fulminài , vrb: fulminare,
furminare Definition
betare fúlmines, lampos, fèrrere a fúlmine, abbasciare arrajos; bochíere comente faet su lampu in tempus de unu sinnu; foedhandho de lampadinas, abbruxare, segare su filighedhu chi s'inchendhet candho passat sa currente, ispaciare, no allúere prus
Synonyms e antonyms
bochire
Sentences
lampos e tronos fúlminat s'aera
2.
mi fúlminet su chelu si mai l'apo connotu cust'ómine chi nades!
3.
no che at lughe ca s'est furminada sa lampadina
Translations
French
foudroyer
English
to strike with lightening
Spanish
fulminare,
fundirse
Italian
fulminare,
folgorare
German
blitzen,
auf der Stelle töten,
durchbrennen.
giàssu , nm: ciassu,
tzassu,
zassu Definition
in su logu, unu tretu minore o fintzes mannu ma precisu; apertura in is muros o in is cresuras ue faet a passare de una parte a s’àtera
Synonyms e antonyms
giàssidu,
tretu
/
àghedu,
barcaxu,
ingiassu
Idioms
csn:
a giassus a giassus = de tretu in tretu; obèrriri unu giassu = fàghere un'àidu, fàgheresi unu tretu de pòdere colare; portai sa dentiera a giassus = mancante, cun s'imbaga ue bi mancat dente
Sentences
si l'aia ischidu ch'in custu giassu aisti fatu nidu!…(G.A.Cossu)◊ timiant de si che istesiare dae cussu giassu ◊ dhoi fiat unu giassu totu àcua e ludu
2.
in su cungiau fiat su giassu obertu ◊ in su giassu tocat a dhoi ponni una sida ca nci essit su bestiàmini ◊ lah, no fatzas giassu a nci fai passai is brebeis a su cungiadedhu miu!
Translations
French
endroit
English
site
Spanish
sitio,
abertura en la pared,
paso
Italian
sito,
callàia
German
Ort,
Stelle,
Platz,
enger Durchgang.
impléu , nm: impreu,
impriu Definition
su impreare o pònnere a calecuna cosa; faina, trebballu chi si faet prus che àteru coment'e mestieri, professione, nau mescamente de unu chi tenet postu
Synonyms e antonyms
afainu,
berza,
faina,
impiegu,
impita 1,
impitonzu,
trabàgiu
Idioms
csn:
pònnere i. in carchi cosa = dàresi a fàghere una cosa, ponnerebbei cabu; no fàghere àteru i. = fàghere petzi cussu, petzi una cosa (nadu prus che àteru de cosas chentza cabu, de pagu contu)
Sentences
sa campana est betza de s'impreu e cannida ◊ male as fatu, si no ndhe as fatu impreu candho ndhe aias, de tempus! ◊ ge dhu ponis a impriu su dinai, tui!…
2.
deo chentza impreu no bi cherjo istare! ◊ su fogu est faghendhe malu impreu ◊ o andhas a sa zoronada o ti acordas pastore: ses mannu e no tenes perunu impreu ◊ so ancora in s'impreu de bacarju ◊ apo resortu de no fàere male e de no torrare a malu impreu
Etymon
spn.
Translations
French
emploi,
utilisation,
poste
English
job
Spanish
empleo
Italian
impiègo,
uso,
pósto
German
Benutzung,
Stelle.
isascruzadúra , nf Definition
su isascruzare
Synonyms e antonyms
isàsciu,
isascradura
Sentences
cussa linna àrrida che andhat a isascruzadura, paret bidru
Etymon
srd.
Translations
French
ébrèchement
English
splintering
Spanish
el hacer astillas
Italian
scheggiatura
German
abgesplitterte Stelle.
osservatóriu , nm Definition
logu, pruschetotu fruniu de machinàrios e istrumentos, inue si podent osservare cosas e fenòmenos, pruschetotu in s'universu, in sa Terra; logu de istúdiu, po cricare e osservare fatos de dónnia genia (o fintzes solu de una genia precisa, es. economia)
Synonyms e antonyms
isperiadolzu,
spécula
Sentences
su caboni de murdegu si orientat cun is istedhus coment'e chi portit un'osservatóriu astronómicu e una computera in su ciorbedhu (M.Licheri)
Translations
French
observatoire
English
observatory
Spanish
observatorio
Italian
osservatório
German
Observatorium,
Beobachtungs- stelle.
póstu 1 , nm Definition
tretu inue si ponet o si podet pònnere unu, una cosa; mescamente, foedhandho de trebballu, impreu de una persona / a su postu de… = in logu de…, in parte de…; avb. èssere o pònnere a postu (apostu) = cuncordu, postu o fatu bene, chi andhat bene o, nau de unu po is fàeres chi tenet, chi est cabosu, chi faet is cosas a dovere
Sentences
como sunt totugantos isetendhe su postu e postos chentza bi àere! ◊ est prexau ca at agatau postu ◊ abbarra tue, isetendhe, inoghe, no mi che lent su postu! ◊ totus sunt chin s'ispera de intrare in postu
2.
si fia a su postu tou, deo faghia goi ◊ ma ite zughes a su postu de su coro, una preda?!…◊ mancu male chi no est abberu su chi fia intendhindhe: su coro a postu mi ch'est torradu!
3.
dant un’abbaidada e paret totu a postu ◊ tue ses unu giòvanu a postu, onestu e trivagliadore ◊ mancu mali ca seu cun is nérbius a postu! ◊ pònedi a postu sa familiedha, prepara pro s'iverru sa provista! ◊ gei s'at a ponni totu a postu!
Etymon
itl.
Translations
French
place,
emploi,
poste
English
place
Spanish
puesto
Italian
pósto
German
Platz,
Stelle.