acabidàe, acabidài , vrb: acabidare, acapidare, acapitare, acavidare, cabidare Definizione pigare e pònnere cosa in istrégiu, arregòllere sa cosa in sensu de no ndhe perdimentare, de ndhe dh’arregòllere totu; cricare, aunire o fàere gente po un’apretu; si narat fintzes in su sensu de contivigiare Sinonimi e contrari acoglire, acollocare, arragolli, arremonire, assantai, assetiai, bòdhere, bodhire, preulire, tòdhere, umprire | ctr. frundhire Modi di dire csn: acabidai coràgiu = crobare ànimu; acapidare sa zorronada = faghere sa zoronada; acabidare s'ora = collire s'ora, impreare su tempus chentza ndhe perdimentare nudha Frasi lu at bidu in mesu de s'arga e ndhe l'at acabidadu ◊ babbu tuu no iscít anche acabidai su dinai! ◊ no mi mascant sos vucones acapidaos in sa grassa! ◊ cussas fint informasciones acabidadas fatu de sos cuiles ◊ bi aiat unu acabidendhe nie ◊ apu ingortu una marra e duus sacus po nci acabidai sa cosa ◊ sa vida fut gherrada e totu voliat acavidau ◊ ajó a ndhe acabidare sa castanza! 2. su chi ghiras tue est bene acapidau: no mi nche apo bentulau nudha! ◊ cussu pacu chi amos tentu l'amos totu vene acavidau ◊ mi piaghet a acapitare su tempus su prus chi poto candho torro a domo (A.M.Carta) 3. s'istadu italianu si ammentat de sos Sardos candho nos devet acabidare pro sa leva! ◊ custos massones che sunt acapidandhe sos àteros! ◊ pessae de acapidare zente meda! 4. onzi cuzone de terrinu fit bene acabidadu, in oros de piantas e de rocas ◊ su càrrigu depit èssi bèni acabidau, assinuncas s'isciàsciat totu ◊ adderetas sa binza e la preparas, la pulis in sas pinnas, tandho l'aras acapidàndhela chin s'illeononzu Etimo ad *capitare Traduzioni Francese cueillir, ramasser Inglese to pick Spagnolo recojer, reclutar Italiano cògliere, raccògliere, reclutare Tedesco pflücken, auflesen, sammeln.

acoglíre , vrb: acollire, acolliri, aculli, acullire, aculliri, aggoglire, aggollire, agoglire, coglire* Definizione bodhire cosa de terra e pònnere in istrégiu o in àteru logu adatu, fintzes po dha chistire; arrecire gente a domo fintzes po agiudu, amparu, contivigiare su fedu piticu / pps. acoglidu Sinonimi e contrari acabarrare, acabidae, acasagiai, ammuntonae, arragolli, aunire, balanzare, bòdhere, chistie, frànghere, imparai, ingòllere, remonire, tòdhere | ctr. foliai, frundhire, iscavulai Frasi la bido acoglindhe rosas, gesminos e lizos ◊ acoglire sas peràulas de Deus ◊ fiaus aggollindhe landhe in su monte ◊ tziu Efisedhu at iscritu sas cantones suas chi si ammentaiat e sas chi at pótidu agoglire de àteros 2. sas de Talana beniant a bidha e fut cussas puru a las aggollire ◊ candu is crabas cumentzant a si afillai tocat de andai avatu po aculliri is crabitus ◊ cuss'ègua de sorri tua si nci at bogau, ma mammai gei s'at acolliu bèni (B.M.Aresu)◊ andendu andendu pentzà a cumenti m'iant acollí su babbu e sa mamma Traduzioni Francese accueillir Inglese to receive Spagnolo recoger, acoger Italiano accògliere Tedesco auflesen, empfangen.

coglíre , vrb: acoglire, collire, colliri, cullire, goglire Definizione aciapare o pigare cosa po dha pònnere, assentare o chistire totu a unu in istrégiu, o fintzes pigare o arrecire gente in calecunu apretu; foedhandho de cosas de imparare, tènnere o ischire a mente Sinonimi e contrari acabarrare, acabidae, acasagiai, ammuntonae, arragolli, aunire, balanzare, chistie, frànghere, imparai, incungiai, ingòllere, remonire, tòdhere | ctr. frundhire, fuliare, lassare, bocare Modi di dire csn: collire su tempus, s'ora, su logu, collire fritu, refriu, tússiu, una maladia; cullire a unu chi dimandhat fémina = chèrrere a unu a maridu; collire sas carrugas = frànghere sas ancas, sos pes; collire s'olia a mesapare, a tres una = a pratziri in duus (metadi a su meri de is matas e metadi a chini ndi dh'arregollit), o in tres (duas partis a su meri e una a chini dh'arregollit) Frasi bidet su frutu maduru vicinu però no giompet mai a lu coglire (L.Ilieschi)◊ tziu Zubanne depiat andhare a collire uliba ◊ uv'est cogliu su dinare? 2. est ammorandhe chin d-unu ma no l'ant galu culliu ◊ babbu s'ira la zuchet chin mecus, ca dia chèrrere cullire s'ammorau ◊ póveru fit, ma si l'ant collidu ◊ est preíderu iscontzu, ma nois nos lu coglimus, fiza mia! ◊ est fura a si collire sa cosa antzena! ◊ a issos lis aiant collitu sas istàntzias mentzus chi bi aiant ◊ a su ci apu cumpréndhiu, Doloreta est peri disposta a ti colliri 3. sa fémina ndhe at collidu sos trastes istérridos ◊ sa robba neta cheret collida a su guardarobba 4. si benit mancu su balanzu tuo, como collo fintzas deo in su cusinzu 5. de sas voches chi at ghetatu s'at cullitu su bichinatu ◊ sos mazores de sa bidha si fint collitos pro picare una detzisione 6. est de bona memória: si l'intendhet una borta ebbia, sa cantone, ndhe la collit totu Etimo itl. cògliere Traduzioni Francese ramasser, recueillir Inglese to receive, to collect Spagnolo recoger, acoger Italiano raccògliere, accògliere Tedesco auflesen, aufnehmen.

ispicàre , vrb: ispigai, ispigare, spigai Definizione bogare o fàere s'ispiga (nau de erbas e laores); cricare e arregòllere (in terras angenas) ispiga e fintzes olia o àteru, de su chi abarrat coigiau in terra de un'incúngia apustis chi che dh'ant arregorta is meres Sinonimi e contrari iscabidhai, iscabissare, ispighire / irrestujare Frasi custu laore no bi at ispigadu ◊ s'erba a úrtimos de beranu est totu ispighendhe ◊ su labore est cumintzandhe a ispicare ◊ in veranu ispicant sos lavores, istojat su triozu fioriu 2. puzones s'isparghiant in sa terra messada a ispigare ◊ minnannu no perdoneit mai a sas puzones e ne a sas pòveras de ispigare a fura ◊ pustis collida s'olia, bi colat zente ispighendhe ca bi ndhe torrat a rúere ◊ dèu a piciochedhu seu andau a ispigai, a bodhí tomàtigas Cognomi e Proverbi prb: chini no podit messai ispigat Etimo ltn. spicare Traduzioni Francese épier, monter en épi, glaner Inglese to glean Spagnolo to glean espigar Italiano spigare, spigolare Tedesco Ähren aussetzen, Ähren auflesen.

«« Cerca di nuovo