aconculedhàre , vrb Definition
fàere a cónculu, aciuvai, fàere a fossu, nau de is ogos, de is trempas
Synonyms e antonyms
aconcuare,
indevucare,
istuvucare,
tuvucare
Etymon
srd.
Translations
French
creuser
English
to hollow out
Spanish
hundirse los ojos
Italian
incavarsi (détto degli òcchi,
delle guance)
German
einfallen (für Wangen,
nau po is trempas),
tiefliegen (für Augen,
nau po is ogus).
istremenàre , vrb Definition
su orrúere solu solu de unu trèmene, de unu muroni de terra de pitzu a bàsciu, fintzes calare a bàsciu nau de unu andhare, de unu camminu in logu de costera; tròchere, isciusciare su trèmene comente faet chie furat terrenu ispostandho sa làcana, ma fintzes su èssere a làcana de pare cun ccn.; rfl. nau de unu, nàrrere isciolórios, ammachiare
Synonyms e antonyms
desmuronai,
immarginare,
irribbare,
isteremare,
smuronai
Sentences
cun custas abbas aira su logu est totu istremenendhe
2.
seo mirandhe sos caminos artziandhe a sos montigos e cussos istremenandhe a badhe
3.
sa tanca tua istrèmenat cun cussa de Fulanu
Etymon
srd.
Translations
French
s'ébouler,
franchir les limites
English
to slide down,
to digress (from sthg)
Spanish
desmoronar,
invadir
Italian
franare,
sconfinare
German
abrutschen,
einfallen.
rúchere , vrb: arrúere,
irrúghere,
orrue 1,
rúere,
rúghere,
urrúere Definition
calare, o fintzes betare, a terra a cropu, in cobertantza fintzes andhare male de cunditziones; su istare in dossu de unu bestimentu, bestiu, po comente paret abbaidau de artu in bàsciu e istat a chie dhu portat / pps. rutu
Synonyms e antonyms
atzapulai,
botare,
cairi,
corriare,
falare,
iscaltinare,
iscasidhare,
isdobbiare,
istrampare
/
betae
/
dèchere,
iltare
| ctr.
arritzare,
pesai
Idioms
csn:
rúere a costa lada, a costa longa = ponindhe totu su dossu in terra; rúere a palas pessegus = addaisegus, a palas issegus; rúere dae su letu a unu (nadu de ccn. pro su prus a dimandha retórica)= èssere de domo, parente costrintu de bi àere óbbrigu a li dare cosa, a l'azuare; rúere in eréssia (nadu de siendhas)= tocare o bènnere dae sos mannos; rúere a malàidu = collire maladia
Sentences
a sas domos che lis ruchet s'ingrostu ◊ sos muros fatos male ndhe ruent ◊ ch'est rutu dae cadhu ◊ in cussa falada at fuzidu e rutu est! ◊ e ite si rues e iscudes a calchi logu, sentza de ochiales?!…◊ a rúere za est fàtzile: su bellu est a si ndhe pesare!
2.
no paret beru chi sonos fatales de débbiles trumbitas ndhe apant rutu muràglias colossales (S.Casu)◊ Antoni iscudet un'ispalada a su cumpanzu azommai lu rughet
3.
sa túnica in su chitu li rughiat che pintada (F.Cambosu)◊ su gapote ti rughet in palas che pintatu
4.
no mi ch'est mancu rutu dae su letu, no, pro li fàghere cussu piaghere! ◊ dae s'atrivimentu e dae sa bragheria che so rutu in sa disaura prus manna
Surnames and Proverbs
prb:
chie no est rutu podet rúere
Etymon
ltn.
ruere
Translations
French
tomber,
s'écrouler
English
to fall
Spanish
caer,
precipitar
Italian
cadére,
precipitare,
crollare
German
fallen,
stürzen,
einfallen.