abbrancài, abbrancàre, abbrancàri , vrb Definizione
aferrare e mantènnere cun fortza; arrapiare, furare
Sinonimi e contrari
acafai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
aggafai,
aggarrai,
agguantai,
barrancai,
carrabbusai; arrapare 2,
furai
Frasi
si abbrancat a su truncu che sa edra ◊ dh'iant abbrancau e fatu dh'iant mòrrede atzogau ◊ si narat cosa dh'abbrancu!
2.
no est piús domo mea, ma àrvule ruta inuve totus colant e abbrancant (G.Chironi)◊ su capedhu mi ndi dh'at abbrancau cussu piciocu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saisir
Inglese
to grip
Spagnolo
agarrar
Italiano
abbrancare,
aggrapparsi
Tedesco
mit den Krallen packen,
sich festhalten.
afarrancàe, afarrancài , vrb: afarruncai,
afarruncare Definizione
betare is manos aferrandho comente faent unos cantu animales cun is farrancas (es. gatos), betare is manos po aferrare (fintzes faendho a furadura), fèrrere, ingòllere cun is farrancas; pigare cosa cun is manos postas impare a bisura de istrégiu cofudu / afarruncaisí = acadharesiche a carchi logu cun sas manos, apilicare
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarcai,
aferrai,
aggafai,
agganciai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai,
cascarrai
/
furai,
pigai
Frasi
s'intruxu portat is ungas mannas fatas po afarruncai
2.
coment'e una casidhada manna, s'ísula nosta dh'ant ispérdia is crobus chi afarruncànt su mebi a fitas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saisir
Inglese
to grip
Spagnolo
agarrar
Italiano
ghermire,
arraffare
Tedesco
packen.
aggafài, aggafàre , vrb: agghefare,
agganfai Definizione
pigare cun fortza, poderare bene a manos / a manu agganfada = a manudenta
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai*,
aciapai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
agganciai,
aggarrai,
aggranfare,
agguantai,
carrabbusai
| ctr.
lassai
Frasi
dh'at agganfau, mi dh'at cratzau asuta, dh'at irmarmau! ◊ manus de atzàrgiu dhi aggafant is bratzus ◊ agghefat sa crucurighedha e bufat unu tzicu de abbardente ◊ mi seu agganfau a un'arrampu ma ndi seu arrutu etotu ◊ mi faghiat girare tota sa bidha teníndhemi a manu agganfada
Traduzioni
Francese
saisir,
agripper
Inglese
to grip,
to seize
Spagnolo
agarrar
Italiano
afferrare,
ghermire
Tedesco
packen.
agganciài , vrb: aggantzare,
agghenciai Definizione
pigare o aferrare cun gànciu, forte a manos etotu coment’e pigandho a gànciu, ma fintzes leare o ingòllere aifatu; abbutonare / leare, andhare a manu aggantzada = a manu pigada
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai,
mantènnere,
picare
| ctr.
lassare
Frasi
apo bisonzu de èssere aggantzada e nutrida ◊ arrimat su paperedhu e agghènciat s'ampudha de s'àcua ◊ cudhu dh'agghènciat a su bratzu e ndi dhi pigat su dinai! ◊ aggantza su brassolu! ◊ a carrasegare aggantzant a Zorzi in ziru ◊ fut lompindhe a isprèndhere sos cadhos candho dh’ant agghentzau e che dh'ant furau
2.
o truncat o aggànciat! ◊ unu nudha, carchi cosa chi agghentzas o chi pentzas
Etimo
itl.
agganciare
Traduzioni
Francese
saisir
Inglese
to cling,
to catch
Spagnolo
enganchar,
agarrar
Italiano
agganciare,
aggrappare,
ancorare,
prèndere
Tedesco
sich festhalten,
verankern,
nehmen.
aggarrài , vrb: aggarrare,
aggherrai,
aggherrare Definizione
pigare cun fortza, cun manu firma, poderare
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai,
acherrai,
aciapai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
aggafai,
agganciai,
aggranfare,
agguantai,
carrabbusai
| ctr.
lassare,
iscapae
Frasi
dh'iat aggherrau a su tzugu e fiat allupendidhu ◊ iant aggherrau su serbidori e dh'iant arropau ◊ l'at aggarrau che frochedhu, furriau a s'imbesse e li at dau una bella abbinatada ◊ mi at aggarrau e iscutu a gropas de su cabadhu coment'e unu sacu
Etimo
ctl., spn.
