fulminài , vrb: fulminare,
furminare Definitzione
betare fúlmines, lampos, fèrrere a fúlmine, abbasciare arrajos; bochíere comente faet su lampu in tempus de unu sinnu; foedhandho de lampadinas, abbruxare, segare su filighedhu chi s'inchendhet candho passat sa currente, ispaciare, no allúere prus
Sinònimos e contràrios
bochire
Frases
lampos e tronos fúlminat s'aera
2.
mi fúlminet su chelu si mai l'apo connotu cust'ómine chi nades!
3.
no che at lughe ca s'est furminada sa lampadina
Tradutziones
Frantzesu
foudroyer
Ingresu
to strike with lightening
Ispagnolu
fulminare,
fundirse
Italianu
fulminare,
folgorare
Tedescu
blitzen,
auf der Stelle töten,
durchbrennen.
giàssu , nm: ciassu,
tzassu,
zassu Definitzione
in su logu, unu tretu minore o fintzes mannu ma precisu; apertura in is muros o in is cresuras ue faet a passare de una parte a s’àtera
Sinònimos e contràrios
giàssidu,
tretu
/
àghedu,
barcaxu,
ingiassu
Maneras de nàrrere
csn:
a giassus a giassus = de tretu in tretu; obèrriri unu giassu = fàghere un'àidu, fàgheresi unu tretu de pòdere colare; portai sa dentiera a giassus = mancante, cun s'imbaga ue bi mancat dente
Frases
si l'aia ischidu ch'in custu giassu aisti fatu nidu!…(G.A.Cossu)◊ timiant de si che istesiare dae cussu giassu ◊ dhoi fiat unu giassu totu àcua e ludu
2.
in su cungiau fiat su giassu obertu ◊ in su giassu tocat a dhoi ponni una sida ca nci essit su bestiàmini ◊ lah, no fatzas giassu a nci fai passai is brebeis a su cungiadedhu miu!
Tradutziones
Frantzesu
endroit
Ingresu
site
Ispagnolu
sitio,
abertura en la pared,
paso
Italianu
sito,
callàia
Tedescu
Ort,
Stelle,
Platz,
enger Durchgang.
impléu , nm: impreu,
impriu Definitzione
su impreare o pònnere a calecuna cosa; faina, trebballu chi si faet prus che àteru coment'e mestieri, professione, nau mescamente de unu chi tenet postu
Sinònimos e contràrios
afainu,
berza,
faina,
impiegu,
impita 1,
impitonzu,
trabàgiu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere i. in carchi cosa = dàresi a fàghere una cosa, ponnerebbei cabu; no fàghere àteru i. = fàghere petzi cussu, petzi una cosa (nadu prus che àteru de cosas chentza cabu, de pagu contu)
Frases
sa campana est betza de s'impreu e cannida ◊ male as fatu, si no ndhe as fatu impreu candho ndhe aias, de tempus! ◊ ge dhu ponis a impriu su dinai, tui!…
2.
deo chentza impreu no bi cherjo istare! ◊ su fogu est faghendhe malu impreu ◊ o andhas a sa zoronada o ti acordas pastore: ses mannu e no tenes perunu impreu ◊ so ancora in s'impreu de bacarju ◊ apo resortu de no fàere male e de no torrare a malu impreu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
emploi,
utilisation,
poste
Ingresu
job
Ispagnolu
empleo
Italianu
impiègo,
uso,
pósto
Tedescu
Benutzung,
Stelle.
isascruzadúra , nf Definitzione
su isascruzare
Sinònimos e contràrios
isàsciu,
isascradura
Frases
cussa linna àrrida che andhat a isascruzadura, paret bidru
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
ébrèchement
Ingresu
splintering
Ispagnolu
el hacer astillas
Italianu
scheggiatura
Tedescu
abgesplitterte Stelle.
osservatóriu , nm Definitzione
logu, pruschetotu fruniu de machinàrios e istrumentos, inue si podent osservare cosas e fenòmenos, pruschetotu in s'universu, in sa Terra; logu de istúdiu, po cricare e osservare fatos de dónnia genia (o fintzes solu de una genia precisa, es. economia)
Sinònimos e contràrios
isperiadolzu,
spécula
Frases
su caboni de murdegu si orientat cun is istedhus coment'e chi portit un'osservatóriu astronómicu e una computera in su ciorbedhu (M.Licheri)
Tradutziones
Frantzesu
observatoire
Ingresu
observatory
Ispagnolu
observatorio
Italianu
osservatório
Tedescu
Observatorium,
Beobachtungs- stelle.
póstu 1 , nm Definitzione
tretu inue si ponet o si podet pònnere unu, una cosa; mescamente, foedhandho de trebballu, impreu de una persona / a su postu de… = in logu de…, in parte de…; avb. èssere o pònnere a postu (apostu) = cuncordu, postu o fatu bene, chi andhat bene o, nau de unu po is fàeres chi tenet, chi est cabosu, chi faet is cosas a dovere
Frases
como sunt totugantos isetendhe su postu e postos chentza bi àere! ◊ est prexau ca at agatau postu ◊ abbarra tue, isetendhe, inoghe, no mi che lent su postu! ◊ totus sunt chin s'ispera de intrare in postu
2.
si fia a su postu tou, deo faghia goi ◊ ma ite zughes a su postu de su coro, una preda?!…◊ mancu male chi no est abberu su chi fia intendhindhe: su coro a postu mi ch'est torradu!
3.
dant un’abbaidada e paret totu a postu ◊ tue ses unu giòvanu a postu, onestu e trivagliadore ◊ mancu mali ca seu cun is nérbius a postu! ◊ pònedi a postu sa familiedha, prepara pro s'iverru sa provista! ◊ gei s'at a ponni totu a postu!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
place,
emploi,
poste
Ingresu
place
Ispagnolu
puesto
Italianu
pósto
Tedescu
Platz,
Stelle.