acarrongiài , vrb: acorrongiai,
carrongiai Definizione
candho erbas e matas funt melòngias, cumenciandho a sicare, fàere a tzirbisas, a cannedhu, coment’e serrandhosi
Sinonimi e contrari
acrissare,
afrangillonai,
aggrunciare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
Frasi
is frunimentus de pedhi acorrongiaus funt tostaus e si tzacant: po cussu tocat a dhis passai s'ollu de seu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rider
Inglese
to wrinkle (up)
Spagnolo
arrugar
Italiano
raggrinzare
Tedesco
verschrumpeln,
runzeln.
afrangillonài , vrb: afringillonai Definizione
fàere s’orrobba totu a tzirbisas de comente est posta male
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
acripudhire,
afrascillonai,
aggruncipire,
aggruncire,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atripitzare,
infrongie,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai,
pranciai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
chiffonner
Inglese
to crumple
Spagnolo
arrugar
Italiano
sgualcire
Tedesco
zerknittern.
afrascillonài , vrb: afriscillonai Definizione
fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi)
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascionae,
aggruncipire,
aggruncire,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atripodhare,
frongire,
iscrafangiai,
sirmigai
| ctr.
istirai,
prenciai
Frasi
si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni?
2.
no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas
3.
nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
entasser
Inglese
to wrinkle,
to bundle up
Spagnolo
arrugar,
hacinar
Italiano
sgualcire,
affastellare
Tedesco
runzeln,
zerknittern,
bündeln.
aggranchizonàre , vrb Definizione
fàere totu a tzirbisas s’orrobba, ponendhodha male
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggrunciare,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
2.
giuchiat su coro aggranchizonatu che melachitontza
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
chiffonner
Inglese
to wrinkle
Spagnolo
arrugar
Italiano
sgualcire
Tedesco
zerknittern.
aggrunciàre , vrb Definizione
fàere a unu túturu, a unu lómboru
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
ammaugionai,
arruntzai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai,
pizigonare
| ctr.
istirai
Frasi
est una búglia o est beru custu meu malu abbizu? Si mi aggrúnciat limba e chizu candho ndh'intendho su seru! (I.Virdis)
Traduzioni
Francese
se contracter
Inglese
to get wrinkled,
to shrink
Spagnolo
contraerse,
encogerse,
arrugar
Italiano
contrarsi,
spiegazzare
Tedesco
zusammenschrumpfen,
schlecht zusammenfalten.
aggruncipíre , vrb Definizione
fàere totu a piegas, a tzirbisas
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
frongire,
ingrincipire*,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
Traduzioni
Francese
froisser
Inglese
to wrinckle (up),
to fold
Spagnolo
arrugar
Italiano
piegazzare
Tedesco
zerknittern.
alloricàre , vrb: allorigae,
allorigai,
allorigare,
loricare Definizione
fàere o essire a una lóriga, a lórigas, a tzirbisas / allorigare su porcu = pònnere sa lóriga in su murru, afiliverrare
Sinonimi e contrari
acocolitai,
ammurutulare,
aprigare,
fortzicare
| ctr.
illorigare,
istirare
Frasi
cuss'animale allórigat sa coa ◊ cussa camisa si no la remonis bene si allórigat e cheret prantzada ◊ cudhos imbriagos pigant sa pitzinnedha e li allórigant sas palas cun sos bratzos ◊ no dha pighis aici, sa funi, ca si allórigat totu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
harponner,
entortiller
Inglese
to retwist,
to curl
Spagnolo
ensortijar,
arrugar
Italiano
arroncigliolare
Tedesco
hakenförmig krümmen,
sich krümmen.
apigiàre , vrb: apijare,
apricare 1,
aprigare 1,
pigiare 1 Definizione
fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
apistillonai,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
pinnicai,
prighizonare,
prinzigunire
| ctr.
ispixare,
istirai
Frasi
sas bestes postas male si aprigant ◊ timet a si sere ca podet apricare su bestire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
chiffonner
Inglese
to wrinckle (up),
to fold
Spagnolo
fruncir,
arrugar
Italiano
aggrinzire,
piegazzare
Tedesco
runzeln,
zerknitten.
apirchizonàre , vrb: aprichitzonare,
aprighizonare,
prichizonare Definizione
fàere a prighizones, a tzirbisas, nau de sa carre, de bestimentos, de su frutuàriu
Sinonimi e contrari
acaramai
/
ammaugionai,
apigiare,
apistichizonare,
apistillonai,
frongire,
pansiri,
prighizonire,
prinzigunire
| ctr.
istirai,
pranciai
Frasi
custas pumatas sunt aprighizonadas ca ant pérdidu abba ◊ sas erveches giuchent sas titas aprichitzonatas a ghisa de càrica
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
chiffonner
Inglese
to wrinckle (up)
Spagnolo
fruncir,
arrugar
Italiano
aggrinzire,
sgualcire
Tedesco
runzeln,
zerknittern.
