abbigài, abbigàre , vrb Definizione
pònnere su laore o sa linna a biga, fàere sa biga, su linnàrgiu; pònnere a muntone, subràbari
Sinonimi e contrari
arremiarzare,
assedare
/
acasidhai,
acastedhare,
ammuntonae,
apillai,
apirare
| ctr.
ispartighinare,
spainai
Frasi
teniant su lori abbigau in magasinu
2.
su carru fut prenu de piciochedhus, istrintus e abbigaus che sardinedhas in su staredhu ◊ ant abbigau is líbburus in su sostri ◊ su trigu bèni triulau si abbigada me in s'arxola ◊ is annus si ammuntonant e in mesu si abbigant is arregordus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to shock
Spagnolo
apilar,
amontonar
Italiano
abbicare
Tedesco
anhäufen.
acastedhàre , vrb Definizione
pònnere subràbari, a muntone, a castedhu
Sinonimi e contrari
abbigai,
acasidhai,
ammuntonae,
annuracare,
apillai,
apirare
| ctr.
spainai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to pile (up)
Spagnolo
amontonar
Italiano
ammucchiare
Tedesco
aufhäufen.
aciocài, aciocàre, aciocàri , vrb: agiocai Definizione
pigare a cropos, pigare a briga, a befa, giare una briga; arregòllere a unu logu, aciapare o agatare a unu faendho dannu o furandho, o fuindho; acudire, lòmpere, ammuntonare, chistire impare, pinnigare pigandho totu o cosa meda
Sinonimi e contrari
abbanzare,
atripai,
isciúdere,
magiare,
surrai
/
certai
/
acafai,
aciapai,
aggafai,
assacarrare,
adobiai,
cassai,
collire,
tènnere,
tenturai
Modi di dire
csn:
a. sa terra acanta a sa matixedha = collire o afranzare sa terra a su prantone; a. a fuiri, a cúrriri = illoràresi a fuire, a cúrrere
Frasi
s'iscocu su ladroni tochendimí is crabitas nci dh'aciocu su cani!
2.
candu ndi aciocàst unu muntoni de cosa, de cuss'ortu, ciai fusta cuntenta! ◊ soi aciocandu ladàmini ◊ aciocamindi cussu libbru! ◊ cuss'orruga aciocàt s'abba de totu sa bidha e si fut fata a unu frúmini ◊ sa genti aciocat prus a innòi chi no a crésia ◊ comente at apertu su portale, sa gente si est aciocada a pratza (I.Patta)◊ a s'umbra is pipius aciocànt e giogànt impare ◊ a bortas is féminas si aciocant a piscinai
3.
iant inténdiu una fémina aciochendu su pobidhu po mòri de un'atra fémina ◊ dh'ant aciocau canis arrabiaus ◊ ant aciocau is ladronis furendi
4.
ant aciocau a cúrriri
Etimo
spn.
achocar
Traduzioni
Francese
malmener,
capturer,
entasser
Inglese
to beat up,
to heap,
to capture
Spagnolo
pegar,
capturar,
detener
Italiano
malmenare,
catturare
Tedesco
mißhandeln,
gefangennehmen.
afrascillonài , vrb: afriscillonai Definizione
fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi)
Sinonimi e contrari
acarrongiai,
afrangillonai,
afrascionae,
aggruncipire,
aggruncire,
ammaugionai,
apigiare,
arruntzai,
atavellai,
atripodhare,
frongire,
iscrafangiai,
sirmigai
| ctr.
istirai,
prenciai
Frasi
si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni?
2.
no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas
3.
nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
froisser,
entasser
Inglese
to wrinkle,
to bundle up
Spagnolo
arrugar,
hacinar
Italiano
sgualcire,
affastellare
Tedesco
runzeln,
zerknittern,
bündeln.
aggodhetàre , vrb Definizione
arregòllere o fàere sa godheta: dhu’est s'idea de dha batire (sa cosa, sa gente)/ aggodhetare zente, bestiàmine = circai e portai genti po calincuna necessidadi apretosa, assodhiri su bestiàmini ispainau
Sinonimi e contrari
aggodhetonare,
ammuntonae,
aunire
| ctr.
iscolletare
2.
