àndhe , cng Definizione
foedhu sèmpere cun chi avatu imperau po nàrrere su chi dipendhet o podet dipèndhere de ccn. cosa o fatu, inditat pruschetotu una càusa, un'intzimia
Sinonimi e contrari
addaghi,
arribbau 1,
giaghí
Frasi
andhe chi faghes gai no ti naro piús nudha! ◊ andhe chi bi ses bonu, proite no lu faghes tue?! ◊ andhe chi bi est, pastorighendhe, a si ndhe podiat leare medas de fiados?! ◊ faghedilu tue, andhe chi murrunzas si unu ti azuat!
2.
azigu connoschiat s'intrada, andhe a li pedire finas s'essida!
Traduzioni
Francese
puisque
Inglese
as,
since
Spagnolo
puesto que,
ya que
Italiano
poichè
Tedesco
was? wie schön!
fascéllu , nm Definizione
in is festas, barraca inue bendhent cosa
Sinonimi e contrari
parada
Frasi
cíxiri a galiatzu bendint in su fascellu… de sa vida chi fatzu apenadindi, bellu!
Traduzioni
Francese
marché forain
Inglese
stall
Spagnolo
tenderete,
puesto callejero
Italiano
bancarèlla
Tedesco
Verkaufsstand.
ischèra , nf Definizione
su tziringone chi si ponet po anniscai su pische, is nassas
Sinonimi e contrari
tzirringoni
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
lombric pour amorcer le poisson
Inglese
bait
Spagnolo
lombriz puesto para cebo
Italiano
lombrico per ésca
Tedesco
Köderwurm.
paràda 1 , nf: parrada Definizione
logu, mesa, bancu o àteru inue si ponet sa cosa po dha bíere e a bèndhere, mescamente in is festas, mercaos / abbarrai in p. = istare frimmos abbaidendhe, pro abbaidare; una p. de genti = zente meda
Sinonimi e contrari
barraca,
fascellu,
piola 1
Frasi
sunt in giru tra butegas e paradas, gioghendhe e bufendhe ◊ ant postu paradas cun binu, turronis, carapigna e pisci arrostiu ◊ oi in su mercau dhui at pagu paradas ◊ nau ca est festa in custa bidha: seu biendi paradas! ◊ sa zente in piata fit arrodiada a una parrada manna de linna e de àmprua pinta
2.
sos Sardos perdent, ca sunt meda pagos e ant mínimas fortzas in parada (S.Lay Deidda)
3.
in duas cidas in pratza de crésia passat una parada de genti: bixinus de Bàrbara, is amigus e parentis de Antoni
Etimo
ctl.
parada
Traduzioni
Francese
banc,
étalage,
éventaire,
exposition
Inglese
stall
Spagnolo
tenderete,
puesto
Italiano
bancarèlla,
esposizióne
Tedesco
Verkaufsstand,
Ausstellung.
póstu , pps, agt Definizione
de pònnere
Modi di dire
csn:
èssere a (+ númene) postu, posta = èssere cun, o ponindhe su/sa…; èssere postu de… (+ vrb. a s'inf.) = èssere destinadu
Frasi
ite bi as postu in custu mànigu, chi l'at fatu gai saboridu? ◊ mi so postu deo a fàghere sa faina
2.
za ti la bragas postu de fémina, de màchina! ◊ cussa cosa l'apo agatada posta goi ◊ sas ranas in su poju de su trainu si recreant totu a tzarra posta ◊ fit a boghes postas pedindhe azudu ◊ sunt giai is noi oras e ancora no biu sa mesa posta
3.
candho sa cosa est posta de andhare male est in debbadas a perricare ◊ siscuru, fit postu de mòrrere gai e a nudha sunt bàfidas sas curas ◊ candho est postu de andhare gai, pagu balet chi unu bi diat atentu! ◊ cheret nàrrere chi isse fit postu de mòrrere, sinono àteros puru ant fatu su matessi e no ant tentu dannu!
Traduzioni
Francese
mis
Inglese
put
Spagnolo
puesto
Italiano
mésso,
pósto
Tedesco
gestellt,
gesetzt,
gelegt.
póstu 1 , nm Definizione
tretu inue si ponet o si podet pònnere unu, una cosa; mescamente, foedhandho de trebballu, impreu de una persona / a su postu de… = in logu de…, in parte de…; avb. èssere o pònnere a postu (apostu) = cuncordu, postu o fatu bene, chi andhat bene o, nau de unu po is fàeres chi tenet, chi est cabosu, chi faet is cosas a dovere
Frasi
como sunt totugantos isetendhe su postu e postos chentza bi àere! ◊ est prexau ca at agatau postu ◊ abbarra tue, isetendhe, inoghe, no mi che lent su postu! ◊ totus sunt chin s'ispera de intrare in postu
2.
si fia a su postu tou, deo faghia goi ◊ ma ite zughes a su postu de su coro, una preda?!…◊ mancu male chi no est abberu su chi fia intendhindhe: su coro a postu mi ch'est torradu!
3.
dant un’abbaidada e paret totu a postu ◊ tue ses unu giòvanu a postu, onestu e trivagliadore ◊ mancu mali ca seu cun is nérbius a postu! ◊ pònedi a postu sa familiedha, prepara pro s'iverru sa provista! ◊ gei s'at a ponni totu a postu!
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
place,
emploi,
poste
Inglese
place
Spagnolo
puesto
Italiano
pósto
Tedesco
Platz,
Stelle.
sicomènte , cng: sigomente,
sigomenti,
sigomentras,
sigumenti,
sigomentu,
sucomente Definizione
foedhu po inditare sèmpere unu motivu, a bisura de càusa / sicomente no… = tanti gei no!…
Sinonimi e contrari
addaghi,
incantughí
Frasi
sicomente a mie non mi at mai coglionatu nessune, est mentzus chi prima dimanne ◊ sigomenti custas píndulas si pigant a brenti prena, depit prima papai (A.Garau)◊ sigomenti no boliat chi dh'éssinti nau ca fut susuncu, at cumbidau totu su bixinau (B.Lobina)◊ sigomente est fintzas dae meda chi sa zente at lassadu sa cunditzione de s'animale, amus bisonzu de lezes e de istitutziones ◊ sucomente su pópulu si est pentitu de sa malesa, su Sennore l’at rispramiatu ◊ sigomentu cussa cosa li bisonzat no mi l'at dada
2.
sicomente non che liu tirat su sutzu, cussa ambisuga!…
Etimo
ltn.
sic qua mente
Traduzioni
Francese
puisque
Inglese
since
Spagnolo
como,
puesto que
Italiano
siccóme,
giacchè,
poichè
Tedesco
da,
weil,
denn.