acostumài , vrb: acostumare,
costumai Definitzione
tènnere o àere a parusu, àere s'abbitúdine, s’avesu; giare bonas abbitúdines
Sinònimos e contràrios
abbetuare,
abesare,
acomunai,
arranguai,
imbisciare,
ingustai,
parusare
Frases
a dí de oi unu tempus acostumaiaus a fai cancuna sciampita puru! ◊ cussu no acostumat a abarrai a giru ◊ dh'apo pretzetadu chi no si atrameset de mi ne torrare a parte de manzanu comente acostumat issu (Z.Porcu)◊ dèu acostumu pagu a fuedhai ananti de genti meda
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
avoir coutume,
être coutumier
Ingresu
to accustom,
to have in use
Ispagnolu
acostumbrar
Italianu
costumare,
avére in uso,
èsser sòliti fare,
solére
Tedescu
gewohnt sein.
dannàgliu , agt, nm: dannalzu,
dannàrgiu,
dannarju,
dannarzu Definitzione
chi o chie istat sèmpere faendho calecunu dannu, chie dhu tenet de avesu a fàere dannu, a furare
Sinònimos e contràrios
dannaghe,
dannaresu,
dannigale,
dannistu,
dannosu,
malandhanta
/
furone
Frases
in cue bi at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios ◊ oh, ses tue su dannarzu chi mi papas sos porcos a furinu! ◊ tue ses peus de cane dannàgliu, male pesau e male chischiu ◊ sa rana in sos ortos si mànigat sos bobbois dannarzos
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
celui qui cause du dommage
Ingresu
harmful,
injurer
Ispagnolu
torpe,
dañino
Italianu
danneggiatóre,
uso a comméttere danni,
dannóso
Tedescu
schädlich,
Beschädiger.
impléu , nm: impreu,
impriu Definitzione
su impreare o pònnere a calecuna cosa; faina, trebballu chi si faet prus che àteru coment'e mestieri, professione, nau mescamente de unu chi tenet postu
Sinònimos e contràrios
afainu,
berza,
faina,
impiegu,
impita 1,
impitonzu,
trabàgiu
Maneras de nàrrere
csn:
pònnere i. in carchi cosa = dàresi a fàghere una cosa, ponnerebbei cabu; no fàghere àteru i. = fàghere petzi cussu, petzi una cosa (nadu prus che àteru de cosas chentza cabu, de pagu contu)
Frases
sa campana est betza de s'impreu e cannida ◊ male as fatu, si no ndhe as fatu impreu candho ndhe aias, de tempus! ◊ ge dhu ponis a impriu su dinai, tui!…
2.
deo chentza impreu no bi cherjo istare! ◊ su fogu est faghendhe malu impreu ◊ o andhas a sa zoronada o ti acordas pastore: ses mannu e no tenes perunu impreu ◊ so ancora in s'impreu de bacarju ◊ apo resortu de no fàere male e de no torrare a malu impreu
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
emploi,
utilisation,
poste
Ingresu
job
Ispagnolu
empleo
Italianu
impiègo,
uso,
pósto
Tedescu
Benutzung,
Stelle.
parúsu , nm Definitzione
su fàere calecuna cosa coment'e costuma, usàntzia, abbitúdine, manera de fàere o impreu de calecuna cosa chi est de medas o fintzes de dura, a tanti tempus / àere a p. = parusare, acostumai a…, connòsciri bèni, abbitai cun…; leare su p. = pigai s'abbitúdini
Sinònimos e contràrios
costuma,
usàntzia
Frases
sos male intraniados ant a parusu s'ingannu ◊ in bidha nostra a fàghere gai no che l'amus a parusu ◊ custu ordinzu no l'apo a parusu e no l'isco acontzare ◊ est pessone chi no apo a parusu ◊ custu santu faghevaghe pro sos frutos de s’aradu, pro tusorzu e porchinadu beniat postu in parusu (B.Trudhaju)◊ su parusu contat meda
Tradutziones
Frantzesu
habitude,
coutume
Ingresu
custom
Ispagnolu
costumbre
Italianu
consuetùdine,
uso
Tedescu
Brauch.
umperaméntu , nm Definitzione
su imperai, su pònnere, su costumare a pònnere una cosa a calecuna àtera o a fàere
Sinònimos e contràrios
impleu,
umpériu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
emploi
Ingresu
use
Ispagnolu
uso,
empleo
Italianu
uso
Tedescu
Gebrauch.
umpériu , nm: umperu,
úmperu Definitzione
su imperai, su pònnere, su costumare a pònnere una cosa a calecuna àtera o a fàere
Sinònimos e contràrios
impleu,
umperamentu
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
emploi,
utilisation
Ingresu
use
Ispagnolu
uso,
empleo
Italianu
uso
Tedescu
Gebrauch.