Traduzioni
Francese
saisir
Inglese
to grip
Spagnolo
agarrar
Italiano
afferrare
Tedesco
packen.
aggranfàre, aggranfiàre , vrb Definizione
pigare e poderare a forte, betare is farrancas, furare
Sinonimi e contrari
abbrancai,
acafai,
aciapai,
afarcai,
afarrancae,
aferrai,
afuruncai,
aggafai,
agganciai,
aggarrai,
agguantai,
carrabbusai
Frasi
milli e milli manos aggranfant barcas de paza subra a s'undha amiga ◊ aggrànfiat su fúbbaru, si ndhe bogat sa patadesa e lu faghet a cantos
Traduzioni
Francese
chaparder,
chiper,
saisir
Inglese
to pilfer,
to grip
Spagnolo
ratear
Italiano
rubacchiare,
afferrare
Tedesco
mausen,
ergreifen.
aggrustàre, aggrustiàre , vrb Definizione
pònnere o fàere a grústiu, fàere unu grústiu, una chedha, nau prus che àteru de pegos
Sinonimi e contrari
abbamare,
acedhae,
achedhonare,
aggamai,
amedhare,
ingamai
| ctr.
irgrustiare,
istagiai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rassembler,
saisir
Inglese
to put in a herd,
to arrange in groups
Spagnolo
agrupar,
reunir en rebaño
Italiano
aggruppare,
abbrancare
Tedesco
gruppieren,
zur Herde zusamentreiben.
arrecatài , vrb: arrecatare,
ricatai Definizione
prus che àteru, furare gente po iscabbúllere dinare a is parentes
Sinonimi e contrari
issucutare
Frasi
ant ojau una tropedha de balentes chi cheriant gheretzare a bidha pro arrecatare a mussegnore
Traduzioni
Francese
saisir,
confisquer,
séquestrer
Inglese
to seize,
to kidnap
Spagnolo
secuestrar,
raptar
Italiano
sequestrare
Tedesco
entführen.
assannài , vrb: assannare,
assannari,
sannare Definizione
addentigare, mossigare cun is sannas
Sinonimi e contrari
issanniare,
istrinnigare,
mossigare
Etimo
itl.
assannare
Traduzioni
Francese
saisir entre ses crocs
Inglese
to savage
Spagnolo
morder
Italiano
azzannare
Tedesco
beißen.
atanagiàre, atanagliài , vrb: atanallai,
atenatzare,
atenazare,
atonallai Definizione
istrínghere o acapiare a tonàgias
Modi di dire
csn:
atenatzare un'animale = crastare cun sas tenatzas; atenazare a ccn. pro carchi cosa = dàreli a subra, brigàrelu, nàrrereli cosa
2.
est atonallau de sa miséria ◊ totus dhu atenazant a dhi bogare de cabu de fumare
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
saisir ou serrer avec des tenailles
Inglese
to grip with pincers
Spagnolo
atenazar
Italiano
attanagliare
Tedesco
mit Zangen greifen.
bodhíre, bodhíri , vrb: budhire Definizione
arregòllere su frutu de sa mata, arregòllere cosa (fintzes abba) de terra (ma: bodhire dae terra = bodhire de sa mata abbarrandho prantaos in terra; collire dae terra = arregòllere sa cosa chi est in terra); arricire fintzes gente in domo; imparare a mente
Sinonimi e contrari
acabidae,
acoglire,
arragolli,
avodhie,
bòdhere,
fodhire,
godhire,
tòdhere
/
umpire,
úmprere
/
imparai
/
imbestire 1
Modi di dire
csn:
bodhiri àcua = umprire abba; bodhiri soli = leare sole; bodhiri oru de una cosa = leare oru, ischire una cosa
Frasi
bodhire ua, basolu, pumatas, moriscu, morisca, arantzu, issalada, rampos de cosa, frores ◊ in s'olivàriu dhoi at calincunu bodhendi olia
2.
