àbbile 1 , agt: àbbili 1 Definition
chi tenet abbilidade, siat coment'e fortzas e siat coment'e inteligéntzia / fàghere a unu à. a sa leva = averguare chi unu est a tretu de fàghere su militare
Synonyms e antonyms
abbilidadosu,
abbilitosu,
àciu,
agisu,
balente,
capaci,
gafante
| ctr.
isente,
tontu
Sentences
cincu giòvanas fuant tontas e cincu àbbilis ◊ iscultaia sa frúschida de s'ispola chi cun àbbile manu mandhaias ◊ ci fiat una borta unu fradi tontu e unu fradi àbbili ◊ ómines totos duos de dotrina, àbbiles in guvernu e in faina ◊ de un'àbbili dh'emu pótziu suportai, ma de unu tontu est cosa tropu lègia!
Etymon
itl.
Translations
French
capable,
adroit,
habile
English
able
Spanish
capaz,
hábil
Italian
capace,
àbile
German
geschickt.
capàci , agt: capassi,
capassu,
capatze,
capatzi,
capatzu Definition
chi est bonu o àbbile a fàere calecuna cosa / est capatzu chi… = est fàtzile, possíbbile chi…, podet èssere chi… fossis…, dàbbile
Synonyms e antonyms
àbbile 1,
agisu,
balente
/
assuzetu
| ctr.
indelvesu,
managu
Sentences
tui ses capaci solamenti a picai tellegua! ◊ cussu zòvanu est capatzu a donzi cosa, est própiu de manos bonas ◊ ah, mih, a fàghere cussu triballu za est capatzu! ◊ cussu est capatzu de fai sa rivolutzioni a sou! ◊ no est capatza de ponni una pariga de francus in domu
2.
capassi puru chi mi sia isballiada! ◊ est capatzu chi mancu l'ischit, su babbu, ite at fatu su fizu ◊ est capatzu chi oe proet, ca est annuendhe ◊ est capatzu chi lu fatant de abberu ◊ Billia sigheit a mi dare cossizos, a tzarrare e a nàrrere irvariones: capatzu chi lu faterat pro mi che istorrare dai s'oriolu (G.Ruju)
Etymon
spn., itl.
capaz
Translations
French
capable
English
able
Spanish
capaz
Italian
capace
German
geschickt.
chinchinnàre , vrb Definition
aprontare, cuncordare bene meda, pònnere is chinchinnos
Synonyms e antonyms
allaputzai,
cumpòniri,
cuncodrai,
mudai
Sentences
chinchinnare s'aradu pro arare
Etymon
ltn.
concinnare
Translations
French
préparer soigneusement
English
to prepare with ability and care
Spanish
preparar con cuidado
Italian
preparare con abilità e con cura
German
geschickt und sorgfältig vorbereiten.
imbiàdu , pps, agt, nm Definition
de imbiare
Synonyms e antonyms
mandau
2.
benzeit s'imbiada pro mi aperaulare a s'ómine chi mi cheriat a muzere
Translations
French
envoyé,
expédié
English
sent,
messenger
Spanish
enviado
Italian
inviato,
spedito
German
geschickt.
mandàu , pps, nm: mandhau Definition
de mandai; a logos est su pratu de petza frisca e matzàmene chi si mandhat a is parentes candho si bochit su mannale; dhue at logos chi su mandhadu est su paralímpiu / m. sicau = pantzeta e sartitza abbentados a tretu de manigare chi si mandhat a sos parentes
Synonyms e antonyms
imbiadu
2.
guai a lassai is parentis o is amigus sentz'e mandau: s'imbruncant!
3.
un'ómine e una fémina innanti non si podiant mancu faedhare: si las cheriant deviant imbiare su "mandhadu"
Translations
French
envoyé,
expédié
English
sent
Spanish
enviado
Italian
mandato,
spedito
German
geschickt,
gesandt.