abballài , vrb Definizione
fàere a ballas s'orrobba, su fenu
Sinonimi e contrari
abballonare,
imballai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
emballer
Inglese
to pack
Spagnolo
embalar
Italiano
imballare
Tedesco
in Ballen pressen.
afíere , vrb Definizione
aferrare e istrínghere, pigare o pònnere cosa cun fortza meda, chi no fatzat giogu, chi no si potzat mòvere, serrare o acapiare faendho fortza, pònnere cosa meda in pagu logu, incracare a forte / ind. pres.: 1ˆ p. pl. afimus [afiimus], 2ˆ p. pl. afides [afiides]; ger. afindhe [afiindhe]; ind. imp.: 1ˆ p. sing. afiaia, 1ˆ p. pl. afiaimus; pps. afissu
Sinonimi e contrari
acoltziare,
afissare,
aggafiare,
astrínghere,
ispremiare,
supressai
/
bídere
| ctr.
illascare
Modi di dire
csn:
afíere su punzu, sa manu, sos pódhighes, unu nodu, sos ogros = serrare sa manu forte, fàghere unu nodu chi no s'isorbat, serrare sos ogros cun fortza; cantu afiet ogru = totugantu su chi si arrennescit a biri; a. su punzu (nau de cumportamentu)= èssiri susuncus, donai pagu; a. sas orixas = allutai is origas, fai atentzioni bèni; a. s'oxu a unu puntu, a unu logu = abbaidare a fissu, bene, a unu logu
Frasi
s'àinu candho móssigat afiet e no lassat fintzas chi no tocat sas dentes apare ◊ sa fasche de sa linna tocat a l'afíere ca sinono si che irfaghet ◊ sas vites cherent afissas ◊ no mi afias sa manu ca mi est dolindhe!
2.
sas ampullas cherent afissas ca leant tropu logu si sunt atesu de pare
3.
cantu afiet ogru largu e rassu, atesu atesu, totu li at mustradu nendhe: Abbà, custu est totugantu meu!
4.
sos ricos su punzu l'afient prus de sos pòveros
Etimo
ltn.
affigere
Traduzioni
Francese
serrer
Inglese
to tighten
Spagnolo
apretar,
hacinar
Italiano
strìngere,
pressare
Tedesco
pressen.
ammustài , vrb: ammustare Definizione
catzigare, istrecare o mòlere s’àghina po fàere su mustu; aciúnghere mustu; piscare sa binatza a istrégiu (cofa) po che lassare iscolare su mustu innanti de dha prentzare
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouler le raisin
Inglese
to press grapes
Spagnolo
pisar la uva
Italiano
pigiare l'uva
Tedesco
die Trauben pressen.
atipriàre , vrb: atripiare,
atropiare,
atrupiare Definizione
catzigare o istrecare e múrghere su súciu de calecuna cosa; istrínghere, múrghere is trastos, s’orrobba samunada, po che dhis bogare s’abba
Sinonimi e contrari
tilpiare*
/
intortijare,
tortojare
/
irfrutuare
Frasi
a sa malàida l'at atrupiadu sa tita e de matéria ndh'at pienadu una tatza ◊ atropiaiat cun sas manos suas sa ua sèbera pro fàghere su binu de sa Missa ◊ unu tempus sa ua l'atropiaiant a pes
Traduzioni
Francese
presser
Inglese
to squeeze
Spagnolo
exprimir
Italiano
sprèmere,
strizzare
Tedesco
pressen,
auswringen.
iscarchiàre, iscarchinàre , vrb: iscarcinae,
scarcinai Definizione
catzigare, cracare cun is peis po pistare sa cosa; fintzes istribitare, acropare is peis a terra lestros po protesta, fàere su rebbellu
Sinonimi e contrari
acacigai,
acarcangiai,
iscarchedhare
Frasi
at cumintzatu a iscarchiare fachenne un'ispétzia de ballu supra de su sacu de s'àchina in su lacu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
fouler,
appuyer
Inglese
to crush
Spagnolo
pisar
Italiano
pigiare,
gualcare
Tedesco
pressen,
walken.
istibbíre , vrb: stibbiri Definizione
istichire, pònnere cosa o gente a meda, a cracu, aintru de logu faendhondhe càbere cantu prus
Sinonimi e contrari
indibbiri,
stibbai*
2.
su mundhu est istibbiu de traitoris de dogna arratza e manera (A.Cannas)
Traduzioni
Francese
entasser
Inglese
to cram,
to press
Spagnolo
abarrotar
Italiano
pigiare,
stipare
Tedesco
pressen.
maghinàda , nf Definizione
su maghinare; unu tanti de olia de mòlere in d-una borta (unos chentu chilos segundhu su logu)
Sinonimi e contrari
mobinada
/
mólia
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
mouture
Inglese
grinding,
quantity ground
Spagnolo
molienda
Italiano
macinata
Tedesco
Mahlen,
Pressen.
prenciài , vrb: prensai,
prensare,
prentzai,
prentzare Definizione
incracare a prentza
Sinonimi e contrari
imprentzai,
supressare
Frasi
sa benàcia depit èssi prenciara po ndi bogai totu su binu ◊ teniat sa prensa e binzateris meda che leaiant sa binata pro la prensare
Etimo
spn.
prensar
Traduzioni
Francese
presser,
pressurer,
comprimer
Inglese
to squeeze,
to crush
Spagnolo
prensar
Italiano
torchiare,
comprìmere,
pressare,
pigiare
Tedesco
pressen.
supressadúra , nf Definizione
su supressare, ma fintzes sa cosa essia prentzandho
Sinonimi e contrari
intorinadura,
prentzadura,
supressonzu
2.
pro supressadura de murta - pro fàghere su trémulu - si cheret nàrrere su sutzu chi essit supressendhe sa murta posta in ispíritu nessi baranta dies ◊ onzi annu sa supressadura e totu su binu unu pagu ispuntu los faghiat a filuverru
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
pressurage
Inglese
pressing
Spagnolo
prensado
Italiano
torchiatura
Tedesco
Pressen.
supressài, supressàre , vrb Definizione
incracare a supressa, incracare a forte
Sinonimi e contrari
imprentzai,
prenciai
Frasi
prantat, marrat, binnennat, issarmentat, càticat e supressat, iscuponat e ponet su mustu in cantina
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
presser
Inglese
to press
Spagnolo
prensar
Italiano
torchiare
Tedesco
pressen.