abbidhiritzài, abbidhitzirài , vrb Definizione
intostare, cancarare de su fritu
Sinonimi e contrari
abbadherigare,
acancarronae,
aggurjare,
ammarmurai,
apisidhiri,
ateterigare,
ingortigai,
inteterighedhare,
intostai
Frasi
su frius abbidhiritzat is manus ◊ su pani pagu axedau abbidhiritzat a lestu
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer
Italiano
aggranchire
Tedesco
erstarren lassen.
abborticàre , vrb: abbortigare,
abbortijare,
abbortixare Definizione
batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e totu puntu cun ortiga, o fintzes de no si dhu intèndhere coment’e chi siat sicau, de ortigu
Sinonimi e contrari
addormicare,
addrommentire,
aggurticiare,
iformicare,
immortigare,
indoliminzare,
intrementíre indormicare
Frasi
comente fia corcadu mi at abbortigadu su bratzu ◊ candho si pesabat fit totu abborticau e addozau e pro si cossolare bibiat una tassa de birra
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to benumb
Spagnolo
entorpecer
Italiano
intorpidire
Tedesco
gefühllos machen.
acancarronàe, acancarronài, acancarronàre , vrb: aconcorronai,
acuncurronai,
acuncurrionai,
cancarronai Definizione
fàere coment’e a cancarrone, a unu lómboru, a lóriga
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acavurai,
acoconare,
aggrancare,
aggurjare,
ateterigare,
atzancarronare,
aunchinare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
abbibbirinai
Frasi
e acidriadha, s'ischina, no ti abarris aconcorronau! ◊ seu acancarronau po su pesu mannu chi mi ant carriau ◊ una fémina si fut acancarronada a is peis de Gesús (Ev)◊ apu atobiau una fémina bècia totu acuncurronada ◊ su cani nc'est sartau aintru de su còfanu e si est acuncurrionau coment’e unu caboru
2.
su frius dhi at acancarronau is manus
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to bend,
to numb
Spagnolo
encorvar,
combar
Italiano
incurvare,
aggranchire
Tedesco
krümmen,
erstarren.
achirdinàe, achirdinàre , vrb: acidrianai,
acidrinae,
acidrinai,
acirdinai,
chirdinare Definizione
fàere chídrinu, téteru, tostau (fintzes faendho fortza, po dolore)
Sinonimi e contrari
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Frasi
a mimi cras mi agatant acidrinau, aici ispollincu e cun custu frius ◊ s'àinu acostit su runcu a s'abba, ma apenas aperit sas larvas achírdinat sas urigas e no bufat! ◊ su mortu si fiat acirdinau, giai fridu ◊ est a dolori de istògumu e parit morendi de cumenti si acírdinat!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir,
se raidir
Inglese
to stiffen
Spagnolo
endurecer
Italiano
irrigidire
Tedesco
steif werden.
addormicàre , vrb: addrommigare,
addrommijare Definizione
coment’e dormire, nau pruschetotu de un’arremu chi, po comente fut postu, passàt male su sàmbene e si est coment’e cancarau; nau de erbas, igragalare, su si calare po mancamentu o farta de abba
Sinonimi e contrari
abborticare,
ammotroxinai,
iformicare,
immortigare,
indormicare,
ingortigai
/
acalabiare,
acalamai,
allacanae,
allartzanai,
allizare,
ammustiai,
apabassai,
carigai,
pansiri,
sicai
Frasi
si mi est addrommigadu su bratzu comente che lu zughia suta, corcadu
2.
sa patata comente imbetzat si addrómmigat e si tudhit ◊ cheret abbadu s'ortu ca cun su sole forte si addrómmigat sa cosa
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to make torpid
Spagnolo
entumecer
Italiano
intorpidire
Tedesco
gefühllos werden.
ammoltighinàre , vrb: ammoltixinare,
ammortichinzare,
ammortighinare,
ammortisinae,
ammortisinare,
ammortixinai,
ammortosinare,
ammortoxinai,
ammotroxinai,
ammurtixinare,
mortoxinai Definizione
miminare sa capacidade chi tenent is sentidos de si acatare de is cosas, de cumprèndhere, de atinare; abbrandhare o istudare is passiones, is dolores, sa fortza (po immarritzone)/ ammortixinare su fogu = abbacare sa fràmula, minimare su fogu, istudare
Sinonimi e contrari
allacare 1,
allagorjare,
ammadainare,
ammartusinare,
ammasanae,
ammortèschere,
ammortiare,
ammortogliare,
ammustèlchere,
iltudare,
imbortighinare
| ctr.
abbiatzai,
abbiorare
Frasi
sa prendha chi tantu mi amaiat in cust'umbra frisca mi ammortixinaiat sas ispinas
2.
sas túrtures pro sa professone no depiant èssere nen tropu ammortighinzadas nen tropu ispavillas ◊ faghiat vida trista e ammortisinada ◊ che braxa coberta de chixina paret ammortixinada ◊ issa est ammortighinada e sa fiza b'isfrigatzat un'impiastru de erbas in sas ancas arganadas
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
atténuer,
amortir,
engourdir,
anesthésier
Inglese
to make torpid,
to shade,
to anaesthetize
Spagnolo
amortiguar
Italiano
smorzare,
intorpidire,
ammosciare,
anestetizzare
Tedesco
dämpfen,
gefühllos machen,
anästhetisieren.
