agrestàre , vrb: arestai,
arestare Definition
essire areste, si narat de animales e de erbas chi, unu tempus contivigiaos cun su trebballu, dhos ant lassaos a sirba issoro, abbandhonaos, e ant pérdiu in calidade; si narat fintzes de is terrenos lassaos chentza trebballaos chi si prennent de totu su chi dhue naschit; nau de gente, istare aillargu de is àteros agiummai coment'e tenendho bregúngia o ifadu de sa cumpangia, fàere che a s'animale areste chi no si lassat tocare nudha nudha
Synonyms e antonyms
abriare,
aferare,
arestire,
arruarzare,
eremire,
imbragadinai,
imburdiri,
irratzare
/
ammugronare,
assirbonae,
azanare
| ctr.
ammasedare
Sentences
custu frenugu si ch'est arestadu ◊ nos fit mancadu su batu: apustis de meda za l'amus àpidu ma si che fit arestadu e a lu cramare no beniat prus
Etymon
srd.
Translations
French
rendre sauvage
English
to make wild
Spanish
volver silvestre (plantas),
salvaje (animales),
huraño (personas)
Italian
inselvatichire
German
verwildern.
agrèste , agt: areste 1,
aresti,
arestu Definition
nau de erbas o de matas (e fintzes de terras), chi faent a solas, chentza contivígiu de sa gente, chentza chi nemos ndhe prantet; nau de animales, chi no funt pesaos apostadamente, ne domaos o abbituaos a sa manu de sa gente, chi no si lassant acostire o tocare, pagu o nudha abbituaos a bíere gente; nau de ccn., chi est iscontriosu, chi no bolet istare cun àtere, pagu amedhosu / lassai su masedu po s'aresti = lassare su bonu pro su malu, su menzus pro su peus
Synonyms e antonyms
arrui 2,
buldu,
faràstigu
/
agrestosu,
aréstigu
| ctr.
coltivau
/
domadu,
masedu
/
ammedhósicu
Sentences
fustinaga, frúture areste ◊ bi at erbas arestes bonas a manigare ◊ est una terra agreste chi in beranu si cucutzat de ervas e fiores ◊ sas erbas fuint tropu cracas: si bidiat ca fuit logu areste, terra chena triballiare ◊ su pisellu de àinos nostru est areste ◊ Bustianu fit perricau imbucandhe in su gúturu agreste a s'intrada de sa bidha
2.
apo chircatu de tènnere sa gatu pro la curare, ma si est fughita che gatu agreste ◊ as a curri de crabetura in crabetura coment'e unu gatu aresti ◊ immoi dhas podiat sètzi comenti bolliat issu is tres purdedhas arestis ◊ Giuanni papàt pibitziris e meli aresti
3.
cussu est areste che fera ◊ si podet nàrrere chi dogni bidha at àpidu sos bandhidos suos, bonos e malos, masedos o arestes, umanos o sambeneris
Surnames and Proverbs
smb:
Areste, Aresti
Etymon
ltn.
agrestis
Translations
French
sauvage
English
wild
Spanish
silvestre (plantas),
montés (animales),
bravo,
huraño (pers.)
Italian
selvàtico,
insociévole
German
wild,
ungesellig.
agrestósu , agt: arestosu Definition
chi est unu pagu areste, chi no si agatat tanti bene in cumpangia, nau de gente
Synonyms e antonyms
agreste,
aréstigu,
arestolu,
assirbonau,
cravosu,
murvonassu,
spiolu
| ctr.
ammedhósicu
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
scorbutique
English
cantankerous
Spanish
hosco,
huraño
Italian
scorbùtico
German
mürrisch.
ammusciagiólu , agt Definition
chi costumat a si ammutriai, a fàere murros grussos, chi si ofendhet po dónnia cosa
Synonyms e antonyms
assumbrosu,
aumbraditu,
maleteri,
primmagiolu,
primmósigu,
primóstigu,
strugnu
Scientific Terminology
ntl
Etymon
srd.
Translations
French
grognon
English
misery?? (o sulker?)
Spanish
huraño
Italian
musóne
German
Sauertopf.
arritzonídu , pps, agt Definition
de arritzonire; nau de cosa, chi a dha tocare est arrasposa; nau de unu, chi est crispudu, arrennegosu in sa manera de fàere
2.
su padronu, arritzonidu, peseit sa boghe: - O catzadores, benide, in sa cussorza apo bidu porcrabos!
