agliagài , vrb: (a-gli-a-ga-i) alliagai
gliagai*,
liagai Definitzione
fàere a freaduras, totu a liagas
Sinònimos e contràrios
apiagare,
apragastare,
friai
2.
dh'at fata flagellai ispollada po chi su corpus siat alliagau
Tradutziones
Frantzesu
blesser,
ulcérer
Ingresu
to wound,
to ulcerate
Ispagnolu
llagar,
ulcerar
Italianu
piagare,
ulcerare
Tedescu
verwunden,
ein Geschwür erzeugen in.
apragastàre , vrb: pragastare Definitzione
fàere totu a liagas
Sinònimos e contràrios
agliagai,
apiagare
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
blesser
Ingresu
to wound
Ispagnolu
llagar
Italianu
piagare
Tedescu
verwunden.
chéntria , nf, nm: chéntriu,
créntia,
gréntia Definitzione
su marcu o síngia chi abbarrat de una ferida, de unu cropu, de cosa chi imbrutat / una créntia de ozu
Sinònimos e contràrios
checa,
ferida,
ischéntriu
/
màcia,
macra,
taca 3
2.
giuchiat un’arva niedha comente a una créntia de tinta de iscríere
Tradutziones
Frantzesu
blessure,
contusion
Ingresu
wound,
bruise
Ispagnolu
herida,
mancha
Italianu
ferita,
contusióne
Tedescu
Wunde,
Quetschung.
ingòllede, ingòllere, ingòlli , vrb: ingòlliri Definitzione
arregòllere (cosa) a istrégiu, gente a domo, arregòllere coment'e buscare calecunu dannu, una maladia, cropos, surra; fèrrere a unu iscudendho, tocandho o movendho àtera cosa comente podet capitare chentza dhu bòllere, rfl. fàere male (es. segada, pistadura) cun calecuna cosa chi si manígiat; pigare e portare; incasciare calecuna cosa in mesu de àteras / pps. ingóllidu, ingoltu, ingortu; 1ˆp. sing. ingòrgio; ingòlliri a unu a presoni = acorrai a presoni, impresonai
Sinònimos e contràrios
aciapai,
collire,
incolliare,
leare,
picare,
poltare
/
fèrrere
Frases
issu nd'ingollit un'arrogu de linna de terra ◊ ingollimia, assumancus su coru, in cussa carrotzedha! ◊ ingollassí unu fodhi de bértua de cartúcias, ca dhi ammostu is perdixis! ◊ de totu cussa cosa ndi at ingortu doxi cadinus prenus ◊ su frutu bollit ingortu prima de ndi arrúiri de sa mata ◊ tue bae: custa cosa dh'ingòrgio geo!
2.
est istétiu avértiu de t'ingolli a domu sua ◊ mamma fiat circhendumí po m'ingòlliri a domu ◊ mammai m’ingolliat po dhi fai cumpangia
3.
isperaus de no ingolli maladias ◊ e ite male as ingóllidu, puru?! ◊ ndi ap'ai ingortu de sobi, de istracias e de bentu!…◊ nd'ingollis una surra cantu de unu burricu! ◊ gei est isbucaciau, ma ge ingollit puru! ◊ lah ca ingollis su pipiu cun cussa nai de linna! ◊ mi seu ingortu cun su gortedhu ◊ corpu de balla dh'ingollat! ◊ ponimí in terra, ca m'ingollis!
4.
candu si crocat su chi aciapat ingollit, po si trogai is peis ◊ lah de ingolli cosa de papai, ca no iscieus a it'ora eus a torrai! ◊ ingolli s'iscartedhu, ca si nci torraus a bidha! ◊ at ingólliu a su babbu a codhu ◊ como no ingollent su santu a codhu ma in tratore
5.
ingolledi s'iscannu e acostidindhe a su fogu! ◊ is àbbilis iant ingortu impari cun is làntias unu bandoedhu de ollu ◊ ingolleimí a cumpàngiu cun bosàterus! ◊ Gesús iat ingortu cun issu tres discípulus ◊ de pani nd'ingollis o torras a chitzi?
Ètimu
itl.
incogliere
Tradutziones
Frantzesu
ramasser,
attraper,
blesser
Ingresu
to pick up,
to take,
to wound
Ispagnolu
recoger,
coger,
herir
Italianu
raccògliere,
prèndere,
ferire
Tedescu
fassen,
verletzen.
lantàre , vrb: lantzai,
lantzare,
latzare Definitzione
fèrrere cun arma (lantza o àteru), tocare de pedra; in cobertantza, tocare su sentidu, dispràxere, ofèndhere; iscúdere atesu
Sinònimos e contràrios
fèrrere,
ingòllere,
secare
/
lampare 1
Frases
paret chi mi cherfat ammentare totu sas feras chi amus lantadu ◊ messanne fint chin sas manos imbolicatas pro non si las latzare chin sa farche o su ristrucu
2.
nàrrere ti lu cherio su chi sento, ma ti devo lantare sena fritza (G.Pinna)◊ a cantos coros no lantas cun su càntigu tou!…
3.
sos cadhos currindhe lantant istinchidhas de fogu dae pes
Ètimu
ltn.
lanceare
Tradutziones
Frantzesu
frapper,
blesser
Ingresu
to affect,
to wound,
to hit
Ispagnolu
pinchar,
golpear,
herir
Italianu
colpire,
ferire
Tedescu
verletzen.
piàe , nf: prae Definitzione
genia de segada, aperta in sa carre bia; in cobertantza, css. cosa o chistione chi dispraghet meda, dannu, male chi sighit
Sinònimos e contràrios
freadura,
gliaga,
piaga*
Frases
Cristos in sa rughe zughiat su corpus totu sulciadu a piaes ◊ biza e consola donzi patidore, sana donzi piae! ◊ dae sos pes fin'a chizos sunt totu a una piae
Tradutziones
Frantzesu
plaie,
blessure
Ingresu
wound
Ispagnolu
llaga
Italianu
piaga,
ferita
Tedescu
Wunde,
Plage,
Unheil.
tríncu , nm
arresorzada,
frincu,
ischingiada,
secada,
sinnolu,
trínchisi
/
tzulumbone
Definitzione
segada a lepedha, gurtedhu, trintzete, o àteru, fintzes pistadura ufrada de cropu a conca, giúmburu
Frases
portàt unu trincu ca su babbu dh'iat donau una surra a pompa ◊ custu mangallu de piciochedhu si at fatu unu trincu in conca ◊ Bachisedhu est rutu in terra, chin d-unu trincu in conca
Ètimu
ctl.
trenc
Tradutziones
Frantzesu
coup de rasoir
Ingresu
razor slash,
wound
Ispagnolu
navajada,
herida,
golpe
Italianu
rasoiata,
ferita da tàglio o da còrpo contundènte,
tràuma
Tedescu
Schnittwunde.