agliagài , vrb: (a-gli-a-ga-i) alliagai
gliagai*,
liagai Definition
fàere a freaduras, totu a liagas
Synonyms e antonyms
apiagare,
apragastare,
friai
2.
dh'at fata flagellai ispollada po chi su corpus siat alliagau
Translations
French
blesser,
ulcérer
English
to wound,
to ulcerate
Spanish
llagar,
ulcerar
Italian
piagare,
ulcerare
German
verwunden,
ein Geschwür erzeugen in.
apragastàre , vrb: pragastare Definition
fàere totu a liagas
Synonyms e antonyms
agliagai,
apiagare
Etymon
srd.
Translations
French
blesser
English
to wound
Spanish
llagar
Italian
piagare
German
verwunden.
chéntria , nf, nm: chéntriu,
créntia,
gréntia Definition
su marcu o síngia chi abbarrat de una ferida, de unu cropu, de cosa chi imbrutat / una créntia de ozu
Synonyms e antonyms
checa,
ferida,
ischéntriu
/
màcia,
macra,
taca 3
2.
giuchiat un’arva niedha comente a una créntia de tinta de iscríere
Translations
French
blessure,
contusion
English
wound,
bruise
Spanish
herida,
mancha
Italian
ferita,
contusióne
German
Wunde,
Quetschung.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definition
arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai
Synonyms e antonyms
aciapai,
collire,
incolliare,
leare,
picare,
poltare
/
fèrrere
Sentences
issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo!
2.
est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia
3.
isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis!
4.
candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore
5.
ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi?
Etymon
itl.
incogliere
Translations
French
ramasser,
attraper,
blesser
English
to pick up,
to take,
to wound
Spanish
recoger,
coger,
herir
Italian
raccògliere,
prèndere,
ferire
German
fassen,
verletzen.
lantàre , vrb: lantzai,
lantzare,
latzare Definition
fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu
Synonyms e antonyms
fèrrere,
ingòllere,
secare
/
lampare 1
Sentences
paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu
2.
nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!…
3.
sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes
Etymon
ltn.
lanceare
Translations
French
frapper,
blesser
English
to affect,
to wound,
to hit
Spanish
pinchar,
golpear,
herir
Italian
colpire,
ferire
German
verletzen.
piàe , nf: prae Definition
genia de segada, aperta in sa carre bia; in cobertantza, css. cosa o chistione chi dispraghet meda, dannu, male chi sighit
Synonyms e antonyms
freadura,
gliaga,
piaga*
Sentences
Cristos in sa rughe zughiat su corpus totu sulciadu a piaes ◊ biza e consola donzi patidore, sana donzi piae! ◊ dae sos pes fin'a chizos sunt totu a una piae
Translations
French
plaie,
blessure
English
wound
Spanish
llaga
Italian
piaga,
ferita
German
Wunde,
Plage,
Unheil.
tríncu , nm
arresorzada,
frincu,
ischingiada,
secada,
sinnolu,
trínchisi
/
tzulumbone
Definition
segada a lepedha, gurtedhu, trintzete, o àteru, fintzes pistadura ufrada de cropu a conca, giúmburu
Sentences
portàt unu trincu ca su babbu dh'iat donau una surra a pompa ◊ custu mangallu de piciochedhu si at fatu unu trincu in conca ◊ Bachisedhu est rutu in terra, chin d-unu trincu in conca
Etymon
ctl.
trenc
Translations
French
coup de rasoir
English
razor slash,
wound
Spanish
navajada,
herida,
golpe
Italian
rasoiata,
ferita da tàglio o da còrpo contundènte,
tràuma
German
Schnittwunde.