bergúgna , nf: bergúngia, berigúngia, bilgonza, birgontza, birgonza, birigonza, bregugna, bregúngia, bregunza, brigòngia, brigonza, brigúngia, brigunza, frigonza, irigonza, vilgonza Definition genia de sentidu chi si provat mescamente ananti de àtere candho si faet (o si timet de fàere) figura lègia o fintzes solu ca si dhue tenet pagu cunfidàntzia o ca no si tenet atza: est una genia de duritu; css. cosa de ndhe dèpere àere bregúngia; su ndhe pàrrere male de una cosa, de unu fàere, cunsiderau segundhu una cusciéntzia límpia e dilicada; figura lègia chi si faet o chi si faet fàere a un'àteru Synonyms e antonyms befa, belea, rigonza / abbàtida, abbómbinu | ctr. àcia Idioms csn: àere, tènnere, sentire birgonza b., rúere, bènniri in b.; fàgheresi a birgonza = imbrutaisí meda, istrupiaisí; torrai bregúngia a unu = tènnere birgonza de unu; fai bregúngias a unu = fàgherelu a birgonza, fàgherelu essire in birgonza (es. iscandhulizindhe, brighendhe in dainanti de zente e gai); fàgheresi birgonza de ccn. = rieresindhe a birgonza, a befe; pònniri a ccn. in sa perda de sa bregúngia = bogare in birgonza, fàghereli birgonzas Sentences si est abberu chi times sa birgonza no essis mancu dae domo tua! (Còntene)◊ cussu no sentit birgonza peruna! ◊ birgonza est distrúere sa bellesa de sa Terra ◊ tènendhe birgonza a nàrrere machines gai! ◊ solu a lu nàrrere, cussu, est bregunza! ◊ sa bregúngia si depet tènnere po cosas male fatas o fatas po su male! 2. a cussu bogaminci, lah, filla mia, ca ti fatzu bregúngias! ◊ maca, no ti ndhe faghes mancu sa birgonza de faedhare gai?! ◊ lebit ca mi fait essí in bregúngia! ◊ cussu imbriagoni de maridu miu mi at postu in sa perda de sa bregúngia! 3. chie ti at a bídere bestidu gai za si ndhe at a fàghere de birgonza!… Surnames and Proverbs prb: mélgius dolu in coru chi no bregúngia in cara Etymon itl. virgogna Translations French honte, gêne English shame, decency, shyness Spanish vergüenza Italian vergógna, pudóre, timidézza German Scham, Scheu.
bergungiàe , vrb: birgonzare, bregugnare, bregungiai, bregunzai, brigonzare, brigungiai, ergunzare, virgonzare Definition tènnere o sentire bregúngia / malu a bregugnare (nadu de ccn.)= chi no tenit o no sentit bregúngia Synonyms e antonyms frigonzare, imbregungiai, rigonzare Sentences Maria, mancari birgonzandhe, li at istrintu sa manu prus forte, a Portolu ◊ bos ponides a assuconare unu malevadadu… birgonzadebbondhe!◊ mi seu bregunzau de àiri iscritu adiasi! Etymon srd. Translations French avoir honte English to be ashamed Spanish avergonzarse Italian avére, sentire vergógna German sich schämen.
deléu , nm Definition cosa de ndhe dèpere àere bregúngia / fàgheresi deleu = èssiri o essiri in brigúngia, o fintzas brutus Synonyms e antonyms abbómbinu, allera, arréula, atrecu, befa, bisera, ciacota, cionfra, dellezu, dríngula, iscàranu, iséria, mofa, siera Etymon srd. Translations French honte English shame Spanish deshonra, vergüenza Italian vergógna, ónta German Schande.
duténtzia , nf Synonyms e antonyms duritu, dutantza Sentences bis ca tenit duténtzia, sciadau! Etymon itl. dottanza Translations French timidité, honte English subjection, shame Spanish subjeción, vergüenza Italian soggezióne, vergógna German Scheu, Schüchternheit.