arràma , nf, nm: arramu,
rama* Definizione
una parte de is matas, tra is cambos prus grussos e is puntas prus fines
Sinonimi e contrari
arrampu,
ratu 1
Frasi
at allutu unu fogu de sidas e arramas
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
branche
Inglese
branch
Spagnolo
rama
Italiano
ramo
Tedesco
Zweig.
àsta , nf: àstia,
àstua 1 Definizione
cannedhu, genia de pértiga longa, s'àrbure o pinnone de sa cucagna, fintzes una genia de arma a punta; a logos est sa palita de còere pane / astas de boe, de cherbu = sos corros; a. de cumpassu, de arrelógiu, de ullieras, de arromana
Sinonimi e contrari
pértia
/
corru
Etimo
ltn.
hasta
Traduzioni
Francese
hampe,
branche,
canne,
tige,
perche
Inglese
staff
Spagnolo
asta
Italiano
asta
Tedesco
Stab.
brànca , nf Definizione
sa manu de un'animale chi portat ungas puntudas e, nau a disprétziu, is manos de unu chi furat; bratzu de calecunu móbbile; cambu de coradhu; nae grussa de una mata ue s'ispartzit in duos e faet a frochidha / rúghere a brancas imbesse = a palas a terra
Sinonimi e contrari
bràncula,
farranca
/
camba 2
Frasi
su cane isterzari pro furare zughet brancas abbistas ◊ mih a chi no mi sont costatas, cussas raicas, a nche las vature dae cussos trocos… sas brancas sicas a chie nche las est furanne! ◊ su càvuru portat tantis brancas
2.
su candheleri de sos Ebreos est a sete brancas
Cognomi e Proverbi
smb:
Branca, Branchita, Branchitta
Terminologia scientifica
crn
Etimo
ltn.
branca
Traduzioni
Francese
patte,
pied,
branche
Inglese
paw
Spagnolo
pata
Italiano
zampa
Tedesco
Pfote,
Tatze.
burdímini , nm Definizione
mamadina, cambos noos chi no bogant frutu ma creschent meda, in is matas
Sinonimi e contrari
pillonarxu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
branche gourmande,
gourmand,
suçoir
Inglese
young shoot
Spagnolo
rama joven
Italiano
succhióne
Tedesco
Geiztrieb,
Geiz.
càlamu , nm Definizione
cambu mannu o nae totu ispina po serrare in logu de cresura
Sinonimi e contrari
arrasolu,
bangazu,
barasone,
barrasolu,
ghirrisone,
istupu,
raspisone,
tupisone
Frasi
ant altzadu sa chesura e postu càlamos mannos ispinosos in sos àidos ◊ iscamedhos e àidos tancados a càlamos de prunitza
Etimo
ltn.
calamus
Traduzioni
Francese
branche épineuse
Inglese
pricly branch
Spagnolo
rama espinosa
Italiano
ramo spinóso,
stèrpo
Tedesco
dorniger Zweig.
càmba 2 , nf Definizione
donniunu de is cambos o bratzos prus mannos, grussos e longos, de una mata manna; su cambighedhu de s'erba; una parte no precisa de su tàgiu
Sinonimi e contrari
artzali,
branca,
bratu,
nae,
perra,
trassali
/
cambu
Modi di dire
csn:
c. de fae, de fiore = cambu; una c. de bértula = unu fodhe; c. de fogu = una parte de su fogu fuidu chi ch'essit a un'àtera bandha; c. de riu = parte de unu riu o unu riu chi si distinghet de, o abbojat a, un'àteru, itl. affluènte; c. de mare = tretu astrintu de mare chi che intrat in sa terra; c. de mare (in suspu) = meda; c. de abba = brussu, vena manna, bundhante de abba chi essit in sas funtanas o colat in unu logu; linna de c. = a nae
Frasi
zughet onzi camba, cuss'àrbure, chi betat un'àinu de linna! ◊ comente ant pudadu ndhe l'ant segadu sas cambas dae rughes ◊ ite bellu puzone chi s'est faghindhe nidu cun tres cambas de fenu…
2.
azis a pentzare ca ne porto una camba de bértula!
