branculimbèsse , avb Definizione
a b. = a mercas in subra, a palas a terra: ctr. a mata a terra, a buca a terra / corcare, rúere a b.
Frasi
sos bratos de sos àrbores pariant bortàndhesi a branculimbesse de su gàrrigu de su nibe
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
sur le dos
Inglese
supine
Spagnolo
decúbito supino
Italiano
supino
Tedesco
rücklings.
goròpa , nf, nm: cropa 1,
gropa,
gropas,
gropos Definizione
is cúmburos de unos cantu animales, ue faet a cicire puru a cuadhu, ma chi arresurtat apalas de sa sedha
Sinonimi e contrari
goropera
Modi di dire
csn:
portai a unu a cuadhu a gropas, de gropos = a gropera; gropi bóinu = nadu de cadhu, chi in gropas est fatu che a sos boes
Frasi
a cheres sètzere in de gropos? ◊ est a gropas de cuadhu ◊ cust'àinu no bàliat gropas ◊ sas criaturas nche las sedent a goropa ◊ ti leo a goropa mea
Terminologia scientifica
crn
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
croupe,
dos
Inglese
rump
Spagnolo
grupa
Italiano
gròppa,
groppóne
Tedesco
Kruppe,
Kreuz.
ischína , nf: schina Definizione
sa parte de apalas in sa carena, in mesu in mesu; sa filera de ossos (33 o 34, serra de i.) chi andhat de su gatzile a su frustale de sa coa, totu coment'e a nodos o lórigas subràbari e tentos apare de pòdere agguantare totu sa carena (mescamente in su cristianu, ca camminat prantau, in posidura verticale) e fàere giogu de si pòdere incrubare a dónnia bandha, cun d-unu pígiu de ossu modhe in mesu tra nodu e àteru, totu istampaos a bisura de lórigas a tales de formare unu cundhutu ue passat su meudhu; foedhandho de logu, in monte longu o puntas de montes, su tretu prus in artu, longu, a bisura de ischina de animale o serra / ischineta = is ossos de s'ischina de su pische
Modi di dire
csn:
zúchere i. = èssere forte; ischina de cabertura o schinali = su tretu prus in artu, totu de longu, de una carbertura a duas abbas
Frasi
supenti e pesadindhe de ischina, comente faghias unu tempus! ◊ àteras bortas fipo ómine de ischina forte e sanu ◊ chirca tribàgliu, mandrone: si giughes bidru in s'ischina ingruxadila a furcone!
2.
inoghe badhes, rios e marinas sunt sidhados ispartos in sa zona chi a cabita lis faghent corona serras rujastras, buscosas ischinas
Terminologia scientifica
crn, slg
Etimo
grm.
skina
Traduzioni
Francese
dos,
colonne vertébrale
Inglese
backbone
Spagnolo
espalda,
columna vertebral
Italiano
schièna,
colónna vertebrale
Tedesco
Rücken,
Wirbelsäule.
mocílla , nf: mucíglia,
mucíllia,
muncíglia,
muncilla,
murcíglia,
muscíglia,
muscilla,
mutzíglia Definizione
ispétzia de zainedhu, istrégiu de pedhe (ma prus che àteru de lana téssia, de furesu) chi si ponet apalas bestia in codhos (cun is corrias o tirellas) po pigare arrecatu a sartu; busciaca manna, larga, acapiada in chintzu ananti, chi portant is féminas po arregòllere olia
Sinonimi e contrari
panatiera,
tasca,
taschedha
Frasi
andendi a sartu, portàt sa marra a codhu e sa muncíglia in pabas ◊ torrant a sa famíllia allirga, ispedhiosa, cun libba e mesa de cosa in fundu a sa mucíllia (L.Cocco)◊ ci seus essius a cambaradas cun d-una muscilla de pani
2.
mamma in d-unu sinnu est a mutzíglia piena acogliendhe olia suta de s'àrbure
Etimo
ctl.
motxilla
Traduzioni
Francese
musette,
sac à dos
Inglese
haversack
Spagnolo
mochila
Italiano
tascapane,
zàino
Tedesco
Schäfertasche,
Rucksack.
palamída, palamíra , nf Definizione
genia de pische mannu, longu agiummai de metro, chi faet meda in su Mediterràniu: de bisura assimbígiat a su písaru o cavàglia
Terminologia scientifica
psc, sarda sarda
Etimo
ctl.
palamida
Traduzioni
Francese
bonite à dos rayé,
pélamide
Inglese
atlantic bonito
Spagnolo
bonito
Italiano
palàmia
Tedesco
Pelamide,
atlantischer Bonito.
tólu , nm, agt: tou 1 Definizione
sa parte grussa de una ferramenta po segare, s'àtera bandha de s'atza / abbarrare tolu = abarrai istrantaxu
Sinonimi e contrari
saldiscu
| ctr.
assa 1
Frasi
in bidha no si nat "tolu" s'óciu de sa istrale ma namus "intolau" pro nàrrere "mortu"◊ su tolu de sa bistrale, de s'aschiolu, de su leputzedhu, de sa càvana ◊ dh'ant iscutu a tolu de segure
2.
cussa picioca mi parit ca portat atza… e tou!
Cognomi e Proverbi
smb:
Tolu
Etimo
ltn.
tolus
Traduzioni
Francese
dos
Inglese
spine
Spagnolo
recazo
Italiano
còstola (parte oppósta al tàglio)
Tedesco
Rücken.