aggrunciàre , vrb Definizione
fàere a unu túturu, a unu lómboru
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
ammaugionai,
arruntzai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai,
pizigonare
| ctr.
istirai
Frasi
est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis)
Traduzioni
Francese
se contracter
Inglese
to get wrinkled,
to shrink
Spagnolo
contraerse,
encogerse,
arrugar
Italiano
contrarsi,
spiegazzare
Tedesco
zusammenschrumpfen,
schlecht zusammenfalten.
aggruncipídu , pps, agt Definizione
de aggruncipire; chi est totu a tzirbisas, a pinnigas
Sinonimi e contrari
afrinzighidu,
apijighedhadu,
atripuntzidu
/
cdh. aggruciupitu
Traduzioni
Francese
rugueux
Inglese
wrinkled
Spagnolo
arrugado
Italiano
rugóso
Tedesco
runzelig.
artanàu , pps, agt Definizione
de artanare; chi est igragalau, atzirbisonau de s'asciutore, segundhu ite fintzes bremigosu
Sinonimi e contrari
acalabiau,
allacanau
| ctr.
friscu
2.
est artanau che figumurisca
Traduzioni
Francese
flétri
Inglese
wrinkled
Spagnolo
marchito,
ajado
Italiano
avvizzito
Tedesco
verwelkt.
atripuntzídu , agt Definizione
atribuntzidu, chi est totu a tzirbisas, nau mescamente de orrobba
Sinonimi e contrari
afrinzighidu,
aggruncipidu,
apijighedhadu,
fronziu,
tripodhadu
Frasi
zughet sa cara atripuntzida
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rugueux,
ridé
Inglese
wrinkled
Spagnolo
arrugado
Italiano
rugóso
Tedesco
faltig.
crispàdu , pps, agt Definizione
de crispare; nau de unu, chi si est mesu oféndhiu
Sinonimi e contrari
ingruciupidu,
trapudhadu
/
ammurrionadu,
primmau
Traduzioni
Francese
froncé,
ridé
Inglese
wrinkled
Spagnolo
arrugado
Italiano
increspato,
grinzóso
Tedesco
gekräuselt,
faltig.
críspu , agt: grispu Definizione
nau de una cosa a su chi paret passandhodhi sa manu in pitzu, chi arreschet unu pagu, arrasigat, chi no est lisa o bene dereta; nau de su mòvere, o de su fàere, chi est lestru, cun fortza
Sinonimi e contrari
arraspinosu,
arraspiosu,
faratzosu,
rafiganzosu,
raspitzu
/
càdriu,
chíbbalu,
chídrinu,
intrusciadu,
lestru
| ctr.
lísiu
/
acalamau,
lenu
Modi di dire
csn:
dàrendhe una crispa una lena = donaindi una frida e una callenti, fai una cosa chi dispraxit e una chi praxit, una mala e una bona, una lègia e una bella; fai passu c. = cràdiu, lestru, andhare coitendhe; bentu crispu = forte; furru c. = budhiu, fogosu meda; isfrigatzare a crispu = a forte; boghe crispa = arta, forte; learesila a crispa = arrennegaisí, pigaisidha, ofendirisí, pigaisí disprexeri; leàrela crispa = leare carchi cosa in prenu; èssere a crispu (nadu de carchi cosa) = a meda, carcu
Frasi
sas manos distinghiant su modhe dae su tostu, su lutu dae sa preta, su crispu dae su lisu (M.Pira)◊ portas is manus crispas
2.
si su forru est crispu, po coi bèni su pani si ghetat linna frisca po abbrandai sa tèmpera ◊ su càule a upu faghet a botza crispa ◊ s'àinu si ghindheit crispu e che lu iscudeit a marcas in altu
3.
mi ndhe at dadu una crispa e una lena chirchendhe in rimas sa manera digna de mustrare satírica sa vena (P.Giudice Marras)
4.
no ti la lees a crispa pro cussa imputassione, tantu chie at pasta faghet pane! ◊ no ti la lees a crispa si su sótziu andhat male: cadhu de cumone, narat su ditzu, ne sedha e ne crabistu (G.Ruju)
5.
l'apo leada crispa, sa munza, chirchendhe unu fiadu! ◊ mi at leadu crispa sa frebba, no podia mancu ingullire
6.
sos montes sunt carrarzados de àrvures a crispu ◊ no si bidiat a duos prammos, gai crispu fuit frocandhe!
Cognomi e Proverbi
smb:
Crispu
Etimo
ltn.
crispus
Traduzioni
Francese
crêpé,
rêche,
hérissé,
accéléré,
intense
Inglese
wrinkled,
intense,
bristly,
quick
Spagnolo
crespo,
intenso,
rápido
Italiano
créspo,
rùvido,
ìspido,
accelerato,
intènso
Tedesco
kraus,
rauh,
schnell,
stark.
crispúdu , agt Definizione
nau de orrobba, de pedhe, chi est a tzirbisas, a pinnigas; nau de unu, chi est arrennegau, arrennegosu, físchidu
Sinonimi e contrari
arritzonidu,
grisposu,
ingruciupidu,
strugnu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
ridé,
bourru
Inglese
grumpy,
wrinkled
Spagnolo
arrugado,
rugoso,
huraño
Italiano
grinzóso,
bùrbero
Tedesco
runzelig,
mürrisch.
fronzíu , pps, agt, nm: frungiu,
frunziu Definizione
de fronzire, frungiri; chi est totu aprighizonadu, a tzirbisas; trebballu fatu a ricamu, totu a pieghedhas
Sinonimi e contrari
afrangillonau,
afrinzighidu,
apistigionau,
aprichizonadu,
aprigadu,
atripuntzidu,
corrongiau,
frintziconadu,
ingruciupidu
| ctr.
istiradu,
pranciau
2.
cumparit una fémina bècia, totu frungia ◊ su piscadori portat sa pedhi arrecota de su soli e totu frunzia ◊ cussa tzia zuchet sa cara totu fronzida ◊ pagu bella… est frungia che figu sicara!
Traduzioni
Francese
froissé,
rugueux
Inglese
creased,
wrinkled
Spagnolo
arrugado
Italiano
sgualcito,
rugóso
Tedesco
zerknittert,
gerunzelt.
grógicu , agt Definizione
nau de pedhe, chi si est intostada; nau de unu, chi no si lassat dominare deasi fàcile fàcile
Traduzioni
Francese
parcheminé
Inglese
wrinkled with age
Spagnolo
acartonado
Italiano
incartapecorito
Tedesco
verschrumpelt.
incrispídu , pps, agt Definizione
de incrispire; chi est totu incrispas, a tzirbisas
Sinonimi e contrari
acarrongiau,
aprigadu,
atavellau,
frunziu,
ingruciupidu,
ingrispau
/
cdh. incrispitu
2.
sa betzighedha fit ingruciupida, sica, incrispidedha (P.Casu)◊ sas caras incrispidas de dolore faghent lagrimare finas sas predas
Traduzioni
Francese
ridé,
froncé
Inglese
wrinkled
Spagnolo
fruncido
Italiano
increspato,
raggrinzito
Tedesco
gekräuselt.