Definizione Definizione
Sinonimi e contrari Sinonimi e contrari
Modi di dire Modi di dire
Frasi Frasi
Cognomi e Proverbi Cognomi e Proverbi
Terminologia scientifica Terminologia scientifica
Etimo Etimo
Traduzioni Traduzioni
étnicos:
cadhuresu | cdh. |
corsicanu | crsn. |
catalanu | ctl. |
catalanu aragonesu | ctl.a |
tedescu | deut. |
inglesu | engl. |
ispagnolu | esp. |
francesu | frn. |
grecu | grc. |
grecu bizantinu | grcb. |
germànicu | grm. |
italianu | itl. |
italianu lígure | itl.l |
italianu lombardu | itl.lm |
italianu napolitanu | itl.n |
italianu piemontesu | itl.p |
italianu sicilianu | itl.s |
latinu | ltn. |
latinu eclesiàsticu | ltne. |
latinu medievale | ltnm. |
malesu, de Malacca | mls. |
púnicu | pnc. |
àrabbu | rbb. |
àrabbu magrebbinu | rbb.m |
sardu | srd. |
sardu antigu | srdn. |
tabbarchinu | tbr. |
tataresu | ttrs. |
generales:
agetivu | agt. |
animales de allevam. | anall. |
animales arestes | anar. |
animales de abba | anb. |
animales raros | anra. |
ainas | ans. |
antigu, antigamente | ant. |
artículu | art. |
astronomia | astr. |
antunnas/codrolinu | atn. |
ausiliàri | aus. |
avérbiu | avb. |
baroniesu | bar. |
Bíbbia | Bb. |
bidha | bdh. |
bufóngiu | bfg. |
boghe de animale | bga. |
benidore | bnd. |
bíngia | bng. |
bestimenta | bst. |
boghe de verbu | bvrb. |
campidanesu | camp. |
calecunu/a | ccn. |
calecuna cosa | ccs. |
cunfronta | cfr. |
chímicu | chm. |
colores | clr. |
cumplementu | cmpl. |
erbas de cundhire | cndh. |
congiuntzione | cng. |
congiuntivu | cong. |
Cuncíliu Plenàriu Srd | CPS |
Canzoni pop. di Sard. | Cps |
cantones populares srd. | cps. |
partes de sa carena | crn. |
cerpiu/bobboi | crp. |
animale croxiu | crx. |
comente si narat | csn. |
calesisiat | css. |
costúmenes | cst. |
contràriu | ctr. |
cunditzionale | cund. |
domo | dmo. |
druches | drc. |
Èsodu | Es. |
Evangélios | Ev. |
fémina | f. |
fantasia (cosas de f.) | fnt. |
frores | frs. |
àrbures de frutuàriu | frt. |
físicu, pertocat sa física | fs. |
Génesi | Gén. |
gerúndiu | ger. |
giogos | ggs. |
imperfetu | imp. |
imperativu | impr. |
indicativu | ind. |
infiniu | inf. |
intransitivu | intrs. |
incurtzadura | intz. |
iscritu | iscr. |
it’est? | its. |
linnas de òpera | lno. |
logudoresu | log. |
laores | lrs. |
mascu | m. |
megabbàiti | Mb. |
móbbile, mobbília | mbl. |
medidas | mds. |
miriagramma | mgr. |
minore/diminutivu | min. |
maladias | mld. |
mànigos | mng. |
massaria | mssr. |
matas/tupas | mt. |
matemàtica | mtc. |
metallos | mtl. |
matas mannas | mtm. |
matas raras | mtr. |
númene fémina | nf. |
númene, nm. mascu | nm. |
númene iscientíficu | nms. |
nara!/pronúncia | nr. |
su naturale | ntl. |
interrogatigu | ntrr. |
Números (Bb.) | Núm. |
nuoresu | nuor. |
òperas antigas | opan. |
persona (grammàtica) | p. |
plurale | pl. |
pane | pne. |
poéticu | poét. |
prus che passau | ppas. |
particípiu passau | pps. |
provérbiu | prb. |
prendhas | prd. |
preide, crésia | prdc. |
prepositzione | prep. |
presente | pres. |
professiones | prf. |
pronúmene | prn. |
pronominale | prnl. |
propositzione | prop. |
pische, pisca | psc. |
piscadore | pscd. |
pastoria | pstr. |
parentella | ptl. |
pigiones | pzn. |
erbas arestes | rba. |
erbas de cura | rbc. |
erbas linnosas | rbl. |
parte de erba, de àrbure | rbr. |
erbrúgios | rbz. |
erbrúgios coltivaos | rbzc. |
riflessivu | rfl. |
armas | rms. |
minutu segundhu | s. |
sabores | sbr. |
is abes | sbs. |
sa die | sdi. |
singulare | sing. |
sonajolos | sjl. |
su logu | slg. |
sambenaos | smb. |
sonalla/sonàgia | snl. |
usàntzias | sntz. |
sessuale | ssl. |
istrégiu | stz. |
tempus cronológicu | tpc. |
tempus metereológicu | tpm. |
transitivu | trns. |
trasportos | trps. |
tessíngiu | ts. |
unu po medas | upm. |
variante/variantes | var. |
verbu | vrb. |
verbale | vrbl. |
genias fe carena | zcrn. |
| |
| |
A./c. S’istedhu * in d-una variante o sinónimu inditat in cale de custos est posta s’etimologia; in s’etimologia narat chi cussa est s’etm. suposta.
