àndhe , cng Definitzione
foedhu sèmpere cun chi avatu imperau po nàrrere su chi dipendhet o podet dipèndhere de ccn. cosa o fatu, inditat pruschetotu una càusa, un'intzimia
Sinònimos e contràrios
addaghi,
arribbau 1,
giaghí
Frases
andhe chi faghes gai no ti naro piús nudha! ◊ andhe chi bi ses bonu, proite no lu faghes tue?! ◊ andhe chi bi est, pastorighendhe, a si ndhe podiat leare medas de fiados?! ◊ faghedilu tue, andhe chi murrunzas si unu ti azuat!
2.
azigu connoschiat s'intrada, andhe a li pedire finas s'essida!
Tradutziones
Frantzesu
puisque
Ingresu
as,
since
Ispagnolu
puesto que,
ya que
Italianu
poichè
Tedescu
was? wie schön!
fascéllu , nm Definitzione
in is festas, barraca inue bendhent cosa
Sinònimos e contràrios
parada
Frases
cíxiri a galiatzu bendint in su fascellu… de sa vida chi fatzu apenadindi, bellu!
Tradutziones
Frantzesu
marché forain
Ingresu
stall
Ispagnolu
tenderete,
puesto callejero
Italianu
bancarèlla
Tedescu
Verkaufsstand.
ischèra , nf Definitzione
su tziringone chi si ponet po anniscai su pische, is nassas
Sinònimos e contràrios
tzirringoni
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
lombric pour amorcer le poisson
Ingresu
bait
Ispagnolu
lombriz puesto para cebo
Italianu
lombrico per ésca
Tedescu
Köderwurm.
paràda 1 , nf: parrada Definitzione
logu, mesa, bancu o àteru inue si ponet sa cosa po dha bíere e a bèndhere, mescamente in is festas, mercaos / abbarrai in p. = istare frimmos abbaidendhe, pro abbaidare; una p. de genti = zente meda
Sinònimos e contràrios
barraca,
fascellu,
piola 1
Frases
sunt in giru tra butegas e paradas, gioghendhe e bufendhe ◊ ant postu paradas cun binu, turronis, carapigna e pisci arrostiu ◊ oi in su mercau dhui at pagu paradas ◊ nau ca est festa in custa bidha: seu biendi paradas! ◊ sa zente in piata fit arrodiada a una parrada manna de linna e de àmprua pinta
2.
sos Sardos perdent, ca sunt meda pagos e ant mínimas fortzas in parada (S.Lay Deidda)
3.
in duas cidas in pratza de crésia passat una parada de genti: bixinus de Bàrbara, is amigus e parentis de Antoni
Ètimu
ctl.
parada
Tradutziones
Frantzesu
banc,
étalage,
éventaire,
exposition
Ingresu
stall
Ispagnolu
tenderete,
puesto
Italianu
bancarèlla,
esposizióne
Tedescu
Verkaufsstand,
Ausstellung.
póstu , pps, agt Definitzione
de pònnere
Maneras de nàrrere
csn:
èssere a (+ númene) postu, posta = èssere cun, o ponindhe su/sa…; èssere postu de… (+ vrb. a s'inf.) = èssere destinadu
Frases
ite bi as postu in custu mànigu, chi l'at fatu gai saboridu? ◊ mi so postu deo a fàghere sa faina
2.
za ti la bragas postu de fémina, de màchina! ◊ cussa cosa l'apo agatada posta goi ◊ sas ranas in su poju de su trainu si recreant totu a tzarra posta ◊ fit a boghes postas pedindhe azudu ◊ sunt giai is noi oras e ancora no biu sa mesa posta
3.
candho sa cosa est posta de andhare male est in debbadas a perricare ◊ siscuru, fit postu de mòrrere gai e a nudha sunt bàfidas sas curas ◊ candho est postu de andhare gai, pagu balet chi unu bi diat atentu! ◊ cheret nàrrere chi isse fit postu de mòrrere, sinono àteros puru ant fatu su matessi e no ant tentu dannu!
Tradutziones
Frantzesu
mis
Ingresu
put
Ispagnolu
puesto
Italianu
mésso,
pósto
Tedescu
gestellt,
gesetzt,
gelegt.
póstu 1 , nm Definitzione
tretu inue si ponet o si podet pònnere unu, una cosa; mescamente, foedhandho de trebballu, impreu de una persona / a su postu de… = in logu de…, in parte de…; avb. èssere o pònnere a postu (apostu) = cuncordu, postu o fatu bene, chi andhat bene o, nau de unu po is fàeres chi tenet, chi est cabosu, chi faet is cosas a dovere
Frases
como sunt totugantos isetendhe su postu e postos chentza bi àere! ◊ est prexau ca at agatau postu ◊ abbarra tue, isetendhe, inoghe, no mi che lent su postu! ◊ totus sunt chin s'ispera de intrare in postu
2.
si fia a su postu tou, deo faghia goi ◊ ma ite zughes a su postu de su coro, una preda?!…◊ mancu male chi no est abberu su chi fia intendhindhe: su coro a postu mi ch'est torradu!
3.
dant un’abbaidada e paret totu a postu ◊ tue ses unu giòvanu a postu, onestu e trivagliadore ◊ mancu mali ca seu cun is nérbius a postu! ◊ pònedi a postu sa familiedha, prepara pro s'iverru sa provista! ◊ gei s'at a ponni totu a postu!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
place,
emploi,
poste
Ingresu
place
Ispagnolu
puesto
Italianu
pósto
Tedescu
Platz,
Stelle.
sicomènte , cng: sigomente,
sigomenti,
sigomentras,
sigumenti,
sigomentu,
sucomente Definitzione
foedhu po inditare sèmpere unu motivu, a bisura de càusa / sicomente no… = tanti gei no!…
Sinònimos e contràrios
addaghi,
incantughí
Frases
sicomente a mie non mi at mai coglionatu nessune, est mentzus chi prima dimanne ◊ sigomenti custas píndulas si pigant a brenti prena, depit prima papai (A.Garau)◊ sigomenti no boliat chi dh'éssinti nau ca fut susuncu, at cumbidau totu su bixinau (B.Lobina)◊ sigomente est fintzas dae meda chi sa zente at lassadu sa cunditzione de s'animale, amus bisonzu de lezes e de istitutziones ◊ sucomente su pópulu si est pentitu de sa malesa, su Sennore l’at rispramiatu ◊ sigomentu cussa cosa li bisonzat no mi l'at dada
2.
sicomente non che liu tirat su sutzu, cussa ambisuga!…
Ètimu
ltn.
sic qua mente
Tradutziones
Frantzesu
puisque
Ingresu
since
Ispagnolu
como,
puesto que
Italianu
siccóme,
giacchè,
poichè
Tedescu
da,
weil,
denn.