aggrunciàre , vrb Definition
fàere a unu túturu, a unu lómboru
Synonyms e antonyms
acarrongiai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
ammaugionai,
arruntzai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai,
pizigonare
| ctr.
istirai
Sentences
est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis)
Translations
French
se contracter
English
to get wrinkled,
to shrink
Spanish
contraerse,
encogerse,
arrugar
Italian
contrarsi,
spiegazzare
German
zusammenschrumpfen,
schlecht zusammenfalten.
aggruncipídu , pps, agt Definition
de aggruncipire; chi est totu a tzirbisas, a pinnigas
Synonyms e antonyms
afrinzighidu,
apijighedhadu,
atripuntzidu
/
cdh. aggruciupitu
Translations
French
rugueux
English
wrinkled
Spanish
arrugado
Italian
rugóso
German
runzelig.
artanàu , pps, agt Definition
de artanare; chi est igragalau, atzirbisonau de s'asciutore, segundhu ite fintzes bremigosu
Synonyms e antonyms
acalabiau,
allacanau
| ctr.
friscu
2.
est artanau che figumurisca
Translations
French
flétri
English
wrinkled
Spanish
marchito,
ajado
Italian
avvizzito
German
verwelkt.
atripuntzídu , agt Definition
atribuntzidu, chi est totu a tzirbisas, nau mescamente de orrobba
Synonyms e antonyms
afrinzighidu,
aggruncipidu,
apijighedhadu,
fronziu,
tripodhadu
Sentences
zughet sa cara atripuntzida
Etymon
srd.
Translations
French
rugueux,
ridé
English
wrinkled
Spanish
arrugado
Italian
rugóso
German
faltig.
crispàdu , pps, agt Definition
de crispare; nau de unu, chi si est mesu oféndhiu
Synonyms e antonyms
ingruciupidu,
trapudhadu
/
ammurrionadu,
primmau
Translations
French
froncé,
ridé
English
wrinkled
Spanish
arrugado
Italian
increspato,
grinzóso
German
gekräuselt,
faltig.
críspu , agt: grispu Definition
nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza
Synonyms e antonyms
arraspinosu,
arraspiosu,
faratzosu,
rafiganzosu,
raspitzu
/
càdriu,
chíbbalu,
chídrinu,
intrusciadu,
lestru
| ctr.
lísiu
/
acalamau,
lenu
Idioms
csn:
dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu
Sentences
sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas
2.
si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu
3.
mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras)
4.
no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju)
5.
l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire
6.
sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe!
Surnames and Proverbs
smb:
Crispu
Etymon
ltn.
crispus
Translations
French
crêpé,
rêche,
hérissé,
accéléré,
intense
English
wrinkled,
intense,
bristly,
quick
Spanish
crespo,
intenso,
rápido
Italian
créspo,
rùvido,
ìspido,
accelerato,
intènso
German
kraus,
rauh,
schnell,
stark.
crispúdu , agt Definition
nau de orrobba, de pedhe, chi est a tzirbisas, a pinnigas; nau de unu, chi est arrennegau, arrennegosu, físchidu
Synonyms e antonyms
arritzonidu,
grisposu,
ingruciupidu,
strugnu
Etymon
srd.
Translations
French
ridé,
bourru
English
grumpy,
wrinkled
Spanish
arrugado,
rugoso,
huraño
Italian
grinzóso,
bùrbero
German
runzelig,
mürrisch.
fronzíu , pps, agt, nm: frungiu,
frunziu Definition
de fronzire, frungiri; chi est totu aprighizonadu, a tzirbisas; trebballu fatu a ricamu, totu a pieghedhas
Synonyms e antonyms
afrangillonau,
afrinzighidu,
apistigionau,
aprichizonadu,
aprigadu,
atripuntzidu,
corrongiau,
frintziconadu,
ingruciupidu
| ctr.
istiradu,
pranciau
2.
cumparit una fémina bècia, totu frungia ◊ su piscadori portat sa pedhi arrecota de su soli e totu frunzia ◊ cussa tzia zuchet sa cara totu fronzida ◊ pagu bella… est frungia che figu sicara!
Translations
French
froissé,
rugueux
English
creased,
wrinkled
Spanish
arrugado
Italian
sgualcito,
rugóso
German
zerknittert,
gerunzelt.
grógicu , agt Definition
nau de pedhe, chi si est intostada; nau de unu, chi no si lassat dominare deasi fàcile fàcile
Translations
French
parcheminé
English
wrinkled with age
Spanish
acartonado
Italian
incartapecorito
German
verschrumpelt.
incrispídu , pps, agt Definition
de incrispire; chi est totu incrispas, a tzirbisas
Synonyms e antonyms
acarrongiau,
aprigadu,
atavellau,
frunziu,
ingruciupidu,
ingrispau
/
cdh. incrispitu
2.
sa betzighedha fit ingruciupida, sica, incrispidedha (P.Casu)◊ sas caras incrispidas de dolore faghent lagrimare finas sas predas
Translations
French
ridé,
froncé
English
wrinkled
Spanish
fruncido
Italian
increspato,
raggrinzito
German
gekräuselt.