abriòne , nm Definition
cosa areste meda
Synonyms e antonyms
crabione
Surnames and Proverbs
smb:
Abrioni
Etymon
srd.
Translations
French
sauvage
English
big wild
Spanish
salvaje
Italian
selvaticóne
German
sehr wild.
acarítu , agt: acariu Definition
nau de ccn., chi est o si ammostat carosu meda
Synonyms e antonyms
afetzionosu,
amoríbbile,
carosu,
istimosu
| ctr.
odiosu
Sentences
teniat un'amicu acaritu mannu
Etymon
srd.
Translations
French
très affectueux
English
very tender
Spanish
cariñoso
Italian
mólto affettüóso
German
sehr zärtlich.
aciviméntu , nm: atzivimentu Definition
su atzivire, sa resa, sa fortza de cundhire chi tenet una cosa chi, fintzes si est paga, bastat po meda; totu is trastos de una domo, mescamente cussos de s'isposa e fintzes is prendhas
Synonyms e antonyms
atzivu
2.
cussa fiat s'arrobba po s'acivimentu de is giòvanas isposas
Etymon
srd.
Translations
French
efficacité,
haut rendement
English
efficacy,
strong return
Spanish
alto rendimiento,
eficacia
Italian
fòrte résa,
fòrte rendiménto,
efficàcia
German
sehr gute Leistung,
Wirksamkeit.
aíra , avb, nf Definition
a ira, a meda, cun fortza; fintzes airu, arrennegu cun calecunu
Synonyms e antonyms
pragabunta,
subercamenti
Sentences
est proindhe air'aira ◊ l'istimat aira ◊ s'olia in terra bi est aira
2.
lassa sas airas! ◊ s’aira de su Segnore si at a allúghere contra a vois e vos che tiat ispèrdere
Etymon
srd.
Translations
French
énormément,
intensément
English
very much,
intensely
Spanish
muchísimo,
intensamente
Italian
moltìssimo,
intensaménte
German
sehr viel,
intensiv.
allutinédhu , agt Definition
chi est allutau, allutu meda
Synonyms e antonyms
arrascuitu,
ispabillu,
prontudu,
sciscitu,
spiscinetu
| ctr.
abbabballocadu,
abbabbiocatu,
abballalloadu
Sentences
allutinedhu est!…
Etymon
srd.
Translations
French
alerte
English
lively,
very attentive
Spanish
avispado,
listo
Italian
mólto attènto,
vispo
German
sehr aufmerksam,
lebhaft.
ammamizàre , vrb: ammammizare Definition
nau de animales e de gente, andhare, acortzire a sa mama, cricare sa mama po amparu; istare o èssere atacaos meda a sa mama
Synonyms e antonyms
ammammaritzare
Sentences
cussos crabitos si sunt ammamizados
Etymon
srd.
Translations
French
se réfugier dans les bras de sa mère
English
to shelter by one's own mother
Spanish
enmadrarse
Italian
rifugiarsi prèsso la madre,
èssere mólto attaccato alla madre
German
sehr an der Mutter hängen.
ammammaritzàdu , pps, agt Definition
de ammammaritzare; nau de ccn., chi est tropu atacau a sa mama
Synonyms e antonyms
cdh. ammammariciatu
Translations
French
qui est dans les jupes de sa mère
English
mummy's boy
Spanish
madrero
Italian
mammóne
German
sehr an der Mutter hängend.
anticóriu , agt, nm, nf: antigória,
antigóriu Definition
chi est de is tempos passaos de meda, is tempos de s'istória passaos dae meda
Synonyms e antonyms
anticu
/
antichidade
Sentences
semper gai est istadu dae tempos anticórios ◊ iscurtaio su nàrrere antigóriu pro connòssere is logos de su logu
2.
si bestint comenti fiant in s'antigória ◊ custa istatuedha fiat una raresa de antigória ◊ a torrare a s'anticóriu no si podet (L.Pusceddu)
Etymon
spn.
antigor
Translations
French
très ancien,
antiquité
English
ancientness
Spanish
muy antiguo,
antigüedades
Italian
mólto antico,
antichità
German
sehr alt,
Altertum.
benemíndhe!, benemíndi! , iscl, avb: benimindi,
beniminne Definition
(fintzas b. de…) bene + mi + ndhe: foedhu po nàrrere chi una cosa a ccn. dhi est andhada bene meda, chi unu est cuntentu o si ndhe cuntentat o chi dhue at de si ndhe cuntentare, chi una cosa est bella de abberu, ma s'impreat fintzes cun idea de paragone e coment'e avb. in su sensu de meda, bene meda (a bortas cun ironia, po nàrrere chi àtera cosa est méngius)
Synonyms e antonyms
ebbenemindhe
Sentences
benemindi prexu! benemindi festa! ◊ benimindi s'arrori, su dannu, sa festa, ecc.◊ beniminne de cadhu: ti siat po salude!
