airàdu , pps, agt: airatu,
airau Definition
de airare; avb: a s’airada = a meda, a ira
Synonyms e antonyms
fuliosu,
spiotau
/
arrennegadu
2.
mi das a bídere àbbidos de santu sendhe chi ses a sa vida airada ◊ est mortu suta de su pè de su cadhu airadu ◊ su trenu est coladu catzendhe fogu e fumu che airadu ◊ su cane de su padronu si pesaiat reu mossighendhe airadu (G.A.Cossu)◊ su mare est airadu chi ndhe tremo che canna
3.
s'ómine areste benit masedu ca timet chi airadu est su Segnore ◊ dormi, sa prendha mia, no istes airada!
Translations
French
impétueux
English
violent,
raging
Spanish
impetuoso
Italian
impetuóso,
irruènte
German
heftig.
fuliósu , agt: furiosu,
furriosu Definition
chi si movet lestru meda, cun fúrria e fuliesa, mescamente po sa fortza chi giughet / èssere o intrare che male furiosu = cummentzai ccn. cosa acoment'e chi si ndi bollat isciusciai su mundu, de sa ganas de fai, e apustis firmaisí e no fai prus nudha
Synonyms e antonyms
airadu,
fruscu 1,
fúliu,
furianu,
fúrridu,
infrusau,
toleatzu
| ctr.
asiosu,
immajonadu,
lenu
Sentences
su bentu est fuliosu ◊ su pitzinnu at tímiu ca at bistu sa curridura furiosa de sa béstia ◊ at isboetadu s'ebba e si est móida furiosa ◊ sa dessisione furiosa naschet travessa ◊ s'àcua de s'arriu est furriosa candu ndi calat de is montis
2.
a isse l'intrat che male furiosu e assafines lassat totu ◊ no sias che male furiosu: aispeta!
Surnames and Proverbs
prb:
cuadhu furiosu no cumprit arringu ◊ male furiosu coitat a passare
Etymon
itl.
furioso
Translations
French
rapide,
impétueux
English
speedy,
violent
Spanish
rápido,
impetuoso
Italian
velóce,
impetuóso,
irruènte
German
schnell,
heftig,
ungestüm.
fúrridu , agt: fúsidu Definition
chi si movet lestru meda, cun fortza puru
Synonyms e antonyms
fughidosu,
fuliosu,
fúliu
| ctr.
asiosu,
immajonadu,
lenu
Idioms
csn:
pesada fúrrida = fata a sa lestra (e cun ingannu), chentza ispetare a si frimmare a bídere su pesu zustu; fúsidu che foete = meda, gai fúrridu de tzocare che foete candho s'iscudet; faedhare a boghe fúsida = cun seguresa, chentza istare a su pentza e torra
Sentences
sa currente fúrrida de sos trainos morit atapèndhesi a sas digas ◊ s'astore si betat fúrridu che lampu ◊ noche trazat s'undha fúsida de su fiúmene ◊ che frundha fúrridu e lentu che frina ◊ custu trenu andhaiat fúsidu ◊ su tempus passat fúsidu che bentu
2.
Lionora fúrriat de palas e ch’essit a fora fúsida che foete
Etymon
srd.
Translations
French
rapide,
impétueux
English
fast,
forceful
Spanish
rápido,
impetuoso
Italian
velóce,
impetuóso
German
rasch,
ungestüm.
impidósu , agt Definition
nau de ccn., chi portat ímpidu
Synonyms e antonyms
focosu,
fuliosu
Sentences
impidosu che bentu mi che torras insegus in su tempus! ◊ isse, impidosu, betesit su cane a s'archibbusu e dae tandho no bi so giuada mai piús (P.Pisurzi)◊ is manus tuas insanguentaras ant isciacuau in s'arriu impidosu de sa vira!
Translations
French
impétueux
English
forceful
Spanish
impetuoso
Italian
impetuóso
German
heftig.
infrusàu , pps, agt Definition
de infrusai
Synonyms e antonyms
fuliosu,
fruscu 1
2.
ge ses unu sodraedhu infrusau!…
Translations
French
impétueux
English
forceful
Spanish
impetuoso
Italian
impetuóso
German
heftig.
infruscàre , vrb Definition
su si mòvere o essire fruscu, lestru meda
Synonyms e antonyms
acadriare,
apretai,
incribidai,
incrispai,
infrusai
Sentences
sa temporada mala est infruschendhe cun súlidos de bentu bidhiarzu, cun funadas de ranzola ◊ su bentu est infruschendhe
Etymon
srd.
Translations
French
devenir impétueux
English
to intensify
Spanish
intensificar
Italian
intensificare,
divenire impetuóso
German
stärker werden.