Abbreviations Legenda | Symbols Legend

alluchetàda , nf: alluchetata Definition su alluchetare; sa lampada, sa lughe chi faet su luchitu allutu, ma fintzes su lampu o àtera alluta, nau fintzes in su sensu de dificurtade manna, de perígulu, isparu Synonyms e antonyms alluta / luinamentu 2. est a tronos e a lampos e a donzi alluchetada si apunzat e abbratzat su fizu assustadu 3. de candho zughiat su breve no aiat tentu mancu unu dolore de conca: e mih chi si ndhe aiat bidu de alluchetadas!… Etymon srd. Translations French lueur, lueur des éclairs English flash Spanish resplandor Italian baglióre German blendendes Licht.

illúghinu , nm: illúinu, illúniu Definition su illughinare; lughe chi intzurpat, forte meda, ma fintzes genia de furriamentu de conca Synonyms e antonyms alluinamentu, alluinu, illughinadura, illuinore / abbadhinamentu, imbatzinamentu, insimíngiu, loinu, luinore Sentences s'últimu illúinu solare atzendhet de incantu sa marina e invitat sos coros a gosare (A.Frau) 2. seo a illúinos Etymon srd. Translations French éblouissement persistant, lueur English dazzling, flash Spanish deslumbramiento, resplandor Italian abbàglio, baglióre German Blendung, blendendes Licht.

làschiu , agt: lascu, liascu Definition nau de cosas, chi istant (postas o naschias) unu pagu atesu s'una de s'àtera; nau de cosa chi s'intrat o chi si acàpiat, chi no est sidhia, chi no est a istrintu, chi no est bene acapiada a forte; si narat fintzes de tempus, in su sensu de pagas bortas, atesu s'una de s'àtera Synonyms e antonyms càliu 1, rau, scallarxu | ctr. afissu, calcu, ilgiagadu, intipidu Idioms csn: trigu lascu = semenadu o nàschidu male, tropu pagu; vite lasca = chi si ch'est móida o chi no l'ant bene afissa Sentences zughet sas dentes lascas, sos pilos lascos ◊ custu trigu est semenadu a lascu o est lascu ca bi ndhe at pigadu pagu? ◊ carcos o làschios, sos filichedhos de s'erva s'ingrunant a sos ventos 2. prendhe a lascu: no afias ca mi dolet! ◊ fit in cherta de allegare chin calicunu e dimandhare de novas in sa bidha chi bidiat a lascu 3. nachi cudha poesia fit frutu de mentes lascas! Surnames and Proverbs smb: Lascu Etymon ltn. *lascus Translations French rare, clairsemé, lâche, desserré English slackened, sparse, occasional Spanish ralo, flojo, laxo Italian rado, allentato German licht, gelockert, selten.

lúche , nf: luge, lughe, lughi, lugi, luxe, luxi Definition una de is diferentes formas de energia, genia de ràgiu chi de is cosas ferit in sa rétina de s'ogu (e de s'ogu s'intzídiu andhat a su crebedhu) permitindho de bíere e distínghere is cosas, is colores, is formas: naschet de s'abbruxamentu o fintzes de s'abbrigamentu de calecuna cosa (sole, fogu, lampadina, candhela); si narat fintzes in su sensu de calecuna cosa chi giaet lughe (es. lampadina) e de s'elétricu; in cobertantza, capacidade de cumprèndhere, su bíere is cosas comente funt, sa beridade, fintzes su istare bene / min. lughighedha, luchedha, lughitedha; annu-lughe = misura de is distàntzias siderales, su tretu chi in tempus de un'annu faet sa lughe (chi si movet a treghentamila chilómitros a minutu segundhu) Synonyms e antonyms luma / lampadina / elétricu | ctr. iscuru, úmbara Idioms csn: èssere luche luche = a lampaluxi, a moristuda; torrare agoa sa lughe = itl. riflettere; luche barja = umbra barja, sa chi si podet bídere suta de sas àrbures, macrada de sole; allumare, bochire o istudare sa lughe, sas lughes; pacare sa luche = pagare sa bulleta de sa currente; bogare a lughe a unu = portaidhu o agiudaidhu po èssiri ccn. cosa de importu; torrare a lughe o bogare in lughe una cosa = isciacuaidha, limpiaidha bèni, torrai bella, a noa; est lughe = est ora de die, bi at lughe de sole; a luxi, a lugh'e die = a dedie; sa lughe ch'est andhada = est ammancada sa currenti, si funt istudadas is lampadinas; segare o istacai sa luxi = istacai sa currenti; lughe morta = lughighedha bassa meda, tropu paga; biri a ccn. in luche = augúriu, de si fai onori; disígiu de luxi tengast! =(zenia de frastimu) ancu sias tzegu!; abbaidare, pònnere una cosa in sa lughe = ue bi at lughe, o fintzas a manera de resurtare in mesu tra sa lughe a un'ala e sos ogros a s'àtera (itl. controluce); ante paxi e luxi, inte paxe e luxe = faghindhe die, tra iscuru e lughe, abbreschindhe; trebballare de lughe in lughe = de candho faghet die a candho iscúrigat; in d-unu fàere de luge = in d-unu sinnu, totinduna Sentences chèrgio sa luche de sas campagnas chi abbivat sas ociadas ◊ sa lughe est de su mundhu su motore (A.Loy)◊ in istiu a sas oto de sero est lughe, in zerru est iscuru ◊ candho ch'est arribbada sa lughe elétrica no aus allutu prus su còcoro e ni s'iscaria ◊ sa luxi ferosa de su soli dh'at obbligada a serrai is ogus ◊ sa fémina nd'at istudau sa luxi po s'ispollincai 2. sa luche est birtude, bontade, richíllia de su coro, cossolu! (F.Satta)◊ su Sennore est sa lughe nostra ◊ no ti pighis pentzamentu ca in calincuna manera gei eus a biri luxi nosu puru! (F.Carlini)◊ bosatrus seis sa luxi de su mundu (Ev.)◊ chircamus cun sa lughe de su sentidu su significadu de sa vida 3. is luxis de sa bidha iscràriant is arrugas ◊ sa lughe no si frimmat, ma sighit a dare lumera ◊ su note si bident sas lughes allutas de sas bidhas ◊ e totus custas luxis allutas in domu?! 4. a chini no pagat ndi dhi segant s'abba e sa luxi ◊ est andau a istacai sa luxi de su contadori 5. pro ti bogare a lughe babbu e mama ant penadu ◊ custus lentzorus no ant a torrai a luxi, aici brutus! Surnames and Proverbs smb: Lucche, Luche, Lusci, Luxi Etymon ltn. luce(m) Translations French lumière English light Spanish luz Italian luce, lume German Licht.

spampillonàda , nf Synonyms e antonyms allumada, pampada Sentences su sennori donat una spampillonada de fogu e isparessit Etymon srd. Translations French lueur English flash Spanish resplandor Italian baglióre German blendendes Licht.

«« Search again