abbidhiritzài, abbidhitzirài , vrb Definition
intostare, cancarare de su fritu
Synonyms e antonyms
abbadherigare,
acancarronae,
aggurjare,
ammarmurai,
apisidhiri,
ateterigare,
ingortigai,
inteterighedhare,
intostai
Sentences
su frius abbidhiritzat is manus ◊ su pani pagu axedau abbidhiritzat a lestu
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to numb
Spanish
entumecer
Italian
aggranchire
German
erstarren lassen.
abborticàre , vrb: abbortigare,
abbortijare,
abbortixare Definition
batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e totu puntu cun ortiga, o fintzes de no si dhu intèndhere coment’e chi siat sicau, de ortigu
Synonyms e antonyms
addormicare,
addrommentire,
aggurticiare,
iformicare,
immortigare,
indoliminzare,
intrementíre indormicare
Sentences
comente fia corcadu mi at abbortigadu su bratzu ◊ candho si pesabat fit totu abborticau e addozau e pro si cossolare bibiat una tassa de birra
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to benumb
Spanish
entorpecer
Italian
intorpidire
German
gefühllos machen.
acancarronàe, acancarronài, acancarronàre , vrb: aconcorronai,
acuncurronai,
acuncurrionai,
cancarronai Definition
fàere coment’e a cancarrone, a unu lómboru, a lóriga
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acavurai,
acoconare,
aggrancare,
aggurjare,
ateterigare,
atzancarronare,
aunchinare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
abbibbirinai
Sentences
e acidriadha, s'ischina, no ti abarris aconcorronau! ◊ seu acancarronau po su pesu mannu chi mi ant carriau ◊ una fémina si fut acancarronada a is peis de Gesús (Ev)◊ apu atobiau una fémina bècia totu acuncurronada ◊ su cani nc'est sartau aintru de su còfanu e si est acuncurrionau coment’e unu caboru
2.
su frius dhi at acancarronau is manus
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to bend,
to numb
Spanish
encorvar,
combar
Italian
incurvare,
aggranchire
German
krümmen,
erstarren.
achirdinàe, achirdinàre , vrb: acidrianai,
acidrinae,
acidrinai,
acirdinai,
chirdinare Definition
fàere chídrinu, téteru, tostau (fintzes faendho fortza, po dolore)
Synonyms e antonyms
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Sentences
a mimi cras mi agatant acidrinau, aici ispollincu e cun custu frius ◊ s'àinu acostit su runcu a s'abba, ma apenas aperit sas larvas achírdinat sas urigas e no bufat! ◊ su mortu si fiat acirdinau, giai fridu ◊ est a dolori de istògumu e parit morendi de cumenti si acírdinat!
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir,
se raidir
English
to stiffen
Spanish
endurecer
Italian
irrigidire
German
steif werden.
addormicàre , vrb: addrommigare,
addrommijare Definition
coment’e dormire, nau pruschetotu de un’arremu chi, po comente fut postu, passàt male su sàmbene e si est coment’e cancarau; nau de erbas, igragalare, su si calare po mancamentu o farta de abba
Synonyms e antonyms
abborticare,
ammotroxinai,
iformicare,
immortigare,
indormicare,
ingortigai
/
acalabiare,
acalamai,
allacanae,
allartzanai,
allizare,
ammustiai,
apabassai,
carigai,
pansiri,
sicai
Sentences
si mi est addrommigadu su bratzu comente che lu zughia suta, corcadu
2.
sa patata comente imbetzat si addrómmigat e si tudhit ◊ cheret abbadu s'ortu ca cun su sole forte si addrómmigat sa cosa
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to make torpid
Spanish
entumecer
Italian
intorpidire
German
gefühllos werden.
ammoltighinàre , vrb: ammoltixinare,
ammortichinzare,
ammortighinare,
ammortisinae,
ammortisinare,
ammortixinai,
ammortosinare,
ammortoxinai,
ammotroxinai,
ammurtixinare,
mortoxinai Definition
miminare sa capacidade chi tenent is sentidos de si acatare de is cosas, de cumprèndhere, de atinare; abbrandhare o istudare is passiones, is dolores, sa fortza (po immarritzone)/ ammortixinare su fogu = abbacare sa fràmula, minimare su fogu, istudare
Synonyms e antonyms
allacare 1,
allagorjare,
ammadainare,
ammartusinare,
ammasanae,
ammortèschere,
ammortiare,
ammortogliare,
ammustèlchere,
iltudare,
imbortighinare
| ctr.
