adhía 1 , prep, nf Definition a s'àtera parte de…, a cudh'ala de…, prus atesu de…; s'àtera parte, apalas de… Synonyms e antonyms adhae, asegus, avatu Sentences s'ortu miu est adhia de s'istrada ◊ mi as agatadu adhia de is làcanas ◊ is ferrus de pudai funt in su tascapani adhia de sa porta ◊ ita fiast ascurtendi adhia de sa porta?! ◊ in sa becesa puru, adhia de aundi s'istrantaxat sa làcana de is bisus, apubu ancora is bellesas chi mi ant donau allirghia 2. bivu s'úrtimu bisu téndiu a s'adhia de sa làcana de is bisus Translations French au-delà de…, de l'autre côté de… English further Spanish más allá, allende Italian óltre, di là da… German weit, jenseits.

àncis , avb: ansis, antis 1, àntzias, antzis Definition foedhu chi s'impreat po inditare unu cambiamentu, una diferéntzia Synonyms e antonyms antisbèni Sentences epuru una cosa lis mancaiat, àntzias sa menzus die de s'annu lis mancaiat ◊ dàemi custu… antzis cudhu! ◊ ispeta… antzis, bae! ◊ antis ti agiungo, e cremi, amigu meu, sa fide bona durat cantu e Deu! (P.P.Pintore)◊ at tentu atrus cincu fílgius, ansis fílgias, totu féminas Surnames and Proverbs smb: Ancis Etymon ltn. ante Translations French au contraire English in fact, or better still Spanish más bien, es más Italian anzi German im Gegenteil.

antisbèni , avb: antzilvene Synonyms e antonyms ancis Sentences antzilvene calcuna assàlciat fena a nois! Etymon spn. antes bien Translations French au contraire, plûtot English in fact, or better still Spanish más bien Italian anzi German im Gegenteil.

aterechè , prep: atrechè Definition meda méngius, meda prus mannu, meda peus, totu un’àtera cosa / a/c. apustis de custu foedhu, sa cunsonante de cuménciu de su foedhu prus ainnanti no mudat mai sonu e antzis si afortit (aterechè fatu!… = aterechefatu!, aterechè brullas!… = nr. aterechebbrúllas, aterechè gai!… = aterecheggài) Synonyms e antonyms sinochè Sentences atereché gai si ndh'at bidu! ◊ aterechè isse bi ndh'at! ◊ aterechè brullas: totu abberu fit! ◊ aterechè chibudha bi cheret pro essire fortes!…◊ a Larentu nachi si l'est isparadu su fusile: aterechè brullas! (G.Ruju)◊ atrechè divertimentos: a traballare est! Translations French bien plus English something better Spanish mucho más Italian tutt'altro, bèn piú, bèn altro German alles andere, ganz anderes.

carriadòrgia, carriadòrza, carriadròxa , nf: carriatòglia, carricatorja, carrigadorja, carrigadroxa, garriatòglia Definition de is pértigas de sa bide, sa chi si lassat fintzes prus longa po bogare prus frutu; calidade de àghina bianca / est peus de unu ciliru de cerri chi no acherrat mancu una carriadroxa = (nau de ccn.) est unu culivala, no aguantat su segretu Synonyms e antonyms barriadorza, cabidiana | ctr. codiana Sentences assumancus duas carriadroxas lassaisidhas a dónnia fundu Etymon srd. Translations French sarment fructifère English shoot Spanish sarmiento más largo para fruto Italian tràlcio da frutto German Schößling.