is óminis nci essint a iscudi olia e is féminas a ndi dha bodhiri ◊ cussu fait arrutu s'arrogu e bodhiu ◊ bodheindi is cartas de sa mesa! ◊ est andau a bodhiri linna in su monti ◊ candho essiant dea crésia, is nonnos betaiant in terra unu púngiu de sodhos e is pipios curriant a chie ndhe podiat bodhire de prus
3.
si at bodhiu a totus che una famíglia ◊ torrat me in Cafàrnau, a su coru de tantis amigus chi dhu bodhint e dh'arricint che unu tesoru
4.
mi bastat a dh'intendi una borta, sa cantzoni, po ndi dha bodhiri ◊ chi ndi bodhint oru is carabbineris, dhus arrestant! ◊ su carru si fut isciasciau ca dh'iant lassau in foras a bodhiri soli e àcua
5.
su massau fut acostiandhosi a s'erriu po bodhiri abba
6.
chi no fait atentzioni ndi dhu bodhit calicuna màchina passendi!
Etimo
ltn.
colligere
Traduzioni
Francese
cueillir,
recueillir,
ramasser,
accueillir,
saisir
Inglese
to pick up
Spagnolo
recoger,
recolectar
Italiano
cògliere,
raccògliere
Tedesco
pflücken,
sammeln.
caladòris , nm pl Definizione
trastighedhos chi serbint a pigare istrégiu budhiu postu in su fogu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
poignées pour saisir un objet chaud
Inglese
small grips
Spagnolo
agarrador
Italiano
presine
Tedesco
Topflappen.
ciapài , vrb: aciapai*,
ciapare Definizione
agatare (ccn. cosa) deasi comente podet capitare o cricandho; leare o cassare calecuna cosa cun is manos o àteru, nau fintzes in su sensu de furare / ciapai sa brutesa prughendi su trigu = tènnere e bogare sa malesa purghendhe
Sinonimi e contrari
acatare,
aciocai,
apaciapai,
cassai,
furai,
segudare,
tènnere
/
abbrancai,
acafai,
afarrancae aferrai,
aggafai,
aggarrai,
agguantai,
collire
| ctr.
lassai
Frasi
andhadu est e ciapat su preíderu a colore a fogu lezindhe
2.
ciapeint unu cadhitu chi si lasseit carrigare ma apustis si deit a iscumbarare
3.
apo ciapadu unu lèpere a latzu ◊ sa dí chi t'imparu s'arti de ciapai (L.Matta)
Traduzioni
Francese
attraper,
saisir,
voler
Inglese
to catch,
to steal
Spagnolo
coger,
atrapar,
robar
Italiano
acchiappare,
rubare
Tedesco
fassen,
stehlen.
ingaitzàre , vrb Definizione
aferrare, pigare cun fortza, arrèschere in calecuna cosa
Sinonimi e contrari
aferrai,
aggafai,
agganciai,
aggarrai,
leai
/
arrancare,
arrèschere,
ingatzinai
Frasi
tiu Barore aiat ingaitzadu sa dente cun sa tenatza ◊ sos corros a su chelvu si che li sunt ingaitzados in sos ratos bàscios de sas àlvures
Traduzioni
Francese
saisir,
s'accrocher
Inglese
to hook
Spagnolo
enganchar
Italiano
agganciare
Tedesco
zuhaken.
inghitài, inghitiài , vrb: unghitai Definizione
betare is ungas in su sensu de leare a furadura; iscúdere, betare cun s'unga, mescamente nau de su giogu chi si faet lassandho andhare a cropu sa conca de su pódhighe a una muneda o àtera cosighedha po che fàere lòmpere a su cofedhu
Sinonimi e contrari
afufai,
apresai,
arpiai,
arrapagnare,
arrapare 2,
aungrare,
craspuare,
furai,
irrobbare,
runtzinare,
sdorrobbai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
saisir avec les griffes,
agripper (fig.)
Inglese
to claw
Spagnolo
agarrar
Italiano
artigliare
Tedesco
mit den Klauen packen.