camàndhula , nf Definition
castàngia (in cobertantza), trobedha, fàula manna, cosa de no crèdere nada fintzes a dannu de unu
Synonyms e antonyms
caldubba,
candonga,
falandura,
pastòcia
/
imboju,
istibba
/
brussone,
bucicone,
ilbrunzigone,
pinnegosu,
pirríchia,
puini,
prunzu
Sentences
sa pitzinna at secau s'impromita cun isteinzos e camàndhulas mantenèndhesi tra s'amorau betzu e su nobu (A.Satta)
Etymon
spn.
Translations
French
histoire,
blague,
prétexte
English
lie
Spanish
camándula
Italian
fandònia,
pretèsto
German
Märchen,
Ausrede.
contànsia , nf: contàntzia,
contàscia,
contassa,
contàssia Definition
contu chi si narat mescamente po istentare is pipios, is piciochedhos, fatu a pentzamentu ma a manera de pàrrere una cosa de abberu / zúchere a ccn. a contassa = a fontomu
Synonyms e antonyms
contadu,
contu,
fola,
palistória
Sentences
fit unu creijolu chi creiat a sas contàscias ◊ cada ghirada a bidha de su frade fit unu sero de contàssias pro Bannedhu ◊ sas mammais contant a netas e a nebodes sas contàntzias de sa vida issoro tribbulada
Etymon
srd.
Translations
French
légende
English
legend
Spanish
leyenda
Italian
leggènda
German
Märchen.
cóntu , nm Definition
cosa chi si narat po giare a ischire, po istentu; cosa chi si cunsiderat a reguardu de calecuna chistione, o de ccn., mescamente cun su significau de arrespetu, de importu / min. contighedhu, contixedhu
Synonyms e antonyms
contadu,
contànsia,
chistione,
consideru,
cuentu,
importu,
médiu
Idioms
csn:
istèrriri unu c. = comintzare a chistionare de carchi cosa pro si fàghere a sa manu a unu, pro lu cumbínchere, pro li pòdere pedire cosa; ómine, fémina de c. = chi contat, de importu; èssere chin c. = pro cosa, cun motivu; contus de foxili = sos chi si narant passendhe ora caentèndhesi, a sos pisedhos, tantu pro los tratènnere, cosighedhas de pagu importu; c. de risu = contu po arriri; c. b'at! = no mi la contas zusta, mi ses cuendhe carchi cosa; a su c. = istendhe a cantu si contat, a su chi narant; in c. de… = a su postu de…, pro cantu pertocat…; fàghere c. malu = apicai mali is crais, fai contus chi no torrant paris cun is contus de un'àteru; no ischire su c. de leare = no isciri acomenti fai, tènniri dificultadis mannas; dare c. de carchi cosa a ccn. = contare, nàrrere su chi at fatu, dare una nova; circai contus a ccn. = chircare chistiones, pedire cosa; fàghere contu, passai contu de… = pònnere in càrculu, cunsiderare
Sentences
sos contos no sunt beros ma s'ómine los at imbentaos pro disaogu suo ◊ si cheriat cumpresu, ma chene torrare a contare sos contos contaos dae semper ◊ totu is piciochedhus candu bollint otenni una cosa isterrint su contixedhu…◊ no apo mai crétidu in custos contos de foghile
2.
dae minore so faghendhe gherra fastizando in sos contos de amore ◊ a triballare nono, ma in contos de divertimentu za lu agatas cuncordu! ◊ a fàghere sa chirca no sunt contos vostros! ◊ tui ses ammachiada, in contu de fastigiai
3.
est istracu, malàidu, male bestidu ma no ndhe faghet contu ◊ su fàmini fiat tropu, cudha crocoriga si fut parta una síndria e no nd'iaus passau contu, si ndi fustis pràndius etotu! ◊ a mie no mi ant chilcadu mai: si cumprendhet chi de me no ndhe ant fatu contu ◊ pro milli francos in prus a chilu no ndhe fato contu, còmporo su matessi! ◊ si ti cheret dòlere sa conca già est chin contu, cun cussu corpu! ◊ a su contu, issos crediant gasi!
4.
su babbu fit de contu e benistante
5.
unu contu si lu faghiat s'àinu e unu su truvadore ◊ contu malu ti as fatu si pessas chi su chi depes fàghere tue lu fato deo! ◊ no est contu bonu, custu, a fàghere sas cosas semper a duas bias! ◊ fàghedi bene sos contos innantis, no ti ndhe impudes! ◊ no isco prus su contu de mi leare: male est goi e peus est gai! ◊ faghídebbos in contu cantu balanzat cussu, si podet ispèndhere gai meda
6.
ite contu ndhe apo a dare a Deu de tanta mala vida chi apo fatu! ◊ ma deo so pensendhe apustis morte ca devo dare sos contos a Deu! (Sotgiu)◊ torro a bidha e ndhe dao contu a sa zustíssia de su chi est capitau
7.
in contu de andhare a campu andheit a chircare a unu ◊ in contu de timi m'iant fatu arriri
Surnames and Proverbs
smb:
Contu
Translations
French
compte,
considération
English
tale,
consideration,
estimation
Spanish
cuento,
consideración
Italian
raccónto,
narrazióne,
fiaba,
considerazióne,
stima
German
Erzählung,
Märchen,
Achtung.
faulabbéru , nf Definition
contu chi in cobertantza, naendho una fàula o paristória, una cosa fata a pentzamentu, contat su chi est, narat sa beridade
Synonyms e antonyms
contànsia,
contu
Translations
French
conte,
fable,
histoire,
blague
English
story
Spanish
cuento
Italian
fàvola
German
Fabel,
Märchen.
fòla , nf Definition
contu, paristória chi si narat mescamente po istentare is piciochedhos, fatu a pentzamentu ma a manera de pàrrere una cosa deabberu
Synonyms e antonyms
contadu,
contànsia,
palistória
Sentences
nonnu poniat in mesu de folas de orcos e bandhidos carchi càntigu sardu ◊ narat custa fola chi sas àlvures tenent un'ànima…
Scientific Terminology
sntz
Translations
French
conte de fées
English
fairy tale
Spanish
cuento
Italian
fiaba
German
Märchen.
palistória , nf: paristória Definition
genia de contu chi foedhat de fatos e cosas prus che àteru a pentzamentu, fintzes po ammaistrare o giare imparu
Synonyms e antonyms
contadu,
contànsia
Sentences
narat sa paristória chi in sas lontanas èpocas passadas fis abbitu de fadas (A.Paba)◊ mostres e orcos de sa paristória trement a petus bostru de timória! ◊ sos dischentes ant dimandhau ite cheriat nàrrere cussa paristória de su massaju
Etymon
grcb.
parhistoria
Translations
French
légende,
conte,
fable
English
legend,
fairy story
Spanish
leyenda,
cuento
Italian
leggènda,
fàvola
German
Märchen,
Legende.