Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

aconcàda , nf: aconcara, aconchiada Definition decisione o cosa chi si faet chentza dhue istare pentzandho meda meda, mescamente si est cosa de importu o chi costat, ma fintzes decisione chi costat meda e arrechedet sacrifíciu mannu; cosa chi benit a conca; fintzes atumbada cun sa conca Synonyms e antonyms aconcu, acucada, ancada, ciancarronada, isconcata, isconchinada, meleda / cdh. acuncata Idioms csn: fàghere s'aconcada, fàghere aconcadas = pigai decisionis atrivias; aconcada maca = detzisione leada a sa maconatza, pro cosa grave Sentences si unu faiat s'aconcara de cambiai sa moda, depiat atzetai de dhu nàrriri ca si fiat ammachiendi ◊ no ndhe fetas de aconcadas macas, ca ti ndhe as a impudare! ◊ già l'apo fata bella s'aconcada, pro una bolta chi mi bi so postu, a bogare sa limba! ◊ at fatu s'aconcada de leare cussa tanca, ma no fit a tretu de lu poder fàghere 2. custos festamentos, cun d-un'aconcada de presuntzione, no totu mi ndhe los irmenticabo 3. su sirboni dhi fiat asuba…, dhu mossiàt, dhi ghetàt aconcadas cun is sannas Etymon srd. Translations French étourderie English heedlessness Spanish disparate, barbaridad Italian sventatézza, decisióne grave, azzardo German Leichtsinn, schwere Entscheidung, Wagnis.

afaúndia, afaúndiu , nf, nm Synonyms e antonyms assolocada, matana Translations French agitation, fatigue English chill Spanish cansancio Italian scalmana German schwere Anstrengung.

caría, cària , nf Definition pelea manna, múngia, sa chi si podet pigare cariendhe (suighindho) ma fintzes in css. àteru manígiu Synonyms e antonyms cariada, cariadura / antua, atzanu, bataria, cadha, cumbata, demozu, impodha, inzotu, istripa 1, matana, mugna, pista, pistapone, podha, rebbatu, stragu 1 | ctr. discànciu, pasu Sentences za mi ndhe ant dadu de cària cussos animales, oe: no los podia agatare, mi ant fatu zirare totu su monte! ◊ pro fàghere una resolza bona bi cheret sa cària sua! Surnames and Proverbs smb: Caria Etymon srd. Translations French peine énorme English intense strain Spanish esfuerzo Italian fatica intènsa German schwere Mühe.

graèsa , nf Definition su èssere grae, grave Synonyms e antonyms grajori, graura, pesantori / gravedadi 2. intendho sa graesa de cudha mineta! Etymon srd. Translations French gravité English gravity Spanish gravedad Italian gravità German Schwere.

gravedàdi , nf: gravidade Definition su èssere grave, apretosu de una cosa o chistione; in física, sa g. est sa fortza chi at sa Terra de si atirare sa cosa e po cussu sa fortza chi faet orrúere sa cosa a terra, sa fortza chi nosi faet nàrrere chi una cosa est grae o, méngius, tenet pesu, pesat Synonyms e antonyms gravesa Sentences tue no l'as crétidu sa gravidade e dipesu ndhe li est su dannu! Translations French gravité English gravity Spanish gravedad Italian gravità German Schwere.

ispabógliu , nm: ispabolzu, ispaborzu, ispaporju, ispaporzu, ispavolzu, ispobolzu, ispravorzu Definition foedhu chi narant sèmpere in su sensu de cosa peleosa, difícile, chi faet sufrire, istare male, ma chi iat a èssere nau in cobertantza, ca iat a bòllere nàrrere gosu, comodidade, pàusu, asséliu, ispàssiu Synonyms e antonyms ispregolzu Idioms csn: fàghere una cosa a malu i. = a pelea, a inzotu; manigare a s'i. = a meda, fintzas a no bi ndhe istare prus; a i. = cun paga lughe Sentences già l'apo s'ispaborzu cun tegus!…◊ già mi ndh'at dadu de ispaborzu, cussa criadura! Assiat! (G.Ruju)◊ ite ispaborzu sa betzesa!…◊ incomintzat luego s'ispaborzu de sos profumos sos piús rafinados…: sulos púdidos, rutos isfogados che candho manigadu ant in mortorzu (Grolle)◊ in cussa domo da bi l'ant s’ispabógliu, ant postu sos ferros a su fizu! 2. no apo ispabolzu in logu (P.Casu)◊ si aia àpiu una dàlia po s'abbutonadorzu fipo istau s'ispaporzu de sos pitzinnos! (A.Cucca)◊ suta a cumandhu anzenu no mi drommio a bonu ispravorzu 3. semper mi ne so pesadu, mancaris a malu ispobolzu (M.Monterra)◊ at fatu totu a malu ispaborzu, gherrendhe chin prunetza e ruedhu ◊ siscura, est a malu ispravorzu, morindhe e chentza mòrrere! ◊ istant tota die tibbitabba sas feminedhas cun totu ispabolzu, samunendhe ◊ za apo dormiu ma a malu ispaporju Etymon ltn. ex + pauper Translations French sacré travail English hard work Spanish tute, zurra (f) Italian faticàccia German schwere Anstrengung.

istrípa 1 , nf Definition pelea manna / picare un'i. Synonyms e antonyms antua, cadha, cària, cumbata, impodha, inzotu, istimpida, matana, mugna, pista, pistapone, podha Sentences cuss'afuta e s'istripa chi nos amus picau nos at catzau su sonnu Etymon srd. Translations French sacré travail English bad strain Spanish tute Italian faticàccia German schwere Anstrengung.

pesantòri , nm Definition su èssere grae de sa cosa, de una chistione; dificurtade a digirire / pesantori de conca = fintzas axiu Synonyms e antonyms grajori, graura / barrancu Etymon ctl. pesantor Translations French lourdeur, pesanteur English heaviness Spanish pesadez Italian pesantézza German Schwere.