ànnidu , nm Sinònimos e contràrios
abbitúdine,
abesada
Tradutziones
Frantzesu
habitude
Ingresu
habit
Ispagnolu
costumbre
Italianu
abitùdine,
vézzo
Tedescu
Gewohnheit.
béssu , nm: ésciu,
versu 1 Definitzione
manera, foedhandho de su fàere una cosa
Sinònimos e contràrios
betu,
getu,
manera,
zenia ésciu,
éssu,
versu 1,
vessu
Maneras de nàrrere
csn:
bènnere a bessu = bènnere a betu, èssere possíbbile, andhare bene; a bessu de… = cufromma a…
Frases
nudha li curriat a bessu giustu ◊ abbertos a bessu giustu sunt balcones e giannas (P.Mossa)◊ as tratadu sas cosas a bessu tou ◊ sulcos a bessos dortos tue curregias! ◊ bido zente in su fossone tundhu benne a sa muda e pianghendhe a bessu de sas rogassiones in su mundhu (P.Casu)
2.
no benit a bessu tantu disastru: mancu chi che apat passadu ura mala!(Grolle)
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
habitude,
manière
Ingresu
habit
Ispagnolu
costumbre,
hábito
Italianu
vézzo,
mòdo
Tedescu
Gewohnheit,
Art.
bítzu 1 , nm Definitzione
genia de vítziu, prus che àteru a imbérriu / betaresila in b. = pàrrere male, pigare calecuna cosa o fatu coment'e ofesa
Sinònimos e contràrios
imbérriu
Tradutziones
Frantzesu
caprice
Ingresu
bad habit
Ispagnolu
capricho
Italianu
brutto vézzo,
caprìccio
Tedescu
schlechte Gewohnheit,
Trotz.
dènga , nf, nm: denghe,
denghi,
dengo,
dengu Definitzione
genia de vítziu, cosa chi si faet o chi si narat po acuntentare a tropu, o pigare cun tropu delicadesa, a unu; genia de calidade o de gustu chi si dhi agatat a una cosa de papare o de bufare, prus che àteru bistu coment'e difetu, o chi praghet pagu prus de àteru ma solu ca chie si dhu agatat est mendheosu (e a bortas podet èssere fintzes unu gustu bonu)
Sinònimos e contràrios
dengheria,
imbérriu,
imbímbinu,
imbràmbulu,
iscancériu,
losinga,
melindru,
pacia,
spiscíngiu
/
defeta,
saboi,
taltu
Frases
issa po denghi dhu naràt: Su pipiu, s'isposu, su pipiedhu miu! ◊ s'isgàngiat a arriri fendi denghi cun s'istràngiu ◊ no tengu totus cussus denghis de is sennoris ma gei mi apu a podi presentai! ◊ acabbamidha de pràngiri: su denghi chi portas mi at giai pigau a s'istògumu! ◊ bellu, candu ti primmas, sunt denghis de amanti! ◊ su cani, candu mi at biu, mi at fatu su dengu ◊ s'isposa est totu arrisus e dengus cun is cumbidaus ◊ tenes bisonzu de dengos prus de una creaduredha
2.
custu binu tenet unu denghe: fossis bi lu at postu sa cuba ◊ a totu su chi assazat, isse li agatat carchi denghe!
3.
isse faedhat su saligheresu cun su denghe de Bartzellona ◊ custu pische at unu bellu dengo ◊ sa nughe mi lassat unu bonu dengo un buca
Ètimu
spn.
Tradutziones
Frantzesu
mignardise,
goût
Ingresu
mincing ways,
taste,
unpleasant taste
Ispagnolu
dengue
Italianu
vézzo,
moina,
gusto sgradévole
Tedescu
Ziererei,
übler Geschmack.
imbérriu , nm Definitzione
totu su chi si faet o chi si narat a giogu e a frandhigu a su pipiu, mescamente candho est creschendho e podet cumenciare a cumprèndhere e a fàere a cabosu, sériu, de imprastu; totu su chi faet su piciochedhu a giogu a tropu, chentza cabu, coment’e cumportamentu prus de pipiu chi no de matucu, fintzes pranghendho po bòllere o no bòllere calecuna cosa a vítziu e pagu importu
Sinònimos e contràrios
annennériu,
denga,
dengheria,
imbímbinu,
imbràmbulu,
ingrangúgliu,
iscancériu,
melindru,
pacia
/
cdh. imbirriúmini,
ttrs. imbirriumu
Frases
a fizos bostros no los tenzedas tropu in sos imbérrios ◊ no bi at chei su pane sut'a frísciu a bos fàghere s'imbérriu passare! (P.Mossa)◊ ses male imbideadu, ma sos imbérrios ti che los bogo deo!
Ètimu
srd.
Tradutziones
Frantzesu
cajolerie,
affectation
Ingresu
mawkishness,
mincing ways
Ispagnolu
mimos,
melindres
Italianu
vézzo,
leziosàggine
Tedescu
Ziererei.