acoglíre , vrb: acollire,
acolliri,
aculli,
acullire,
aculliri,
aggoglire,
aggollire,
agoglire,
coglire* Definizione
bodhire cosa de terra e pònnere in istrégiu o in àteru logu adatu, fintzes po dha chistire; arrecire gente a domo fintzes po agiudu, amparu, contivigiare su fedu piticu / pps. acoglidu
Sinonimi e contrari
acabarrare,
acabidae,
acasagiai,
ammuntonae,
arragolli,
aunire,
balanzare,
bòdhere,
chistie,
frànghere,
imparai,
ingòllere,
remonire,
tòdhere
| ctr.
foliai,
frundhire,
iscavulai
Frasi
la bido acoglindhe rosas, gesminos e lizos ◊ acoglire sas peràulas de Deus ◊ fiaus aggollindhe landhe in su monte ◊ tziu Efisedhu at iscritu sas cantones suas chi si ammentaiat e sas chi at pótidu agoglire de àteros
2.
sas de Talana beniant a bidha e fut cussas puru a las aggollire ◊ candu is crabas cumentzant a si afillai tocat de andai avatu po aculliri is crabitus ◊ cuss'ègua de sorri tua si nci at bogau, ma mammai gei s'at acolliu bèni (B.M.Aresu)◊ andendu andendu pentzà a cumenti m'iant acollí su babbu e sa mamma
Traduzioni
Francese
accueillir
Inglese
to receive
Spagnolo
recoger,
acoger
Italiano
accògliere
Tedesco
auflesen,
empfangen.
bodhíre, bodhíri , vrb: budhire Definizione
arregòllere su frutu de sa mata, arregòllere cosa (fintzes abba) de terra (ma: bodhire dae terra = bodhire de sa mata abbarrandho prantaos in terra; collire dae terra = arregòllere sa cosa chi est in terra); arricire fintzes gente in domo; imparare a mente
Sinonimi e contrari
acabidae,
acoglire,
arragolli,
avodhie,
bòdhere,
fodhire,
godhire,
tòdhere
/
umpire,
úmprere
/
imparai
/
imbestire 1
Modi di dire
csn:
bodhiri àcua = umprire abba; bodhiri soli = leare sole; bodhiri oru de una cosa = leare oru, ischire una cosa
Frasi
bodhire ua, basolu, pumatas, moriscu, morisca, arantzu, issalada, rampos de cosa, frores ◊ in s'olivàriu dhoi at calincunu bodhendi olia
2.
is óminis nci essint a iscudi olia e is féminas a ndi dha bodhiri ◊ cussu fait arrutu s'arrogu e bodhiu ◊ bodheindi is cartas de sa mesa! ◊ est andau a bodhiri linna in su monti ◊ candho essiant dea crésia, is nonnos betaiant in terra unu púngiu de sodhos e is pipios curriant a chie ndhe podiat bodhire de prus
3.
si at bodhiu a totus che una famíglia ◊ torrat me in Cafàrnau, a su coru de tantis amigus chi dhu bodhint e dh'arricint che unu tesoru
4.
mi bastat a dh'intendi una borta, sa cantzoni, po ndi dha bodhiri ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ su carru si fut isciasciau ca dh'iant lassau in foras a bodhiri soli e àcua
5.
su massau fut acostiandhosi a s'erriu po bodhiri abba
6.
chi no fait atentzioni ndi dhu bodhit calicuna màchina passendi!
Etimo
ltn.
colligere
Traduzioni
Francese
cueillir,
recueillir,
ramasser,
accueillir,
saisir
Inglese
to pick up
Spagnolo
recoger,
recolectar
Italiano
cògliere,
raccògliere
Tedesco
pflücken,
sammeln.