2.
in bidha s'istat bene: e benemindhe tzitade!…
3.
s'arriu est calendi benemindi ◊ ti apu bistu iscriendi cosa e sudendidí benimindi (F.Carlini)◊ est pascendu a fura benimindi! (T.Dei)
4.
s'istima de sa mama est menzus: e benemindhe amores de isposa!…
Etymon
srd.
Translations
French
qu'il est beau!
English
how fine!
Spanish
qué bien
Italian
che bèllo!
German
wie schön!,
sehr gut!
benòne, benòni , avb Definition
bene meda
Translations
French
très bien
English
very well
Spanish
muy bien,
requetebien
Italian
benóne,
mólto bène
German
sehr gut.
beteròne , agt Definition
chi est mannu meda, ispropositau de mannària: a diferéssia de bete, si acordat in númeru cun su númene (e si narat solu de cosa materiale)
Synonyms e antonyms
abbetone,
bete,
betecale,
debberone
| ctr.
minoredhu,
minudu
Sentences
sos boes sunt beterones animales
Etymon
srd.
Translations
French
très gros
English
very big
Spanish
muy grande
Italian
mólto gròsso
German
sehr groß.
cadamàle , avb Definition
cada + male: male a s'úrtimu puntu
Etymon
srd.
Translations
French
très mal
English
very bad
Spanish
muy mal
Italian
malìssimo
German
sehr schlecht.
carrafàle , agt, nf: cordofali,
corrofale,
garrofali Definition
calidade de cheréssia barracochina, matuca meda
Synonyms e antonyms
cdh. carrafali
Idioms
csn:
fàula carrafale = manna meda; poeta carrafale = fentomadu, bonu
Sentences
sa cariasa areste tenet tenaghe tundhu che a sa carrafale…◊ at collitu ménnula durche e cariasa corrofale
2.
talentone, poete carrafale! (P.Casu)
Etymon
ctl., spn.
Translations
French
cerise variété burlat,
napoléon
English
kind of very big cherry
Spanish
garrafal
Italian
qualità di ciliègia mólto gròssa
German
sehr große Kirsche.
corrónciulu , nm: corrúntzulu Definition
sa teghighedha modhe de sa fae seberada de pagu, corredha
Synonyms e antonyms
basoledhu,
corra,
corriciolu,
corrischedhu,
faincione,
porrixedhu
/
cdh. currónciulu
Sentences
sa fae zughet corrúntzulu meda, paret seberendhe bene
Scientific Terminology
rbr
Etymon
srd.
Translations
French
féverole
English
very tender broad bean
Spanish
haba muy tierno
Italian
favétta mólto tènera
German
sehr weiche Ackerbohne.
crivinítu , nm Definition
orrugu pitichedhedhu, finivini, de cosa, farinu
Synonyms e antonyms
chilivrida
Translations
French
débris,
bribe
English
very small fragment
Spanish
añicos
Italian
frantumo minutissimo
German
sehr kleines Stück.
finedhédhu , agt Definition
min. de fine, chi est finevine: nau de css. cosa (filu, linna, pruine, orrobba, o àteru) chi tenet sa prus pagu grussària chi si podet
Synonyms e antonyms
finevine
Translations
French
très fin
English
very thin
Spanish
muy sutil
Italian
finìssimo
German
sehr dünn.
forcionúru , agt Definition
nau de ccn., chi est forte meda, chi giughet fortzas
Synonyms e antonyms
folte,
forsudu
Translations
French
musclé
English
brawny
Spanish
forzudo
Italian
forzuto
German
sehr kräftig,
sehr stark.
indilighídu , pps, agt Definition
de indilighire; chi dolet, chi no faet a dhu tocare ca dolet / piae indilighida = chi dolet meda
Synonyms e antonyms
dílicu
/
addoliadu,
addolidu,
addolimadu,
addoloridu
Translations
French
endolori
English
numbed,
very sensitive
Spanish
dolorido,
muy sensible
Italian
indolenzito,
mólto sensìbile
German
eingeschlafen,
sehr empfindlich.
irdurchirmentàdu , agt Definition
chi est deasi druche chi de prus no faet, nau de cosas de papare
Synonyms e antonyms
druchilmentadu
Etymon
srd.
Translations
French
très doux,
très sucré
English
very sweet
Spanish
muy dulce
Italian
dolcissimo
German
sehr süß
lebiedhédhu , agt Definition
lébiu lébiu, chi tene pesu pagu pagu
Translations
French
très léger
English
very light
Spanish
muy ligero
Italian
leggerìssimo
German
sehr leicht.