àbbile 1 , agt: àbbili 1 Definitzione
chi tenet abbilidade, siat coment'e fortzas e siat coment'e inteligéntzia / fàghere a unu à. a sa leva = averguare chi unu est a tretu de fàghere su militare
Sinònimos e contràrios
abbilidadosu,
abbilitosu,
àciu,
agisu,
balente,
capaci,
gafante
| ctr.
isente,
tontu
Frases
cincu giòvanas fuant tontas e cincu àbbilis ◊ iscultaia sa frúschida de s'ispola chi cun àbbile manu mandhaias ◊ ci fiat una borta unu fradi tontu e unu fradi àbbili ◊ ómines totos duos de dotrina, àbbiles in guvernu e in faina ◊ de un'àbbili dh'emu pótziu suportai, ma de unu tontu est cosa tropu lègia!
Ètimu
itl.
Tradutziones
Frantzesu
capable,
adroit,
habile
Ingresu
able
Ispagnolu
capaz,
hábil
Italianu
capace,
àbile
Tedescu
geschickt.
capàci , agt: capassi,
capassu,
capatze,
capatzi,
capatzu Definitzione
chi est bonu o àbbile a fàere calecuna cosa / est capatzu chi… = est fàtzile, possíbbile chi…, podet èssere chi… fossis…, dàbbile
Sinònimos e contràrios
àbbile 1,
agisu,
balente
/
assuzetu
| ctr.
indelvesu,
managu
Frases
tui ses capaci solamenti a picai tellegua! ◊ cussu zòvanu est capatzu a donzi cosa, est própiu de manos bonas ◊ ah, mih, a fàghere cussu triballu za est capatzu! ◊ cussu est capatzu de fai sa rivolutzioni a sou! ◊ no est capatza de ponni una pariga de francus in domu
2.
capassi puru chi mi sia isballiada! ◊ est capatzu chi mancu l'ischit, su babbu, ite at fatu su fizu ◊ est capatzu chi oe proet, ca est annuendhe ◊ est capatzu chi lu fatant de abberu ◊ Billia sigheit a mi dare cossizos, a tzarrare e a nàrrere irvariones: capatzu chi lu faterat pro mi che istorrare dai s'oriolu (G.Ruju)
Ètimu
spn., itl.
capaz
Tradutziones
Frantzesu
capable
Ingresu
able
Ispagnolu
capaz
Italianu
capace
Tedescu
geschickt.
chinchinnàre , vrb Definitzione
aprontare, cuncordare bene meda, pònnere is chinchinnos
Sinònimos e contràrios
allaputzai,
cumpòniri,
cuncodrai,
mudai
Frases
chinchinnare s'aradu pro arare
Ètimu
ltn.
concinnare
Tradutziones
Frantzesu
préparer soigneusement
Ingresu
to prepare with ability and care
Ispagnolu
preparar con cuidado
Italianu
preparare con abilità e con cura
Tedescu
geschickt und sorgfältig vorbereiten.
imbiàdu , pps, agt, nm Definitzione
de imbiare
Sinònimos e contràrios
mandau
2.
benzeit s'imbiada pro mi aperaulare a s'ómine chi mi cheriat a muzere
Tradutziones
Frantzesu
envoyé,
expédié
Ingresu
sent,
messenger
Ispagnolu
enviado
Italianu
inviato,
spedito
Tedescu
geschickt.
mandàu , pps, nm: mandhau Definitzione
de mandai; a logos est su pratu de petza frisca e matzàmene chi si mandhat a is parentes candho si bochit su mannale; dhue at logos chi su mandhadu est su paralímpiu / m. sicau = pantzeta e sartitza abbentados a tretu de manigare chi si mandhat a sos parentes
Sinònimos e contràrios
imbiadu
2.
guai a lassai is parentis o is amigus sentz'e mandau: s'imbruncant!
3.
un'ómine e una fémina innanti non si podiant mancu faedhare: si las cheriant deviant imbiare su "mandhadu"
Tradutziones
Frantzesu
envoyé,
expédié
Ingresu
sent
Ispagnolu
enviado
Italianu
mandato,
spedito
Tedescu
geschickt,
gesandt.