dónnu , nm Definition
fut su títulu de arrespetu de is Giuighes e fintzes de is píscamos, apustis fintzes de ómines de famíglias nóbbiles erricas sardas; títulu de arrespetu chi si giaet a persona manna, parente; ómine erricu chi cumandhat in sa bidha, su mere, su chi cumandhat in calecunu trebballu / donnu sogru (nadu onnusogru) = sogru, su babbu de sa muzere pro s’ómine, su babbu de su maridu pro sa fémina; donnu mannu = ajaju; donnu fradi = su frade prus mannu
Synonyms e antonyms
don
/
pressipale
2.
sos donnos no si abbàssiant a su paris de sos pedhones ◊ su riu est diventadu cumbessu, brutu, isciumosu, tzotzu, teracu de pagos donnos chi istant in sa comodidade
Etymon
ltn.
dominus
Translations
French
seigneur
English
sir,
mister,
gentleman
Spanish
señor
Italian
signóre
German
Herr.
éja! , avb Definition
(a/c.: sa tónica /e/, cun totu chi inoghe giughet fatante sa vocale aperta /a/, si pronúnciat serrada coment'e naendho ei etotu)
Synonyms e antonyms
ei,
emmo,
sissa
| ctr.
nono
Sentences
eja, bi andho mancari no cherfas, puru! ◊ eja, sighi a bufai e bieus s'arrestu!…
2.
- Custu bellu triballu no l’as fatu tue? - Eja, deo! ◊ apo nadu chi eja: aite mi torras a dimandhare? ◊ eja, innòi acanta est, própriu asuta de ogus cosa tua!
Etymon
srd.
Translations
French
oui,
Monsieur,
c'est comme ça
English
yes,
sir
Spanish
si señor
Italian
sissignore!
German
jawohl.
nòsse! , avb: nossi Definition
foedhu de nega, nono, ma nau cun arrespetu, foedhandho cun gente manna o chi no si connoschet o chi no si dhue tenet cunfidàntzia
Synonyms e antonyms
nòbu,
nono,
nossa,
nòssada
| ctr.
sissa
Sentences
candho dhos atobiànt in su camminu, a is sennores, fut a dhis fàere s’inchinu, totu a Sisse! e a Nosse! e a Fosteti ◊ nossi, nossi: cussu no mi andat! ◊ nossi, gomai! ◊ nossi gopai: est mellus chi mi ndi andi! ◊ nossi, mamma, no pòciu andai! ◊ eh, ca no at a èssiri cumenti narat fosteti, nossi! ◊ nosse, ne cheriat unu novu!
Translations
French
non,
monsieur!
English
no,
sir
Spanish
no,
no señor
Italian
nossignóre!
German
nein,
mein Herr,
meine Dame.
sannòri , nm: segnore,
segnori,
sennore,
sennori,
signori,
sinniore Definition
persona distinta, pulia, bene bestia, mescamente istràngiu de logu atesu, persona chi faet vida discantzosa; títulu de arrespetu chi si giaet a un'istràngiu bestiu de sennore, ma mescamente títulu chi si giaet a Cristos, a Deus, in su sensu chi podet apitzu de totus e de totu
Sentences
est ricu pàsitu, ma no est segnore ◊ dae sos segnores aiat imparatu dontzi malu vissu ◊ cussu faghet su sennore, sempre in bidha, ma a triballare no si betat! ◊ ah, su sennò, no dhi at a èssiri atobiada una barchixedha cun babbu miu?
2.
o Signore, prego a Tie sullievu de mi dare a tantas penas! ◊ sos chi amant e timent su Segnore nudh'àteru in sa terra devent tímere (B.Mureddu)◊ si de sa fide tenet su cunfortu altzat su pensamentu a su Segnore
Translations
French
seigneur
English
mister,
sir,
gentleman,
god
Spanish
señor
Italian
signóre
German
Herr.
tzíu , nm: ciu 2,
siu,
tiu Definition
frade o fradile de babbu o de mama (e po arrespetu fintzes su pobidhu de una tzia); dhu narant fintzes po arrespetu a ómine mannu chentza èssere parente
Synonyms e antonyms
concu 1,
titiu
/
babbai,
itziu
Sentences
tziu e nebodi funt chistionendi
2.
est passau su tziu de is ciulirus ◊ o cudhu tziu, ite sezis bendhindhe? ◊ si narat "tziu" po arrespetu
Scientific Terminology
ptl
Etymon
ltn.
thius.
Translations
French
oncle,
monsieur
English
uncle,
sir
Spanish
tío,
señor
Italian
zio,
signóre
German
Onkel.