Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbitúdine, abbitúdini , nf Definitzione su fàere is cosas fintzes sentza dhue pentzare, deasi, ca s'est fatu tantas àteras bortas, ca si costumat a fàere / pònnere o pònneresi s'a. = pigai s'a. Sinònimos e contràrios abesada, abesu, acomunamentu, asseda, imbitzu Frases abbitúdine mala ti as postu, a pesare a tardu! ◊ s'istangheri tenit s'abbitúdini de ispainai is zigarrus in modu chi su fumadori dhus potzat biri e isceberai su chi aggradessit Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine Tedescu Gewohnheit.

abesàda , nf: avesada Definitzione su fàere calecuna cosa coment'e abbitúdine, su èssere abbituaos a fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbitúdine, abesu, acomunamentu, imbitzu Frases de abesada in domo no si faedhaiat meda ◊ amus àpidu sempre s'abesada de criticare a isse ◊ a s'avesada, su mengianu si fait sa rugi innanti de sucai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine Tedescu Gewohnheit.

ànnidu , nm Sinònimos e contràrios abbitúdine, abesada Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine, vézzo Tedescu Gewohnheit.

béssu , nm: ésciu, versu 1 Definitzione manera, foedhandho de su fàere una cosa Sinònimos e contràrios betu, getu, manera, zenia ésciu, éssu, versu 1, vessu Maneras de nàrrere csn: bènnere a bessu = bènnere a betu, èssere possíbbile, andhare bene; a bessu de… = cufromma a… Frases nudha li curriat a bessu giustu ◊ abbertos a bessu giustu sunt balcones e giannas (P.Mossa)◊ as tratadu sas cosas a bessu tou ◊ sulcos a bessos dortos tue curregias! ◊ bido zente in su fossone tundhu benne a sa muda e pianghendhe a bessu de sas rogassiones in su mundhu (P.Casu) 2. no benit a bessu tantu disastru: mancu chi che apat passadu ura mala!(Grolle) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu habitude, manière Ingresu habit Ispagnolu costumbre, hábito Italianu vézzo, mòdo Tedescu Gewohnheit, Art.

físciu 1 , nm: físsiu, fítziu, vísciu* Definitzione abbitúdine ibballiada, trota, mala, imbitzu a calecuna cosa chi no andhat bene Sinònimos e contràrios bísciu | ctr. virtude Maneras de nàrrere csn: tènnere una cosa a f. = tènniri su fítziu, s'abbitúdine mala de…; bogare físsios = pònneresi físsios; pònnere f. = abbituai a unu a su fítziu; bogàreche su f. = lassai unu fítziu; ligàresi s'ànima a f. = dàresi a su físsiu Frases tontoni, chi no dh'iast pigau su fítziu de fumai!…◊ fítziu mau cussu de fumai a su noti: pobidhu miu at abbruxau duas coscineras ◊ si no lassas su físciu, ohi meschinu! ◊ lu tenet a físsiu a rispòndhere male, cussu ◊ dae su físciu prite no ti ndh'istas?! Tradutziones Frantzesu mauvaise habitude, vice Ingresu vice Ispagnolu vicio Italianu vìzio Tedescu Laster.

ingúlimu , nm: ingúlumu Definitzione abbitúdine o ingustu a cosas bonas o comodidades cunsideradas coment'e tropu, pagu necessàrias, de pagu importu; manera de fàere de chie bolet solu cosas bonas; fintzes bentranu, chi bolet tropu / zúghere ingúlumos; ingúlumu de bisionare = ?; fàghere una cosa a s'i. = a s'ingustu (nadu cun afuta própiu ca no si tenet s'abbitúdine de carchi cosa) Sinònimos e contràrios físsiu / bentrania, inguglionia, ingurtionia Frases su dinari est s'ingúlimu de totu: onzi cosa si manizat a fúria de dinari! ◊ assiat ingúlumos chi ti ant postu!…◊ sa fortza de s'ingúlumu est meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvaise habitude, caprice Ingresu bad habit, fancy Ispagnolu mala costumbre, capricho Italianu cattiva abitùdine, caprìccio Tedescu üble Gewohnheiten, Laune.

parúsu , nm Definitzione su fàere calecuna cosa coment'e costuma, usàntzia, abbitúdine, manera de fàere o impreu de calecuna cosa chi est de medas o fintzes de dura, a tanti tempus / àere a p. = parusare, acostumai a…, connòsciri bèni, abbitai cun…; leare su p. = pigai s'abbitúdini Sinònimos e contràrios costuma, usàntzia Frases sos male intraniados ant a parusu s'ingannu ◊ in bidha nostra a fàghere gai no che l'amus a parusu ◊ custu ordinzu no l'apo a parusu e no l'isco acontzare ◊ est pessone chi no apo a parusu ◊ custu santu faghevaghe pro sos frutos de s’aradu, pro tusorzu e porchinadu beniat postu in parusu (B.Trudhaju)◊ su parusu contat meda Tradutziones Frantzesu habitude, coutume Ingresu custom Ispagnolu costumbre Italianu consuetùdine, uso Tedescu Brauch.

vísciu , nm: (ví-sci-u ví-sciu) físciu 1, víssiu, vissu, vítziu, vitzu Definitzione abbitúdine ibballiada, trota, mala, de fàere calecuna cosa chi no andhat bene / min. viscichedhu Sinònimos e contràrios bísciu | ctr. virtude Maneras de nàrrere csn: pònnere su v. = pigai abbitúdini lègia; bogai su v. = lassare sa mala abbitúdine, catzaresila Frases su trabàgliu ndhe bogat dogni vítziu ◊ su vísciu intrat in concas sentza frísciu ◊ no ti les su víssiu de pipare! ◊ dae sos segnores at imparatu dontzi malu vissu ◊ bogadiche su vísciu de pedire! ◊ sos dengos sunt sos viscichedhos de sos pitzinnos Ètimu ltn. vitium Tradutziones Frantzesu vice, mauvaise habitude Ingresu vice Ispagnolu vicio Italianu vìzio, dissolutézza Tedescu Laster.