Legenda Incurtzaduras | Legenda Sìmbulos

giàssu , nm: ciassu, tzassu, zassu Definitzione in su logu, unu tretu minore o fintzes mannu ma precisu; apertura in is muros o in is cresuras ue faet a passare de una parte a s’àtera Sinònimos e contràrios giàssidu, tretu / àghedu, barcaxu, ingiassu Maneras de nàrrere csn: a giassus a giassus = de tretu in tretu; obèrriri unu giassu = fàghere un'àidu, fàgheresi unu tretu de pòdere colare; portai sa dentiera a giassus = mancante, cun s'imbaga ue bi mancat dente Frases si l'aia ischidu ch'in custu giassu aisti fatu nidu!…(G.A.Cossu)◊ timiant de si che istesiare dae cussu giassu ◊ dhoi fiat unu giassu totu àcua e ludu 2. in su cungiau fiat su giassu obertu ◊ in su giassu tocat a dhoi ponni una sida ca nci essit su bestiàmini ◊ lah, no fatzas giassu a nci fai passai is brebeis a su cungiadedhu miu! Tradutziones Frantzesu endroit Ingresu site Ispagnolu sitio, abertura en la pared, paso Italianu sito, callàia Tedescu Ort, Stelle, Platz, enger Durchgang.

lócu 1 , nm: logu Definitzione css. tretu, pentzau mescamente buidu, chentza nudha, css. istérria a manera de dhue pòdere càbere o pònnere cosa (o fintzes leada de calecuna cosa); calesiògiat parte o bandha de unu territóriu e fintzes totu su territóriu, sa gente etotu chi dhue istat o bivet; in s'organizatzione pulítiga de sa Sardigna medievale, s'istadu cun totu su territóriu suo (e po cussu si naraiat Carta de Logu, Corona de Logu, Bia de Logu)/ min. loghighedhu (fintzes in su sensu de l. malu); su logu podet èssere: po sa mannària, largu o meda, curtzu o istrintu o pagu, artu, bassu; po comente càmbiat, in paris, dortu, in falada o in pigada, craru, cuadu; po comente praghet, bellu, feu/légiu, límpiu/netu, brutu; po comente si podet passare, alliscinosu, iscolliaditu; po s'órdine o sa comodidade, allichidiu/remonidu, treulau, bonu, malu (l. malu si narat fintzes de unu tretu de sa carena chi, si dhue at male, segada, iscarràfiu o àteru, po comente si movet est istentosu a sanare) Maneras de nàrrere csn: logu dortu = logu de monte, in costa, totu a pigadas e faladas, furriadas, iscamedhos e gai; logu malu = tretu ue no faghet o daet inzotu a bi colare, prenu de malesa, astrintu e gai; andai a l. = andhare a carchi logu; leare l. = ocupare, prenare logu, tretu; no… logu, in locos = perunu logu (es. no èssere in l., no a andhare a l.); a logu, in logu (coment'e torrada a una dimandha) = perunu logu; fai l. = illargare, fàghere a manera de lassare logu, tretu líchidu, fàchere locu in su colare de unu, donai passu; leàresi su l. = andai a logu, a trevessu, ispainaisí, isterririsí; dare l. = lassai logu, pigaindi s'istrobbu (nau fintzas in su sensu de mòrriri); pàrrere totu su logu paris = crèiri ca est totu fàcili fàcili; a logos, a logu = in tzertos logos ei e in àteros nono; remonire su l. = allichidiri, pòniri sa domu a sétiu; no ballit a l. = no balet a nudha; in l. de… = a su postu de…, in parti de…; l. de frenugu, de gureu, de tzicória = terrinu aundi acostumat a crèsciri (o acostumant a prantai) su fenugu, su gureu, sa cicória; fai arriri su logu = fàghere a ríere sa zente, fàghere birgonzas; incirai su logu = pònnere sa zente, sos àteros, o fintzas solu s'àteru in buluzu; torrare su coro a locu = dare asséliu a su coro, a s'ànimu; torrare a logu = (fintzas) torrare a su caminu zustu, dàresi un'adderetada in su cumportamentu Frases pone inoghe cussa cosa, ca che at logu! ◊ aundi mi dha pongu custa cosa, chi no tengu logu?! ◊ nos amus fatu logu e donzunu tenet s'aposentu sou ◊ custa cosa leat tropu logu 2. a sos Sardos nche los ant picaos a totus a locos mai bidos a gherrare frades ◊ tenent sa pretesa de chèrrere cumandhare in locu nostru ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu ◊ ndhe ant bidu de logos faghindhe cussu viazu gai longu!… 3. - A ue ses andhendhe? - A unu logu! ◊ no b'at nudha in logu ◊ su ladru no at fide in logu ◊ virtuosa sias chi no ndh'apat in logu che a tie! ◊ chirca ca ti chirco e isse no in logu! ◊ no bi at ànima in logu ◊ - Inue lu pones? - In logu! ◊ - A ue ses andhendhe? - A logu: so solu essindhe a intrare linna! 4. dhui fiat genti meda e in custas dis de festa no fait a dhui fai logu! 5. no ti les su logu: ista in domo ca mi serbis! ◊ si la lassas, cuss'erba si leat su logu ◊ no ti lees su logu, como, ca semus ponindhe a manigare! 6. si li das logu, a cussa bona pessone, ti che intrat fintzas in domo tua ◊ no apo a istentare a bos dare logu, malàidu comente so! ◊ no mi trasendho meda: isco chi sezis in istrintu e già bos do logu 7. totu su logu paris ti paret, a tie: candho b'ifundhes su pódhighe as a bídere cantu costat a fàghere cosa gai! 8. s'umanidade a logos est gherrendhe ◊ a logus s'àcua est salia 9. ma càstia cussu cristianu, incirendi su logu a no andai a votai! ◊ tocat a no cullonare su logu cun bàrtzigas, ca deasi ses cullonandhe a tie etotu! Sambenados e Provèrbios smb: (De)logu / prb: chin sa linna de su logu ist a si fàere su fogu! Ètimu ltn. locus Tradutziones Frantzesu lieu, endroit, espace, pièce, territoire Ingresu place, space, environment, territory Ispagnolu lugar, espacio, territorio Italianu luògo, spàzio, pósto, ambiènte, territòrio Tedescu Platz, Raum, Umgebung, Umwelt, Gebiet, Land.

nodèra , nf Definitzione logu totu nodos, totu arrocas Sinònimos e contràrios arrocaxa, arrochibi, marragiu, nodàgliu, rocàgliu, rocaria, rochedu Frases peri sas noderas paret chi si siant moendhe apustis de millénnios chi sos vulcanos che las ant bombitadas ◊ petzi che sunt restendhe sas noderas, a fortza de fogos ◊ a s'altza e fala, che candho passet in nodera mala, s'ómine sighit a su pesa e rue ◊ aiat fatu cuare su bestiàmene in sas noderas Terminologia iscientìfica slg Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu endroit rocheux Ingresu rocky site Ispagnolu peñascal Italianu sito roccióso Tedescu felsiger Ort.

sítiu 1 , nm: situ, sítziu Definitzione logu, tretu mannu mescamente de su sartu in cantu distintu de un'àteru cun númene diferente Sinònimos e contràrios locu 1 Frases in cussu sítiu bi aiat unu níbbaru in mesu de sas tupas ◊ abbandhona custu situ: si no tenes netzessitu inoghe passa deretu! ◊ de sos astros connoschent situ e motu (S.Casu) Ètimu spn. Tradutziones Frantzesu endroit Ingresu site Ispagnolu sitio Italianu sito Tedescu Ort.

«« Torra a chircare