si sunt aggodhetaos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to heap
Spagnolo
amontonar
Italiano
ammucchiare
Tedesco
haufen.
aggodhetonàre , vrb Definizione
fàere su godhetone, s’eremàgiu o muntone de su laore messau prontu po treulare
Sinonimi e contrari
afrascalzare,
aggodhetare,
aggremagliare,
apostorzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to shock
Spagnolo
hacer las gavillas
Italiano
abbicare
Tedesco
aufschichten.
ammuntonàe, ammuntonài , vrb: ammuntonare Definizione
fàere a muntone, pònnere sa cosa a muntone (a betadura o fintzes bene, assentada ma totu impare); nau de gente, de animales, bobbois, acostire in medas totus impare in pagu tretu / ammuntonare preta a pane = fuedhai a brétiu, ghetai apari
Sinonimi e contrari
abbigai,
acastedhare,
acoglire,
acucurai,
acunconae,
aggodhetare,
annurrare,
apillai,
apirare,
arremiarzare
| ctr.
ispàlghere,
isparcinare
Frasi
su bentu ammuntonat s'arga in sos cuzones ◊ at a ammuntonai su trigu in su magasinu ◊ ant ammuntonau su séidu in s'argiola ◊ is annus si ammuntonant apari
2.
geo puru los apo intesos, a irvàrios, ammuntonanne preta a pane (G.Albergoni)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
entasser,
accumuler (fig.)
Inglese
to heap
Spagnolo
amontonar
Italiano
ammucchiare,
accumulare,
accalcarsi
Tedesco
anhäufen,
sich zusammendrängen.
apillài , vrb: apillare,
apixari,
apizare Definizione
pònnere sa cosa a pígios, a pígiu pígiu, unu in pitzu de s'àteru a muntone, pònnere su pígiu; artzare a pígiu de pitzu; a logos, fintzes isserrare de su corpus
Sinonimi e contrari
abbigai,
acasidhai,
acastedhare,
ammuntonae,
apirare
Modi di dire
csn:
apillaisí a istrintu = istare o pònneresi in afissu; apillai sardina = pònnere sardina a pizos
Frasi
su pane de fresa apustis assadu si apizat ◊ sa ní est calandu a tzàpulis abbellu abbellu apixandu… (L.Pirarba)
2.
nci afungat in s'àcua e ndi torrat a apillai
3.
a papai figamoru meda apillat, ma fintzas su casu fait apillai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
stratifier,
entasser
Inglese
to stratify,
to stow
Spagnolo
poner en capas,
estibar
Italiano
méttere a strati,
stratificare,
stivare
Tedesco
aufschichten,
zusammendrängen.
arremialzàre, arremiarzàre , vrb: remiarzare Definizione
fàere unu remiarzu, unu muntone, assentare su trigu in s'argiola, sa linna in su linnàrgiu; pònnere o lassare cosa ammuntonada, ma nau fintzes de gente
Sinonimi e contrari
abbigai,
aggremagliare,
apostorzare,
assedare
/
ammuntonae
Frasi
si arremiarzat su trigu in s'arzola pro lu triulare ◊ arremiarza sa linna! ◊ arremiarzo s'arga in d-unu cuzone, pro como
2.
nois àteros nos arremialzemus in su montiju aisetendhe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
emmeuler,
entasser
Inglese
to shock
Spagnolo
amontonar
Italiano
abbicare,
ammassare
Tedesco
aufhäufen.
intzibbàre , vrb Definizione
prènnere a intibbu; tzatzare a meda
Sinonimi e contrari
istibbire,
stibbai
/
satzai
Etimo
ctl., itl.
estibar + inzeppare
Traduzioni
Francese
remplir jusqu'au bord,
entasser
Inglese
to fill up,
to cram
Spagnolo
colmar,
llenar
Italiano
colmare,
stipare
Tedesco
auffüllen.
istibbíre , vrb: stibbiri Definizione
istichire, pònnere cosa o gente a meda, a cracu, aintru de logu faendhondhe càbere cantu prus
Sinonimi e contrari
indibbiri,
stibbai*
2.
su mundhu est istibbiu de traitoris de dogna arratza e manera (A.Cannas)
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to cram,
to press
Spagnolo
abarrotar
Italiano
pigiare,
stipare
Tedesco
pressen.