aligàe , vrb: aligai,
aligare,
argare Definition
istèrrere s'àliga, su ladamíngiu; imbrutare, fàere su logu a muntonàrgiu; fintzes pònnere sa cria, nau de bobbois chi ponent is oos in is freaduras
Synonyms e antonyms
alladamenae,
contzimare,
ladamingiare,
stercorai
/
imbratare
Sentences
at argau s'ortu, sa binza
2.
est unu doveri de no aligai e avelenai sa Terra, ca nci biveus
Etymon
srd.
Translations
French
fumer
English
to manure
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
alladamenàe , vrb: alladaminai,
alledamenare,
alledaminare,
alletamanare,
allodaminai,
ladamenare Definition
pònnere, betare o ispainare su ladamíngiu, ingrassare sa terra cun su ladamíngiu
Synonyms e antonyms
aligare,
atalaminai,
contzimare,
illedaminare,
ladamingiare,
stercorai,
sualare
Sentences
su bestiàmine, inue paschet, alledàminat su logu ◊ s’istercu e su pissu de sas béstias lu golliant pro alletamanare sos ortedhos ◊ terra de allodaminai no ndi teneus
Etymon
srd.
Translations
French
fumer,
engraisser
English
to dung
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
alladaminaméntu , nm: ladaminamentu Definition
su alledaminare, su pònnere, istèrrere o lassare ledàmine in su terrinu
Synonyms e antonyms
alladaminadura,
alledamenada,
stercosciamentu,
sualinzu
Etymon
srd.
Translations
French
fumage,
fumure
English
manuring
Spanish
abono
Italian
concimazióne
German
Düngen.
alledamenàda , nf Definition
su alledaminare
Synonyms e antonyms
alladaminadura,
alladaminamentu
Etymon
srd.
Translations
French
fumage,
fumure
English
manuring
Spanish
abono
Italian
concimatura
German
Düngen.
alluzanàre , vrb Definition
ingrassare sa terra comente faent is errios bogaos, ispainandhodhoe cosa de sustàntzia, coment'e faendho sa terra a lugiana (genia de terramíngiu bonu)
Etymon
srd.
Translations
French
fertiliser
English
to fertilize
Spanish
abonar
Italian
fertilizzare
German
düngen.
contzimàre , vrb Definition
betare o pònnere su concime a sa cosa prantada o semenada
Synonyms e antonyms
aligare,
alladamenae,
ladamingiare,
stercorai
Translations
French
fumer,
engraisser
English
to manure
Spanish
abonar
Italian
concimare
German
düngen.
ingràssa , nf, nm: ingrassu Definition
su ingrassare: ingrassa dhu narant pruschetotu po animales, ingrassu si podet nàrrere fintzes de terras
Synonyms e antonyms
rassa
/
alladaminamentu
Sentences
su procalzu beniat a su buscu a s'ingrassa ◊ sos chi in su monte ant àpidu s'ingrassu giughent peta licantza… a mastigare ◊ imbucades che porcos a s'ingrassa dae su die mércuris de lísciu! (P.Mossa)
2.
s'ingrassu si fait a is terras apenas isfrutadas
Translations
French
engrais
English
fattening
Spanish
engorde,
ceba,
abono
Italian
ingrasso
German
Mästen,
Düngen.
ingrassài, ingrassàre , vrb Definition
pònnere lardu, ógiu (mescamente nau de is petzas, animales e gente); frigare o pònnere ógiu a ingranàgios, betare ladamíngiu a sa terra; in cobertantza, errichire
Synonyms e antonyms
ammeudhare,
irrassare,
saginai
/
úngere
/
alladamenae
| ctr.
illangiare,
irromasire,
isozare
Sentences
biu ca Gilda est prenixedha, sighendusí a ingrassai ◊ ingunis si papat bèni, issu s'est povintzas ingrassau ◊ ingrassamus su porcu pro lu fàchere a sartitza ◊ nc'est peri chini ingrassat papandu pagu!
3.
cumintzeit a sudhare chi su dinari non serviat a Santu Frantziscu ma pro ingrassare sas buxacas de compare retore
Surnames and Proverbs
prb:
s’oglu de su mere ingrassat su cadhu
Etymon
srd.
Translations
French
engraisser
English
to fatten
Spanish
engordar,
engrasar,
abonar
Italian
ingrassare
German
mästen,
einfetten,
düngen.
stercorài, stercosciài , vrb: stracosciai,
strecosciai,
strecoxai Definition
fàere de bisóngiu de is animales, imbrutare de ladamíngiu; betare o istèrrere su ladamíngiu (strecu), ingrassare sa terra a ladamíngiu (e fintzes imbrutare de ludu o àteru)/ una strecosciada de pei = falada de pè a manera de ischitzare cosa
Synonyms e antonyms
istallare 2
/
aligare,
alladamenae,
contzimare,
ladamingiare
/
illudrare,
imbrutai,
strichidhai
2.
custa fà coit a isciasciadura: non portit ladami, puru, fut una terra totu stracosciada!…◊ su logu est totu stracosciau de cumenti funt acorrendu is brebeis innòi ◊ cussus portant su coru strecosciau de sànguni malu ◊ potzu intrai? no ia a bolli strecosciai su logu de ludu!
Etymon
ltn.
stercorare
Translations
French
engraisser,
parquer
English
to pen
Spanish
estabular,
estercolar
Italian
stabbiare
German
düngen.
stercosciaméntu , nm Synonyms e antonyms
alladaminadura,
alladaminamentu,
alledamenada
Etymon
srd.
Translations
French
parcage
English
manuring
Spanish
abono
Italian
stabbiatura,
mandratura
German
Düngen.