Ditzionàriu in línia
de sa limba e de sa cultura sarda

abbitúdine, abbitúdini , nf Definitzione su fàere is cosas fintzes sentza dhue pentzare, deasi, ca s'est fatu tantas àteras bortas, ca si costumat a fàere / pònnere o pònneresi s'a. = pigai s'a. Sinònimos e contràrios abesada, abesu, acomunamentu, asseda, imbitzu Frases abbitúdine mala ti as postu, a pesare a tardu! ◊ s'istangheri tenit s'abbitúdini de ispainai is zigarrus in modu chi su fumadori dhus potzat biri e isceberai su chi aggradessit Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine Tedescu Gewohnheit.

abesàda , nf: avesada Definitzione su fàere calecuna cosa coment'e abbitúdine, su èssere abbituaos a fàere ccn. cosa Sinònimos e contràrios abbitúdine, abesu, acomunamentu, imbitzu Frases de abesada in domo no si faedhaiat meda ◊ amus àpidu sempre s'abesada de criticare a isse ◊ a s'avesada, su mengianu si fait sa rugi innanti de sucai Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine Tedescu Gewohnheit.

ànnidu , nm Sinònimos e contràrios abbitúdine, abesada Tradutziones Frantzesu habitude Ingresu habit Ispagnolu costumbre Italianu abitùdine, vézzo Tedescu Gewohnheit.

béssu , nm: ésciu, versu 1 Definitzione manera, foedhandho de su fàere una cosa Sinònimos e contràrios betu, getu, manera, zenia ésciu, éssu, versu 1, vessu Maneras de nàrrere csn: bènnere a bessu = bènnere a betu, èssere possíbbile, andhare bene; a bessu de… = cufromma a… Frases nudha li curriat a bessu giustu ◊ abbertos a bessu giustu sunt balcones e giannas (P.Mossa)◊ as tratadu sas cosas a bessu tou ◊ sulcos a bessos dortos tue curregias! ◊ bido zente in su fossone tundhu benne a sa muda e pianghendhe a bessu de sas rogassiones in su mundhu (P.Casu) 2. no benit a bessu tantu disastru: mancu chi che apat passadu ura mala!(Grolle) Ètimu itl. Tradutziones Frantzesu habitude, manière Ingresu habit Ispagnolu costumbre, hábito Italianu vézzo, mòdo Tedescu Gewohnheit, Art.

contomànscia , nf: acostumàntzia, costumànscia, costumànsia, costumàntzia, custumàssia Definitzione cosas chi si acostumat a fàere Sinònimos e contràrios costuma, impósitu, usància Frases cunfromma a sa mia contomànscia fia onzi sacrifíssiu afrontendhe (G.Sini)◊ est costumàntzia a fai bisita a is isposus candu torrant a domu insoru ◊ si at parau unu grústiu de berbeches remonias chin sa costumàntzia de sa paradura Ètimu itl. costumanza Tradutziones Frantzesu coutume Ingresu custom Ispagnolu costumbre Italianu usanza, costume Tedescu Brauch.

costúma , nf, nm: costumu, custuma, custumu Definitzione usàntzia de sa gente, maneras de fàere de unu pópulu chi durant in su tempus: nm. fintzes bestimentu Sinònimos e contràrios contomànscia, impósitu, moda / coltúmene Frases in sas bidhas nostras lu tenimus a costuma a dare su cómbidu a totu su bighinadu, a s'isposonzu de unu de sa famíllia ◊ de custu santu ammiraus sa fortalesa cristiana, sa puresa de is costumus Tradutziones Frantzesu coutume Ingresu usage Ispagnolu costumbre (m), traje (m) Italianu costume, usanza, tradizióne Tedescu Tracht, Brauch.

ingúlimu , nm: ingúlumu Definitzione abbitúdine o ingustu a cosas bonas o comodidades cunsideradas coment'e tropu, pagu necessàrias, de pagu importu; manera de fàere de chie bolet solu cosas bonas; fintzes bentranu, chi bolet tropu / zúghere ingúlumos; ingúlumu de bisionare = ?; fàghere una cosa a s'i. = a s'ingustu (nadu cun afuta própiu ca no si tenet s'abbitúdine de carchi cosa) Sinònimos e contràrios físsiu / bentrania, inguglionia, ingurtionia Frases su dinari est s'ingúlimu de totu: onzi cosa si manizat a fúria de dinari! ◊ assiat ingúlumos chi ti ant postu!…◊ sa fortza de s'ingúlumu est meda Ètimu srd. Tradutziones Frantzesu mauvaise habitude, caprice Ingresu bad habit, fancy Ispagnolu mala costumbre, capricho Italianu cattiva abitùdine, caprìccio Tedescu üble Gewohnheiten, Laune.

parúsu , nm Definitzione su fàere calecuna cosa coment'e costuma, usàntzia, abbitúdine, manera de fàere o impreu de calecuna cosa chi est de medas o fintzes de dura, a tanti tempus / àere a p. = parusare, acostumai a…, connòsciri bèni, abbitai cun…; leare su p. = pigai s'abbitúdini Sinònimos e contràrios costuma, usàntzia Frases sos male intraniados ant a parusu s'ingannu ◊ in bidha nostra a fàghere gai no che l'amus a parusu ◊ custu ordinzu no l'apo a parusu e no l'isco acontzare ◊ est pessone chi no apo a parusu ◊ custu santu faghevaghe pro sos frutos de s’aradu, pro tusorzu e porchinadu beniat postu in parusu (B.Trudhaju)◊ su parusu contat meda Tradutziones Frantzesu habitude, coutume Ingresu custom Ispagnolu costumbre Italianu consuetùdine, uso Tedescu Brauch.

soliàta , avb Definitzione po su prus, giai sèmpere Frases sas crapas anzant, soliata, dai primos a binti de nadale (E.Espa) Tradutziones Frantzesu habituellement Ingresu usually Ispagnolu de costumbre Italianu solitaménte, di sòlito Tedescu gewöhnlich.

usància, usànscia, usànsia, usàntzia , nf Definitzione cosas chi sa gente acostumat a fàere e chi agiummai funt coment'e leis, una manera de fàere acostumada e a bortas arreconnota giusta, bona / a s'usàntzia de sempri!… = comente unu no faet mai Sinònimos e contràrios contomànscia, costuma, moda Frases su ballu fit pro finire e tocaiat a giambare cópia, ca cussa fit s'usàntzia ◊ si est sèmpere costumau a dare allozu a chie ndhe at bisonzu e no si podet andhare contr'a sas usàntzias ◊ bi at usàntzias chi como si sunt perdindhe 2. immoi mi dh'apu a pigai a bàsidus, a s'usàntzia de sempri!… Tradutziones Frantzesu coutume Ingresu usage Ispagnolu costumbre Italianu usanza Tedescu Sitte.