àssa 1 , nf: ata,
atza Definition
sa parte segante de una ferramenta, ue custa si torrat a unu filu fine fine; oru, tretu ue acabbat unu paris (o logu sétidu, ciciu) chi totinduna si che abbàsciat, nau de logu de monte, oru artu de mare, oru de erriu, ma fintzes de una pedra, de una tàula e cosas deasi; fritu meda, chi paret chi punghet, ispirtit
Synonyms e antonyms
tàgliu
/
oru
/
bica,
trempa
/
fritu
| ctr.
tolu
Idioms
csn:
bogare s'ata a una forramenta = acutzai o fintzas mallai un'aina a manera chi s'atza arresurtit prus fini e seghit; s'ata de sa die = faghindhe die, orbescendi; s'ata de sa còscia = s'ímbena; pònnere de ata = (nadu de pedra, matone o àteru de gai, prus largu chi no russu) cun s'ala larga a fàghere fatzada, a zisa de aina seghendhe; passai de atza = colare de fiancu, ispostèndhesi a destra o a manca chentza si zirare; pònneresi de ata = cadredhare, fàghere su rempellu; castiaisí a perra de atza = a cul'e ogu, male; atza de arriu, de mari, de istrexu = oru de riu, de mare, de isterzu; èssere, istare atza a… = acanta a…; camminai, passai atza atza de… = colare ororu de…; pònneresi atza = bogai sa faci, pigai coràgiu e fuedhai o fai chentza bregúngia
Sentences
s'ata de sa bistrale, de sa farche, de su fartzone, de sa lepa ◊ s'ispada durlindana in forte est fata chi cantu prus la corpo bogat s'ata! (M.Murenu)◊ at bogau s'atza a is ferrus
2.
s'ata de s'adhe, de s'orizonte, de su muru, atza de mari, de riu, de roca, de zannile, de sa roca, de monte ◊ su cucu fit cantendhe in d-un'ata de nae ◊ candho che sezis in cudh'ata, imbucade sos canes a ndhe suguzare sos porcrabos ◊ fut lómpiu a s'oru de s'atza e si fut incrarau ◊ medas si nci fuant iscutus de s'atza
3.
est tirendhe un'atighedha de travuntana… sos pes arressos los leat s'astrau!
4.
est nendhe machines de punta e de ata
5.
ísci s'ebba, candho mai ti mi pones goi de ata?!
6.
m'apo postu atza e semus intradas in arregionamentu
Surnames and Proverbs
smb:
Atza, Atzas
Etymon
ltn.
*acia
Translations
French
fil tranchant
English
edge
Spanish
corte,
filo
Italian
filo tagliènte,
tàglio
German
Schneide.
chíltzina , nf Definition
su che ndhe segare un'orrugu, de calecuna cosa, incurtzadura
Synonyms e antonyms
irmíngua,
mímina,
sméngua
Sentences
no mi fetas sa chíltzina: ischia chi fint batoschentos e como mi naras chi sunt treghentos!
Etymon
srd.
Translations
French
déchet,
diminution,
coupe
English
decrease
Spanish
corte
Italian
diminuzióne,
tàglio
German
Verkürzung,
Schnitt.
féstu , nm Definition
su sestare, su segare a misura s’orrobba po dha cosire a bestimentu
Synonyms e antonyms
sestu
Translations
French
action de couper,
de tailler
English
cut
Spanish
corte
Italian
tàglio
German
Schnitt.
ischígliu , nm Definition
segada de traessu, a istúturu, parangada a una parte, fintzes línia fata de traessu ma sèmpere a un'imboe, prus bàscia a una parte (a cabu i.)
Etymon
srd.
Translations
French
coupe de travers
English
oblique cut (awry)
Spanish
corte oblicuo
Italian
tàglio sghémbo,
oblìquo
German
Schrägschnitt.
secàda , nf: segada Definition
su segare; sa fresadura chi abbarrat de su segare, su tretu de longu totu comente est segau
Synonyms e antonyms
arrogadura,
iscalabrada,
secadura,
tazada
Idioms
csn:
andai a segadas = a trevessu, perilloi perillai, a trovèlgias; bènniri in segada = in colada, resurtare inue si colat
Sentences
debberone segada chi li as fatu a fórtighe, a sa berbeghe, tundhindhe!
2.
apu pigau custa cosa ca mi beniat in segada
Etymon
srd.
Translations
French
coupe,
fente,
rupture,
cassure
English
cut,
split
Spanish
corte
Italian
tàglio,
lesióne,
spacco,
rottura
German
Schnitt,
Riß,
Bruch.
secadúra , nf: segadura,
segarura Definition
su segare; su tretu segau
Synonyms e antonyms
arrogadura,
crichinonzu,
secada
Sentences
sa segarura chi dhi ant fatu, portat is pius a pingiaredha!
Etymon
srd.
Translations
French
coupe
English
cut
Spanish
corte
Italian
tàglio
German
Schnitt.
serronónzu , nm Definition
su serronare, serronadura, segadura a serrone
Synonyms e antonyms
secadura,
serradura 1,
serramentu,
serrognu
Etymon
srd.
Translations
French
sciage
English
sawing,
cut
Spanish
el serrar,
corte
Italian
segatura,
tàglio
German
Sägen,
Schnitt.
tríncu , nm
arresorzada,
frincu,
ischingiada,
secada,
sinnolu,
trínchisi
/
tzulumbone
Definition
segada a lepedha, gurtedhu, trintzete, o àteru, fintzes pistadura ufrada de cropu a conca, giúmburu
Sentences
portàt unu trincu ca su babbu dh'iat donau una surra a pompa ◊ custu mangallu de piciochedhu si at fatu unu trincu in conca ◊ Bachisedhu est rutu in terra, chin d-unu trincu in conca
Etymon
ctl.
trenc
Translations
French
coup de rasoir
English
razor slash,
wound
Spanish
navajada,
herida,
golpe
Italian
rasoiata,
ferita da tàglio o da còrpo contundènte,
tràuma
German
Schnittwunde.
tzallàda , nf Definition
segada in calesiògiat parte de su corpus umanu o animale
Synonyms e antonyms
frincu,
secada
Etymon
srd.
Translations
French
coupure
English
cut
Spanish
corte
Italian
tàglio nel còrpo
German
Schnitt.