piús , avb, nm: ciús, plus, prus Definition foedhu impreau in paragones de verbos, de cosas diferentes de cantidade o calidade, o fintzes po inditare unu gradu diferente de is matessi calidades, e podet acumpangiare fintzes àteru foedhu chi serbit a pònnere a paragone comente funt méngius e peus: cun is art. determinativos inditat unu valore assolutu, paragonat una cosa cun totugantas is àteras de sa matessi genia; avb. de tempus; intrat betau apare in calecunu foedhu cumpostu (es. pruscatotu, prusaprestu, prusapiatzu) e si podet impreare coment'e númene po inditare sa cantidade magiore; giaet sèmpere s'idea de aciúnghere e in matemàtica tenet a símbulu /+/ a/c. candho ponet a paragone cosas po sa calidade, a su postu de acumpangiare s'agt. chi inditat sa calidade si ponet innanti de su númene de sa cosa: sa prus festa manna, sa prus pisedha zeniosa, is prus matas bellas, su prus frore bellu); candho cust'avb. po fàere su cunfrontu est acumpangiau cun sa cng. chi, custa pigat sèmpere s'avb. no, non: est prus moltu chi non biu, tenzo prus presse deo chi no tue, cussu durat prus chi no deo, est prus su chi narant chi no su chi est Idioms csn: su piús = sa mazore parte; su de prus = su tantu chi sobrat; pro s'in prus, pro su prus = sas prus bortas, sas piús bias; su/sa/sos/sas piús = itl. la maggior parte; prus che àteru = pro àteru puru, ma pruscatotu pro…; prus de a tie, de a isse = prus de cantu tue, isse…; no bi at prus chi… = chi no fait de àtera manera, si no si podit fai àteru…, si no est possíbbili a…; a piús chi… = male e peus chi… Sentences fut su prus fogaroni bellu chi apu biu ◊ cussu est su prus pisci chi mi praxit ◊ sa vira de su pastori est sa prus peus ◊ tue ses sa piús criadura bella chi apo bidu ◊ ses tue su prus cànnidu lizu de totu sas campuras ◊ li lompet airadu e sas piús pumas bellas li at tiradu ◊ s’iat a podi nai disgratziada sorti sutzedi su dannu in sa prus dí nodida ◊ sa prus die nodia mi est disterru ◊ mi agato desdiciada… piús mezus interrada, pro àere custa vida! ◊ est macu prus de una craba ◊ cussu est su prus pagu chi mi piaghet ◊ custu frore est prus pagu bellu de cussu ◊ sa piús ora chi pagu est pensendhe li podet capitare un'atzidente ◊ prus de una cotzina a sa dí no arrennesciat a portai ◊ Erodi iat mandau a bociri is pipius prus piticus de duus annus ◊ custa est sa cosa chi mi piaghet de prus ◊ est essidu e no torrat prus ◊ che at coladu prus de mese de candho so torradu ◊ istat prus pentzanne chi no faghinne 2. no bi at prus chi lu fato deo, si no torras tue! ◊ no bi at prus chi la manigamus crua, custa cosa, si no bi at fogu a la còghere! ◊ fut unu regimentu chi totu a s'in prus fiat calincuna màrcia ◊ a piús chi tardant, de tale manera, su chi nos faghent est fatu a bisera ◊ sas piús bortas chi pigo a s'ortu abbo sos prantones ◊ sos prus seros coghiat macarrones Etymon ltn. plus Translations French plus English plus, more Spanish más Italian più German mehr, Höchste, Meiste, Meisten.

piusapréstu, piuspréstu , cng: prusaprestu, prusprestu Definition mancai deasi, méngius de…, a su postu de…, totu su prus… Synonyms e antonyms masaprestu, prusapiàciu Sentences prusaprestu su pretu l'ant binsu issos (G.Ruju)◊ lassade sa gherra, cantade piusprestu in poesia!(G.Raga)◊ como triballamus: piusaprestu, poi podimos divertire puru ◊ iscabulaidedha de prangi e prusaprestu agiudaimí! ◊ prusprestu de fai su bagabbundu, andas e ti circas trabballu ◊ prusprestu est fàcili a passai unu cammellu in su cú de s'agu chi no un'arricu in sa domu de Deus ◊ prusaprestu, crica de t'isbrigare ca ti che benit sa zente! Etymon srd. Translations French plutôt English rather Spanish más bien, mejor Italian piuttòsto, senonchè German eher, ziemlich, vielmehr.

progài , avb Definition pro gai: ma, però / progai e progai… = menzus de…, po cussu e po cussu…, imbetzes de… Synonyms e antonyms piusaprestu Sentences progai, a calchi persone importante chircant de li fàghere calchi búglia ebbia ◊ custu ti lu so dendhe, como: progai serbit a mie puru! ◊ pònedi a manigare: progai, faghe impresse ca nos bisonzas! ◊ progai e progai mi lu fato deo etotu, pro mi lu fàghere male e a pagamentu puru, custu triballu! Etymon srd. Translations French plutôt English rather Spanish más bien Italian piuttòsto German eher, ziemlich, anstatt, besser.

«« Search again