3.
in cussa funtana bi essit una camba manna de abba ◊ sunt sos trainos che cambas de mare ponindhe in disisperu sas persones
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
grande branche
Inglese
big branch
Spagnolo
rama
Italiano
gròsso ramo d'àlbero
Tedesco
großer Zweig.
càrba , nf: carva,
càrvia Definizione
bratzu, cambu mannu de mata; nae, fintzes nae longa longa e fine po ndhe iscutulare su frutu segundhu sa mata
Sinonimi e contrari
bratu,
camba 2,
ratu,
trassali
/
magiadorza
Frasi
falant ínteri carvas, molinandhe, sas atonzinas fozas ingroghias (G.Brocca)◊ ufuladas de bentu frúschiant ínteri carvas irfozias molinandhe sa frita papuschina ◊ si fit intesa una tràchida ispramosa in mesu de sas carvas de su padente
2.
pro ndhe ghetare sa méndhula at picau una carba
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srdn.
Traduzioni
Francese
grande branche
Inglese
big branch
Spagnolo
rama grande
Italiano
gròsso ramo
Tedesco
großer Zweig.
chimizòne , nm Definizione
puntas modhes de is campos, de erbas e matas
Sinonimi e contrari
chima
Frasi
ite bella chi ses candho a murmutu t'intendho supra de sos chimizones modhitzos!
2.
pampas de focu che chimizones de sole si pesant totinduna ◊ pampas de focu in chimizones de sole naschint (Z.Delogu)
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
branche
Inglese
foliage
Spagnolo
rama
Italiano
frónda
Tedesco
Zweig.
crisiòni , nm Definizione
tupa o fintzes naes totu ispina
Sinonimi e contrari
berrisone,
càlamu,
crispione
Frasi
is pius chi portas parint una mata de crisioni! ◊ su pastori at serrau sa corti a crisionis
Cognomi e Proverbi
smb:
Crisioni
Traduzioni
Francese
branche épineuse,
ronce
Inglese
dry branch
Spagnolo
rama espinosa
Italiano
ramo spinóso,
stèrpo
Tedesco
dorniger Zweig.
nàe , nf: nai 1 Definizione
parte de una mata, cambu mannu, grussu, ma parte cussu puru is cambos prus mannos / min. naigedha, naighedha, naissola
Sinonimi e contrari
arrampu,
bratu,
cambu
Modi di dire
csn:
èssere nae dorta = (nadu de unu) èssere ramu tortu, trevessu, chi no afilat a deretu, chi fait de conca de cussu e no ascurtat s'arrexoni
Frasi
s'àrbure est barriada gai a meda chi zughet sas naes dórchidas ◊ sa linna a nae si campionat a fasche ◊ si est sicada sa nae fozida
Cognomi e Proverbi
smb:
(De)ssanai, (De)ssanay
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
branche
Inglese
branch
Spagnolo
rama
Italiano
ramo
Tedesco
Ast.
sutzòne , nm Definizione
pigionatzu, cambu nou chi che suspit tropu abba, in is matas; bobboi de su trigu
Sinonimi e contrari
burdímini
/
alguzone,
gruguglioni,
ilguzone,
orguloni,
suzone
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
branche gourmande,
suçoir
Inglese
young shoot
Spagnolo
chupón
Italiano
succhióne
Tedesco
Geiztrieb.
tentàlza , nf: tentarza Definizione
pértiga longa de orruo, cambu de orruo totu ispina
Sinonimi e contrari
àlamu,
lama 1
Terminologia scientifica
rbr
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
branche de la ronce
Inglese
brier branch
Spagnolo
rama de zarza
Italiano
ramo del róvo
Tedesco
Zweig des Brombeerstrauches.
trassàli , nm Definizione
cambu mannu, longu e grussu, de mata
Sinonimi e contrari
artzali,
bratu,
bratzali,
carba,
potzari
Terminologia scientifica
rbr
Traduzioni
Francese
grande branche
Inglese
big branch
Spagnolo
brazo,
rama gruesa
Italiano
gròsso ramo
Tedesco
grosser Ast.