
afilai,
cheprinare,
crebulare,
sacai,
spreciai
/
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
cipirodhare,
frongire
/
ischerchedhare
Sentences
su mustàciu bèni trabballau si scrafàngiat in pícius candu est cotu ◊ sa figu est totu scrafangiada de cantu est cota ◊ scrafangiada che civraxu axedu siast!
2.
custus pannus si funt scrafangiaus
3.
no bengas allirga cun cuss'arrisu scaravangiau, o morti! ◊ gi ses arriendi pagu: scrafangiau ses?!
Translations
French
se crevasser,
fendre
English
to crack,
to get chapped
Spanish
hender,
agrietar
Italian
fèndersi,
screpolarsi
German
sich spalten,
bersten,
rissig werden.