afrangillonài , vrb: afringillonai Definizione fàere s’orrobba totu a tzirbisas de comente est posta male Sinonimi e contrari acarrongiai, acripudhire, afrascillonai, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripitzare, infrongie, frongire, granculai | ctr. istirai, pranciai Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, chiffonner Inglese to crumple Spagnolo arrugar Italiano sgualcire Tedesco zerknittern.

afrascillonài , vrb: afriscillonai Definizione fàere totu a frascillonis, a tzirbisas de dónnia betu, nau de orrobba posta male, ammurigonada e fintzes de cosa chi est coment'e sicandhosi) Sinonimi e contrari acarrongiai, afrangillonai, afrascionae, aggruncipire, aggruncire, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, atripodhare, frongire, iscrafangiai, sirmigai | ctr. istirai, prenciai Frasi si afriscillonat s'arrobba sciacuada ◊ sa camisa est afriscillonada o prenciada a imbidoni? 2. no bollu tenni sa menti afriscillonada de ideas noas e malas 3. nci bolit pagu a s'afriscillonai cussu portafógliu prenu chi portas! (Lai) Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, entasser Inglese to wrinkle, to bundle up Spagnolo arrugar, hacinar Italiano sgualcire, affastellare Tedesco runzeln, zerknittern, bündeln.

aggranchizonàre , vrb Definizione fàere totu a tzirbisas s’orrobba, ponendhodha male Sinonimi e contrari acarrongiai, afrascillonai, aggrunciare, ammaugionai, apigiare, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai 2. giuchiat su coro aggranchizonatu che melachitontza Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, chiffonner Inglese to wrinkle Spagnolo arrugar Italiano sgualcire Tedesco zerknittern.

aggruncipíre , vrb Definizione fàere totu a piegas, a tzirbisas Sinonimi e contrari acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, apigiare, arruntzai, frongire, ingrincipire*, iscrafangiai | ctr. istirai Traduzioni Francese froisser Inglese to wrinckle (up), to fold Spagnolo arrugar Italiano piegazzare Tedesco zerknittern.

apigiàre , vrb: apijare, apricare 1, aprigare 1, pigiare 1 Definizione fàere totu a pígias, a pinnigas, a tzirbisas Sinonimi e contrari acarrongiai, afrascillonai, apistillonai, arruntzai, atavellai, frongire, granculai, pinnicai, prighizonare, prinzigunire | ctr. ispixare, istirai Frasi sas bestes postas male si aprigant ◊ timet a si sere ca podet apricare su bestire Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, chiffonner Inglese to wrinckle (up), to fold Spagnolo fruncir, arrugar Italiano aggrinzire, piegazzare Tedesco runzeln, zerknitten.

apirchizonàre , vrb: aprichitzonare, aprighizonare, prichizonare Definizione fàere a prighizones, a tzirbisas, nau de sa carre, de bestimentos, de su frutuàriu Sinonimi e contrari acaramai / ammaugionai, apigiare, apistichizonare, apistillonai, frongire, pansiri, prighizonire, prinzigunire | ctr. istirai, pranciai Frasi custas pumatas sunt aprighizonadas ca ant pérdidu abba ◊ sas erveches giuchent sas titas aprichitzonatas a ghisa de càrica Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, chiffonner Inglese to wrinckle (up) Spagnolo fruncir, arrugar Italiano aggrinzire, sgualcire Tedesco runzeln, zerknittern.

arruntzài , vrb: arrunzai, runzai Definizione est su chi faet su fogu o su sole forte a sa pedhe e cosas deasi, chi dhas atzirbisonat, dhas faet totu a pinnigas; istare o pònnere coment'e allorigaos, acancarronaos (mescamente crocaos) Sinonimi e contrari acarrongiai, afrangillonai, aggrunciare, ammaugionai, apigiare, atavellai, atripitzare, cascai, frongire, granculai | ctr. istirai Modi di dire csn: arruntzaisí (nadu de chie tenet fritu) = atuturàresi, istare atuturados; a. is codhus = incrubai de palas, leàrela cun passiéntzia candho una cosa andhat male, fàghere de codhos, comente faghet chie no ischit it'e rispòndhere; arrunzaisí a una parti = fràngheresi, pònneresi a un'ala Frasi su tempus arrunzat totu is cosas ◊ si est arruntzau de sa bregúngia ◊ candu unu s'est istasiu dhi naraus chi est arruntzau ca portat sa pedhi frungia 2. it'est chi t'est pigau, ita tenis chi ti biu totu allochiau?! - dh'iat nau arrunzendu 3. arrunzadí a una parti: comenti ti permitis de fichiri turra in is chistionis nostras?! Etimo ctl. arronsar Traduzioni Francese froisser, se flétrir, se rider Inglese to wrinkle up Spagnolo arrugar Italiano contrarre, raggrinzire, corrugare Tedesco zusammenziehen, runzeln, falten.

