agliagài , vrb: (a-gli-a-ga-i) alliagai gliagai*, liagai Definition fàere a freaduras, totu a liagas Synonyms e antonyms apiagare, apragastare, friai 2. dh'at fata flagellai ispollada po chi su corpus siat alliagau Translations French blesser, ulcérer English to wound, to ulcerate Spanish llagar, ulcerar Italian piagare, ulcerare German verwunden, ein Geschwür erzeugen in.
apragastàre , vrb: pragastare Definition fàere totu a liagas Synonyms e antonyms agliagai, apiagare Etymon srd. Translations French blesser English to wound Spanish llagar Italian piagare German verwunden.
chéntria , nf, nm: chéntriu, créntia, gréntia Definition su marcu o síngia chi abbarrat de una ferida, de unu cropu, de cosa chi imbrutat / una créntia de ozu Synonyms e antonyms checa, ferida, ischéntriu / màcia, macra, taca 3 2. giuchiat un’arva niedha comente a una créntia de tinta de iscríere Translations French blessure, contusion English wound, bruise Spanish herida, mancha Italian ferita, contusióne German Wunde, Quetschung.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definition arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai Synonyms e antonyms aciapai, collire, incolliare, leare, picare, poltare / fèrrere Sentences issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo! 2. est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia 3. isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis! 4. candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore 5. ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi? Etymon itl. incogliere Translations French ramasser, attraper, blesser English to pick up, to take, to wound Spanish recoger, coger, herir Italian raccògliere, prèndere, ferire German fassen, verletzen.
lantàre , vrb: lantzai, lantzare, latzare Definition fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu Synonyms e antonyms fèrrere, ingòllere, secare / lampare 1 Sentences paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu 2. nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!… 3. sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes Etymon ltn. lanceare Translations French frapper, blesser English to affect, to wound, to hit Spanish pinchar, golpear, herir Italian colpire, ferire German verletzen.
piàe , nf: prae Definition genia de segada, aperta in sa carre bia; in cobertantza, css. cosa o chistione chi dispraghet meda, dannu, male chi sighit Synonyms e antonyms freadura, gliaga, piaga* Sentences Cristos in sa rughe zughiat su corpus totu sulciadu a piaes ◊ biza e consola donzi patidore, sana donzi piae! ◊ dae sos pes fin'a chizos sunt totu a una piae Translations French plaie, blessure English wound Spanish llaga Italian piaga, ferita German Wunde, Plage, Unheil.
tríncu , nm arresorzada, frincu, ischingiada, secada, sinnolu, trínchisi / tzulumbone Definition segada a lepedha, gurtedhu, trintzete, o àteru, fintzes pistadura ufrada de cropu a conca, giúmburu Sentences portàt unu trincu ca su babbu dh'iat donau una surra a pompa ◊ custu mangallu de piciochedhu si at fatu unu trincu in conca ◊ Bachisedhu est rutu in terra, chin d-unu trincu in conca Etymon ctl. trenc Translations French coup de rasoir English razor slash, wound Spanish navajada, herida, golpe Italian rasoiata, ferita da tàglio o da còrpo contundènte, tràuma German Schnittwunde.