aggordài , vrb: agodrai,
agordai Definition
abbaidare a unu o una cosa po dha tènnere contu chi no apat dannu, chi no che dha furent / èssi agodrau = acordau, pigau a serbidore, a tzeracu
Synonyms e antonyms
acastiai,
agguardai,
badrare,
chistie,
coltoire,
cultodiare,
tentare
Sentences
est agordendi una bingixedha ◊ su mortu in campusantu dh'at aggordau s'interramortus ◊ mi podit aggordai custu caboni po cantu abarru ascurtendi sa missa? ◊ tocat de aggordai is montis de arena e àterus logus bellus po chi no s'isderruant ◊ a issu dhu ponint po agodrai is brebeis
Etymon
itl.
guardare
Translations
French
garder
English
to guard
Spanish
guardar
Italian
custodire
German
bewachen.
agguardài, agguardiài , vrb: guardai* Definition
abbaidare a unu o una cosa po dha tènnere contu chi no tèngiat dannu, chi no che dha furent
Synonyms e antonyms
acastiai,
aggordai,
arriguardai,
badrare,
cultodiare,
tentare
Sentences
dhoi at iscroxòrgius chi dhus agguàrdiant is matzamurredhus ◊ cun sa Cruxi, agguardada siat sa buca de mali!
2.
bivaiaus in domixedhas agguardiadas de una mata de figu
Translations
French
garder
English
to guard
Spanish
guardar
Italian
custodire
German
bewachen.
badiàre , vrb: abbadiai*,
baidare,
vadiare Definition
castiare, girare is ogos po bíere sa cosa, giare atentzione, atèndhere una cosa o a unu; atèndhere a unu, custodiare sa cosa / badhu! = abbàida!, càstia!
Synonyms e antonyms
allutzare,
annotare,
apompiai,
badrare,
cadebai,
castiai,
isperare 1,
labai,
mirai
Sentences
bàdia si potes leare capu de custa cosa! ◊ vàdiat bene vene, si pómpiat a su tziu e torrat a badiare
2.
fipo badiandhe sas crapas ◊ su piciochedhu est badiando su bestiàmine e ligendo! ◊ in cussos chirros b'aiat pastores note e die badiandhe e cuberrandhe sa robba
Translations
French
regarder,
garder
English
to guard
Spanish
mirar,
guardar
Italian
guardare,
custodire
German
ansehen,
anschauen,
bewachen.
mirài , vrb: mirare Definition
abbaidare po bíere, po giare atentzione e contivigiare, po ammiru e istima, po làstima: s'impr. si narat fintzes coment'e avertimentu / impr.: mih!, millu!; mirare sa conca = labare, castiai is pilus po dhus illimpiai de sa malesa
Synonyms e antonyms
abbadiai,
allutzare,
annotare,
apompiai,
cadebai,
castiai,
labai
/
cultodiare,
tentare
Sentences
mirat sa domo che una mama ◊ e proite mi mirades, ojos chi deo no miro?! (Grolle)◊ bastat chi cussas féminas mi mirent un'istante pro chi mi passent su coro che balla! ◊ si mi bolis domanda, no passis mira mira! ◊ sete cravellos d'oro bi los miro in s'altare adorèndhesi a Deu…◊ pentza a fai bèni e no miris a chini
2.
mira, una cosa ti naro: o triballas comente si tocat, o ti che andhas deretu! ◊ mirai de cust'ómini: a puntu bellu est torrau!…
3.
e cantas boltas bi lu aia nadu: Míradi s'onestade, fizu meu! ◊ cun s'iscusa ca dhi miràt is pipius, si nci est posta meri
Surnames and Proverbs
prb:
faghe bene e no mires a chie!
Etymon
ltn.
mirare
Translations
French
garder,
regarder
English
to guard,
to look at,
to admire
Spanish
mirar
Italian
mirare,
custodire
German
betrachten,
bewachen.
tentàre , vrb Definition
giare atentzione, custodiare o portare a càstiu a ccn. o ccn. cosa a manera de no tènnere dannu, de no che dha lassare furare; portare a ogu a ccn. po bíere ite faet, iscocandhodhu / tentare a ccn. che batu a sórighe = iscocare própriu a s'atenta chentza dhu fidare nudha
Synonyms e antonyms
abbillai,
acastiai,
agguardai,
agorrai,
mirai
Sentences
est tentendhe sas aes pro difèndhere su laore ◊ su pastore tentat su masone ◊ tocat a tentare sos sartos pro sos fogos ◊ soe tentandhe a sorre mia malàdia ◊ si tentat sa binza isse no b'intrat unu puzone! ◊ tentàimi Vois in su reposu de istanote e sarvàimi dae cada pregiudísciu ◊ a sa teraca li lassant sos pitzinnos a los tentare ◊ fit tentàndhesi su zuo pro sa fura
2.
tentèndhelu sunt bénnidos a ischire chie fit chi che lis furaiat sa cosa ◊ su batu est sétidu acurtzu a sa linna tentendhe: bi depet àere sórighe
Etymon
srd.
Translations
French
garder,
veiller
English
to watch (over),
to guard
Spanish
guardar,
custodiar
Italian
custodire,
sorvegliare,
vigilare
German
bewachen,
beaufsichtigen.