atuturighedhàre , vrb Definizione fàere a unu tuturedhu istrintu istrintu, cracu (nau de orrobba o àteru deasi) Sinonimi e contrari atuturae Etimo srd. Traduzioni Francese froisser, chiffonner Inglese to crumple up Spagnolo abarquillarse, enroscarse Italiano accartocciare, contrarre Tedesco zusammenrollen, zusammenziehen.

friài , vrb: friare, fricare, frigai, frigare Definizione passare calecuna cosa tocandho in pitzu de un'àtera unu pagu a forte siat po pigare (limpiare, samunare), o pònnere, o fintzes po aconciare un’arremu; fàere freaduras, malandras, a su friga friga cun calecuna cosa; cullonare, pigare a ingannu / ger. friendi Sinonimi e contrari afrigongiai, carasiai, cariare, ifricatzare, scrovinai, sfrigongiai / lúngiri / acostanare, agliagai, frazare, inghetare, iscaldire, ispitulare, malandrare Modi di dire csn: avb. friga friga = acurtzu meda, azummai tochendhe, tochendhe própiu; èssere friga friga = istare sempre tochendhe a un'àteru acurtziendhesili; andhare friga friga = a sachedhadura, coment'e frighendhe; zúghere a unu friga friga = tene tene, acurtzu meda curríndheli fatu pro lu tènnere; frigai s'arrobba = samunare; frigai bèni sa mardi a unu = dàreli unu dispiaghere mannu; frigare su late = acragare, pònnere su cragu a su late; frigare murta, lestincu = arregòllere murta, lestincu Frasi s'isterzu cheret bene frigadu pro che li catzare sa cosa atacada ◊ seu andada a frúmini a frigai s'arrobba ◊ in sa pedhe malàida si at frigadu sa pumada ◊ de sa cuntentesa chi teniat fit sempre frighèndhesi sas manos ◊ s'arromana chi frigu parit unu ghetau… ◊ po sa cura de su léndhine si poniat mele in d-unu tzapulledhu e si frigàt fintzes a che dh'arrasigare 2. custa cintura mi est friendi su tzugu 3. non mi frigais prus: no aspetu a nisciunus! ◊ male, un'ómine abbistu che lodhe no fit tantu fàtzile a lu frigare! Cognomi e Proverbi smb: Frigau / prb: cuadhu friau sa sedha timit Etimo ltn. fricare Traduzioni Francese frotter, froisser, enduire Inglese to rub, to spread Spagnolo frotar, untar, engañar Italiano fregare, sfregare, strofinare, stropicciare, spalmare Tedesco reiben, streichen.

frongíre , vrb: fronzire, frunciri, frungiri, frunzire, frunziri Definizione aprighizonare, atzirbisonare sa pedhe, unu bestimentu, unu frutu; fàere a pinnighedhas unu bestimentu po bellesa Sinonimi e contrari acarrongiai, afrangillonai, aggruncire, aggrunciulire, ammaugionai, apigiare, apistizonare, arritzonire, arruntzai, atavellai, granculai, iscrafangiai | ctr. istirai Modi di dire csn: frungiri is murrus = fàghere sinnale chi carchi cosa no piaghet; frunziri su fronti = inchizàresi Frasi frunzit su bruncu che lepirisposu ◊ at frungiu is murrus ◊ fiat una fémina bècia, cun sa faci frunzia ◊ seu che sa figu carigada: si sicat su tanaxi e totu si frunzit ◊ s'àcua in ora meda frunzit sa pedhi de is manus ◊ est tropu sa nuxi chi portat custa mata e ndi biu frungendisí Etimo ctl. frunzir Traduzioni Francese froisser, rider Inglese to wrinckle (up) Spagnolo arrugar Italiano raggrinzire, sgualcire Tedesco zerknittern.

«« Cerca di nuovo