Translations
French
bourru
English
grumpy
Spanish
áspero,
huraño
Italian
increspato,
bùrbero
German
gekräuselt,
mürrisch.
crispúdu , agt Definition
nau de orrobba, de pedhe, chi est a tzirbisas, a pinnigas; nau de unu, chi est arrennegau, arrennegosu, físchidu
Synonyms e antonyms
arritzonidu,
grisposu,
ingruciupidu,
strugnu
Etymon
srd.
Translations
French
ridé,
bourru
English
grumpy,
wrinkled
Spanish
arrugado,
rugoso,
huraño
Italian
grinzóso,
bùrbero
German
runzelig,
mürrisch.
iscontriósu , agt Definition
chi est de naturale malu, chi si dha pigat deretu, chi si ofendhet po nudha
Synonyms e antonyms
assumbrosu,
aumbraditu,
ingorrosu,
maleteri,
primmósigu,
strugnu
Etymon
srd.
Translations
French
revêche
English
surly
Spanish
adusto,
huraño
Italian
scontróso
German
störrisch.
istrúgnu , nm, agt: istrúngiu,
strugnu Definition
su istare primmaos po calecuna cosa chi no est pràchia; nau de unu po sa manera de fàere, chi est iscontriosu, chi si dha pigat luego, chi si che artzat
Synonyms e antonyms
abbródhiu,
annógiu,
atrafudhu,
bischiza,
bústica,
labbrione,
pussàgiu
/
arritzonidu,
crispudu
Translations
French
bouderie,
bourru
English
pout,
rough
Spanish
morro,
arisco,
huraño
Italian
bróncio,
bùrbero
German
finsteres Gesicht,
mürrisch.
lunàtzu , agt Definition
nau de unu, chi no si ponet in ammostu, chi est unu pagu coment'e bregungiosu
Synonyms e antonyms
duritadu,
duritosu
| ctr.
carietadu,
ibbregungiau
Sentences
iscommitis - narat unu passirillanti - a unu lunatzu fundu de sermentu - chini est prus atentu?
Translations
French
qui se dérobe,
discret,
modeste
English
shy
Spanish
esquivo,
huraño
Italian
schivo
German
spröd,
scheu.
scanceriósu , agt: iscanceriosu,
schenceriosu,
schinceriosu Synonyms e antonyms
dengheri,
dengosu,
melindrosu,
minghenghi,
mirringhengu,
scanceriau,
schincedhosu
/
mendhecosu
Sentences
si ndi benit a domu a iscrucullai, si acostat schenceriosa a s'acajolu e bufat a intullu ◊ a nàrriri diddinu est prus scanceriosu de nàrriri nonnu
2.
mairu miu est scanceriosu: pani matzosu no ndi papat! ◊ sa pipia dh'intendu scanceriosa, no est prangendi ma si chèsciat: si depit intendi mali
Etymon
srd.
Translations
French
minaudier,
timide
English
mawkish,
reluctant
Spanish
dengoso,
melindroso,
huraño
Italian
smanceróso,
smorfióso,
ritróso
German
geziert,
zimperlich,
spröde.
strúgnu , agt: istrugnu*,
strúnniu Definition
nau de unu po sa manera de fàere, chi est iscontriosu, chi si dha pigat luego, si ofendhet, no est modhedhu in su fàere
Synonyms e antonyms
asciosu,
assumbrosu,
aumbraditu,
maleteri,
primmósigu,
primóstigu
Translations
French
bourru,
ombrageux
English
irritable
Spanish
arisco,
huraño
Italian
bùrbero,
permalóso
German
mürrisch,
übelnehmerisch.
tzirriósu , agt Definition
chi faet tzinchírriu, coment'e de cosa chi girat arrasigandho, sidhia, chentza unta; nau de unu, chi no est modhe in su arrespòndhere e in su fàere, chi est porosu, severu
Synonyms e antonyms
tzichirriagiolu,
tzichirriosu
/
arritzonidu,
crispudu,
strugnu
Sentences
cancellus arruinaus e tzirriosus si ant a obèrriri
2.
ómine tzirriosu
Etymon
srd.
Translations
French
grinçant,
bourru
English
squeaking,
grumpy
Spanish
chirriante,
arisco,
huraño
Italian
cigolante,
bùrbero
German
knirschend,
mürrisch.