ateterigàre , vrb: atetirigai,
atetirigare,
atitirigai Definizione
tènnere fritu meda, trèmere de su fritu, essire téteru de su fritu meda, ammarmurare de su fritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
atitiglionai,
cancarai,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Frasi
fiat apretau atitirighendi, aspetendi s'istadi po si callentai (F.Carta)◊ parat a su fogu sas manos atetirigadas de su fritu ◊ si atitirigat in s'ierru po su frius ◊ unu manzanu l'agateint in sas iscalinas de chéjia ateterigadu de sa bidhia e de sa morte
2.
candu s'ódiu pillonat in sa menti, ananti de una creatura apatigada, s'atitirigat su coru! (R.Piras)
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer
Italiano
aggranchire
Tedesco
erstarren.
ateterighedhàre , vrb: atitirighedhare Definizione
fàere coment'e téteru de su fritu, istare o èssere morindho de fritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
ateterigare,
ateterigonare,
cancarai,
illibrinire,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Frasi
in bidha si bi podet atitirighedhare candho fiocat e su nie si bi tratenet
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
aterir
Italiano
intirizzire
Tedesco
erstarren.
cancarài , vrb: cancarare,
cancherai,
cancherare,
cancheriare,
chencheriai,
cranculae,
cranculai Definizione
fàere a cancarrone o intostare de su fritu; fàere dòlere meda cun ccn. iscutulada forte o faendho isfortzu, tocandho
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancaritare,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cascarare 1,
marmurizai
/
aggangrenare,
agghegiare
Frasi
su trigu cheret messadu innantis de si cancarare
2.
si lu torras a tocare ti càncaro sa manu! ◊ su fritu mi est cancarendhe sas manos ◊ cudha bòcia de ortigu cranculàt su pei, tirendu! ◊ messendu a fraci crànculat su bratzu
3.
itzi chi si lu giughent cua cua prite no lis canchériet sa bua nisciunu, candho su chi est cunsiderat (G.Sini)◊ no dha chencherist sa ferira!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
rétracter,
engourdir,
transir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecer,
agarrotar,
helar
Italiano
rattrappire,
assiderare,
intirizzire
Tedesco
steif werden.
cancaritàre , vrb Definizione
fàere a cancaritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
marmurizai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir,
transir
Inglese
to numb limbs
Spagnolo
entumecer,
aterir
Italiano
intirizzire,
rattrappire le mèmbra
Tedesco
erstarren.
chirdinàre , vrb: achirdinae*,
cirdinai Definizione
fàere chírdinu
Sinonimi e contrari
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to stiffen,
to numb
Spagnolo
entumecerse
Italiano
irrigidire,
intirizzire
Tedesco
erstarren.
iformicàre , vrb: ifurmicare,
informigai,
informigare,
infromigai Definizione
batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e prenu de formiga andhandho, ispirtindho
Sinonimi e contrari
abborticare,
addormicare,
addrommentire,
ammartusinare,
immortigare,
indormicare
Frasi
m'infromigant is manus, si asullant is didus ◊ dhi at infromigau totu una camba, unu bratzu, sa metadi de sa faci, e su dotori no at connotu ca portàt un'itus! ◊ si tocàt e dhi pariat de portai piu in faci e fiat totu infromigau!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to numb
Spagnolo
entumecerse
Italiano
intorpidire
Tedesco
gefühllos machen.
ingortigài , vrb Definizione
nau de un'arremu postu male de no passare bene su sàmbene, fàere coment'e ortigu agiummai de no dhu pòdere mòvere, de no si dhu sentire, fàere unu pagu a dolidura e a iscrafíngiu; intostare, cancarare de su fritu
Sinonimi e contrari
abborticare,
addormicare,
ammotroxinai,
iformicare,
indormicare
/
abbadherigare,
ammustèlchere,
cancarai,
intostai
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to have pins and needles
Spagnolo
entorpecer
Italiano
aggranchire
Tedesco
erstarren.
inteteràre , vrb Definizione
fàere, essire téteru po fritu, isciustura o, nau de ccn., fintzes reberdia
Sinonimi e contrari
achirdinae,
ateterae,
incidrinai
Frasi
da chi mi bides intèteras sa coa e tiras calches a sa parte mia! ◊ bi at robba chi comente s'ifundhet s'intèterat ◊ titia, mi so inteterendhe de su fritu!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
raidir,
engourdir
Inglese
to stiffen
Spagnolo
envarar
Italiano
irrigidire
Tedesco
versteifen,
sich versteifen.
intrementíre , vrb Definizione
coment’e dormire, nau de arremu chi, po comente istat postu male, s’informigat o abbortigat
Sinonimi e contrari
addrommentire,
iformicare
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to make torpid
Spagnolo
enturbiar
Italiano
intormentire
Tedesco
gefühllos machen.
tostoràre , vrb Definizione
inteterare, cancarare de su fritu
Sinonimi e contrari
abbidhiritzai,
acancarronae,
ateterigare,
atortorare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare,
tostorichedhare
Frasi
no sediant a cabadhu ca su fritu los tostorabat
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
engourdir
Inglese
to harden,
to stiffen
Spagnolo
endurecer,
envarar
Italiano
indurire,
irrigidire
Tedesco
verhärten.