cardufàri , nm: carduvare, carduvari Definition chinisu, su chinisu budhiu asuta de sa braxa Synonyms e antonyms calduchinu, fadhisa, fairivàiri Etymon srd. Translations French cendre sous la braise English hot ash Spanish rescoldo Italian cinìgia German heiße Asche.
chighína , nf, nm: chigina, chijina, chinisa, chiníscia, chisina, chixina Definition su materiale a pruinedhu fine chi abbarrat de sa cosa e mescamente linna) abbruxada (de colore biancu brutu si est abbruxada bene) Synonyms e antonyms chíghine, chinisu, cinus Idioms csn: sas chixinas, sos chisinos = su mércuris candho comintzat su barantinu; betare sas chisinas a unu = betàreli maledissiones, fàghereli fatuzos; falare o fàghere una cosa o unu logu a chisina = abbruxai totu; zúghere sa cara che a sa chisina = portai faci lègia, istai mali; èssere a una chisina = èssiri imbriagus; frocas de chisina = tàpile ladu de chisina, fozisina brusiada chi bolat; mòrrere in sa chisina = bregúngia manna pruscatotu po un'ómini, nau de chini si morit in domu e no trabballendi Sentences ube si fachet focu bi abbarrat chisina ◊ su fogu at falau a chisina totu su monte ◊ paret unu vulcanu bombitendhe chigina e bràgia ◊ cussu logu est carralzadu de chixina, ca l'ant brujadu ◊ cussu est fatu a chigina e ismentigadu puru 2. zughet sa cara chei sa chisina, in colore de chisina ◊ ti faches chei su frore de sa chisina pro onzi cosichedha ◊ pro te no benit mai mércuris de chijina e gai sempre in màscara ses tue! (S.Casu) Etymon ltn. *cinisia Translations French cendre English ash Spanish ceniza Italian cénere German Asche.
chighinàrzu , agt Definition chi istat imbuscinau in su chinisu, totu brutu de chinisu Synonyms e antonyms chighineri, chijinalzu Etymon srd. Translations French sale de cendre (ou couvert) English ashy Spanish ceniciento Italian ceneróso German mit Asche bedeckt.
chinísu, chiníxu , nm: chisinu, cinísciu, cinisu, cinixi, cinixu, ginisu Definition su pruinedhu chi abbarrat de sa cosa (mescamente linna) abbruxada deunudotu, de colore biancu brutu Synonyms e antonyms chighina*, cinus Idioms csn: frore de c. = chisina colada assuta, chentza malesa; cinisu acaugau = sa chisina chi abbarrat pasada candho si faghet sa líssia; fai o faisí a cinixu = falare a chisina, brusiare deunutotu; mércuris de cinixu = prima die de barantinu, candho in crésia ponent sa chisina in conca pro ammentare chi semus de brúere; cani de cinixu = cane chisineri, chi istat sempre allorigadu in su caentu, ammandronadu Sentences ingunis mi ndi abarru, càrigas a su cinisu!…◊ antighedempus che seghiant s'imbíligu cun sos serros, dh'acapiànt e dhi poniant frore de chinisu 2. si est fatu cun sa cara in colore de chinisu de sa timória ◊ su dinai furau si fúrriat a cinixu Surnames and Proverbs smb: Cinisu Translations French cendre English ash Spanish ceniza (f) Italian cénere German Asche.
inchijinàre , vrb: inchisinare, incinisae, incinisai, incinixai Definition betare chinisu, imbrutare de chinisu; abbruxare totu, fàere a chinisu Synonyms e antonyms abbrugiai, afocazare, achighinare, infogai | ctr. ischinisare Sentences cóntigas sunt chirchendhe a semenare lua e fogu e inchisinare onzi fera, onzi pianta, onzi pessone (G.A.Salis)◊ sunt allumendhe e inchisinendhe su logu ◊ innòi est su logu aundi arróliat e bacanat su crou e su fogu incinixat! Etymon srd. Translations French réduire en cendres English to reduce to ashes Spanish encenizar Italian incenerare, incenerire German mit Asche bedecken, einäschern.
inchinisàdu , pps, agt: inchisinau, inchixinatu Definition de inchinisare; totu brutu de chinisu, fatu a chinisu Synonyms e antonyms cinisosu 2. lampant fogos in calchi rutu muru de sa citade totu inchinisada (S.Lay Deidda) Translations French qui est réduit en cendres English reduced to ashes Spanish quemado, encenizado Italian incenerito German mit Asche bedeckt, eingeäschert.