acostumài , vrb: acostumare,
costumai Definizione
tènnere o àere a parusu, àere s'abbitúdine, s’avesu; giare bonas abbitúdines
Sinonimi e contrari
abbetuare,
abesare,
acomunai,
arranguai,
imbisciare,
ingustai,
parusare
Frasi
a dí de oi unu tempus acostumaiaus a fai cancuna sciampita puru! ◊ cussu no acostumat a abarrai a giru ◊ dh'apo pretzetadu chi no si atrameset de mi ne torrare a parte de manzanu comente acostumat issu (Z.Porcu)◊ dèu acostumu pagu a fuedhai ananti de genti meda
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
avoir coutume,
être coutumier
Inglese
to accustom,
to have in use
Spagnolo
acostumbrar
Italiano
costumare,
avére in uso,
èsser sòliti fare,
solére
Tedesco
gewohnt sein.
dannàgliu , agt, nm: dannalzu,
dannàrgiu,
dannarju,
dannarzu Definizione
chi o chie istat sèmpere faendho calecunu dannu, chie dhu tenet de avesu a fàere dannu, a furare
Sinonimi e contrari
dannaghe,
dannaresu,
dannigale,
dannistu,
dannosu,
malandhanta
/
furone
Frasi
in cue bi at solu canes carràglios e imbreacones dannàglios ◊ oh, ses tue su dannarzu chi mi papas sos porcos a furinu! ◊ tue ses peus de cane dannàgliu, male pesau e male chischiu ◊ sa rana in sos ortos si mànigat sos bobbois dannarzos
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
celui qui cause du dommage
Inglese
harmful,
injurer
Spagnolo
torpe,
dañino
Italiano
danneggiatóre,
uso a comméttere danni,
dannóso
Tedesco
schädlich,
Beschädiger.
impléu , nm: impreu,
impriu Definizione
su impreare o pònnere a calecuna cosa; faina, trebballu chi si faet prus che àteru coment'e mestieri, professione, nau mescamente de unu chi tenet postu
Sinonimi e contrari
afainu,
berza,
faina,
impiegu,
impita 1,
impitonzu,
trabàgiu
Modi di dire
csn:
pònnere i. in carchi cosa = dàresi a fàghere una cosa, ponnerebbei cabu; no fàghere àteru i. = fàghere petzi cussu, petzi una cosa (nadu prus che àteru de cosas chentza cabu, de pagu contu)
Frasi
sa campana est betza de s'impreu e cannida ◊ male as fatu, si no ndhe as fatu impreu candho ndhe aias, de tempus! ◊ ge dhu ponis a impriu su dinai, tui!…
2.
deo chentza impreu no bi cherjo istare! ◊ su fogu est faghendhe malu impreu ◊ o andhas a sa zoronada o ti acordas pastore: ses mannu e no tenes perunu impreu ◊ so ancora in s'impreu de bacarju ◊ apo resortu de no fàere male e de no torrare a malu impreu
Etimo
spn.
Traduzioni
Francese
emploi,
utilisation,
poste
Inglese
job
Spagnolo
empleo
Italiano
impiègo,
uso,
pósto
Tedesco
Benutzung,
Stelle.
parúsu , nm Definizione
su fàere calecuna cosa coment'e costuma, usàntzia, abbitúdine, manera de fàere o impreu de calecuna cosa chi est de medas o fintzes de dura, a tanti tempus / àere a p. = parusare, acostumai a…, connòsciri bèni, abbitai cun…; leare su p. = pigai s'abbitúdini
Sinonimi e contrari
costuma,
usàntzia
Frasi
sos male intraniados ant a parusu s'ingannu ◊ in bidha nostra a fàghere gai no che l'amus a parusu ◊ custu ordinzu no l'apo a parusu e no l'isco acontzare ◊ est pessone chi no apo a parusu ◊ custu santu faghevaghe pro sos frutos de s’aradu, pro tusorzu e porchinadu beniat postu in parusu (B.Trudhaju)◊ su parusu contat meda
Traduzioni
Francese
habitude,
coutume
Inglese
custom
Spagnolo
costumbre
Italiano
consuetùdine,
uso
Tedesco
Brauch.
umperaméntu , nm Definizione
su imperai, su pònnere, su costumare a pònnere una cosa a calecuna àtera o a fàere
Sinonimi e contrari
impleu,
umpériu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
emploi
Inglese
use
Spagnolo
uso,
empleo
Italiano
uso
Tedesco
Gebrauch.
umpériu , nm: umperu,
úmperu Definizione
su imperai, su pònnere, su costumare a pònnere una cosa a calecuna àtera o a fàere
Sinonimi e contrari
impleu,
umperamentu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
emploi,
utilisation
Inglese
use
Spagnolo
uso,
empleo
Italiano
uso
Tedesco
Gebrauch.