arruntzài , vrb: arrunzai,
runzai Definizione
est su chi faet su fogu o su sole forte a sa pedhe e cosas deasi, chi dhas atzirbisonat, dhas faet totu a pinnigas; istare o pònnere coment'e allorigaos, acancarronaos (mescamente crocaos)
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggrunciare,
ammaugionai,
apigiare,
atavellai,
atripitzare,
cascai,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai
Modi di dire
csn:
arruntzaisí (nadu de chie tenet fritu) = atuturàresi, istare atuturados; a. is codhus = incrubai de palas, leàrela cun passiéntzia candho una cosa andhat male, fàghere de codhos, comente faghet chie no ischit it'e rispòndhere; arrunzaisí a una parti = fràngheresi, pònneresi a un'ala
Frasi
su tempus arrunzat totu is cosas ◊ si est arruntzau de sa bregúngia ◊ candu unu s'est istasiu dhi naraus chi est arruntzau ca portat sa pedhi frungia
2.
it'est chi t'est pigau, ita tenis chi ti biu totu allochiau?! - dh'iat nau arrunzendu
3.
arrunzadí a una parti: comenti ti permitis de fichiri turra in is chistionis nostras?!
Etimo
ctl.
arronsar
Traduzioni
Francese
froisser,
se flétrir,
se rider
Inglese
to wrinkle up
Spagnolo
arrugar
Italiano
contrarre,
raggrinzire,
corrugare
Tedesco
zusammenziehen,
runzeln,
falten.
atribuntzíre , vrb Definizione
fàere totu a tzirbisas
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggrunciare,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
ingrincipire
| ctr.
istirai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plier,
chiffonner
Inglese
to crumple
Spagnolo
arrugar,
chafar
Italiano
piegare,
gualcire
Tedesco
falten,
zerknittern.
atrichinzonàre , vrb Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggrunciare,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
flétrir,
rider,
chiffonner,
plisser
Inglese
to shrivel
Spagnolo
arrugar,
chafar
Italiano
raggrinzare
Tedesco
zerknittern.
atripitzàre , vrb Definizione
fàere a tzirbisas, a pinnigas
Sinonimi e contrari
afrangillonai,
afrascillonai,
aggraminzonare,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atribuntzire,
frongire,
granculai
| ctr.
istirai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plier,
chiffonner
Inglese
to fold (up),
to wrinkle
Spagnolo
arrugar,
chafar
Italiano
piegare,
gualcire
Tedesco
falten,
zerknittern.
atripodhàre , vrb Definizione
fàere a tzirbisas, a pinnigas
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
artzipodhare,
atavellai,
atripitzare,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
2.
fit unu betzighedhu totu pedhe e ossos, totu atripodhadu ◊ sa mama zughet sas manos atripodhadas dae s'abba manizada a totora
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
plier,
chiffonner
Inglese
to bend,
to crease
Spagnolo
arrugar,
chafar
Italiano
piegare,
gualcire
Tedesco
falten,
zerknittern.
cascài , vrb: cascare Definizione
fàere a piegas, a pinnigas, unu trastu a fortza de dhu aprapudhare; cannire, segare unu pagu
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrascillonai,
aggruncire,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
frongire,
granculai,
iscrafangiai
/
afilare 1,
spistuai
Frasi
su bistiri si cascat sentza de dh'incingiai
2.
at cascau un'ossu
Etimo
spn.
cascar
Traduzioni
Francese
chiffonner
Inglese
to wrinkle
Spagnolo
arrugar,
ajar
Italiano
gualcire,
raggrinzare
Tedesco
zerknittern.
crispàre , vrb Definizione
fàere (prus che àteru s'orrobba) a pinnigas, a tavellas, a gajas
Sinonimi e contrari
incrispire
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froncer
Inglese
to wrinkle
Spagnolo
arrugar
Italiano
increspare
Tedesco
kräuseln.
frongíre , vrb: fronzire,
frunciri,
frungiri,
frunzire,
frunziri Definizione
aprighizonare, atzirbisonare sa pedhe, unu bestimentu, unu frutu; fàere a pinnighedhas unu bestimentu po bellesa
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
aggruncire,
aggrunciulire,
ammaugionai,
apigiare,
apistizonare,
arritzonire,
arruntzai,
atavellai,
granculai,
iscrafangiai
| ctr.
istirai
Modi di dire
csn:
frungiri is murrus = fàghere sinnale chi carchi cosa no piaghet; frunziri su fronti = inchizàresi
Frasi
frunzit su bruncu che lepirisposu ◊ at frungiu is murrus ◊ fiat una fémina bècia, cun sa faci frunzia ◊ seu che sa figu carigada: si sicat su tanaxi e totu si frunzit ◊ s'àcua in ora meda frunzit sa pedhi de is manus ◊ est tropu sa nuxi chi portat custa mata e ndi biu frungendisí
Etimo
ctl.
frunzir
Traduzioni
Francese
froisser,
rider
Inglese
to wrinckle (up)
Spagnolo
arrugar
Italiano
raggrinzire,
sgualcire
Tedesco
zerknittern.