abbiatzai,
abbiorare
Sentences
sa prendha chi tantu mi amaiat in cust'umbra frisca mi ammortixinaiat sas ispinas
2.
sas túrtures pro sa professone no depiant èssere nen tropu ammortighinzadas nen tropu ispavillas ◊ faghiat vida trista e ammortisinada ◊ che braxa coberta de chixina paret ammortixinada ◊ issa est ammortighinada e sa fiza b'isfrigatzat un'impiastru de erbas in sas ancas arganadas
Etymon
srd.
Translations
French
atténuer,
amortir,
engourdir,
anesthésier
English
to make torpid,
to shade,
to anaesthetize
Spanish
amortiguar
Italian
smorzare,
intorpidire,
ammosciare,
anestetizzare
German
dämpfen,
gefühllos machen,
anästhetisieren.
ateterigàre , vrb: atetirigai,
atetirigare,
atitirigai Definition
tènnere fritu meda, trèmere de su fritu, essire téteru de su fritu meda, ammarmurare de su fritu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
atitiglionai,
cancarai,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Sentences
fiat apretau atitirighendi, aspetendi s'istadi po si callentai (F.Carta)◊ parat a su fogu sas manos atetirigadas de su fritu ◊ si atitirigat in s'ierru po su frius ◊ unu manzanu l'agateint in sas iscalinas de chéjia ateterigadu de sa bidhia e de sa morte
2.
candu s'ódiu pillonat in sa menti, ananti de una creatura apatigada, s'atitirigat su coru! (R.Piras)
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to numb
Spanish
entumecer
Italian
aggranchire
German
erstarren.
ateterighedhàre , vrb: atitirighedhare Definition
fàere coment'e téteru de su fritu, istare o èssere morindho de fritu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggurjare,
ateterigare,
ateterigonare,
cancarai,
illibrinire,
ingortigai,
intetericare,
inteterighedhare
| ctr.
caentare
Sentences
in bidha si bi podet atitirighedhare candho fiocat e su nie si bi tratenet
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to numb
Spanish
aterir
Italian
intirizzire
German
erstarren.
cancarài , vrb: cancarare,
cancherai,
cancherare,
cancheriare,
chencheriai,
cranculae,
cranculai Definition
fàere a cancarrone o intostare de su fritu; fàere dòlere meda cun ccn. iscutulada forte o faendho isfortzu, tocandho
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancaritare,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cascarare 1,
marmurizai
/
aggangrenare,
agghegiare
Sentences
su trigu cheret messadu innantis de si cancarare
2.
si lu torras a tocare ti càncaro sa manu! ◊ su fritu mi est cancarendhe sas manos ◊ cudha bòcia de ortigu cranculàt su pei, tirendu! ◊ messendu a fraci crànculat su bratzu
3.
itzi chi si lu giughent cua cua prite no lis canchériet sa bua nisciunu, candho su chi est cunsiderat (G.Sini)◊ no dha chencherist sa ferira!
Etymon
srd.
Translations
French
rétracter,
engourdir,
transir
English
to numb
Spanish
entumecer,
agarrotar,
helar
Italian
rattrappire,
assiderare,
intirizzire
German
steif werden.
cancaritàre , vrb Definition
fàere a cancaritu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acancarronae,
aggrancare,
ateterigare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare
/
achirdinae,
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
marmurizai
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir,
transir
English
to numb limbs
Spanish
entumecer,
aterir
Italian
intirizzire,
rattrappire le mèmbra
German
erstarren.
chirdinàre , vrb: achirdinae*,
cirdinai Definition
fàere chírdinu
Synonyms e antonyms
ateterae,
incidrinai
/
agiatzare,
ammarmurai,
astragare,
belare,
cancarai,
ghiaciai,
marmurizai
Translations
French
engourdir
English
to stiffen,
to numb
Spanish
entumecerse
Italian
irrigidire,
intirizzire
German
erstarren.
iformicàre , vrb: ifurmicare,
informigai,
informigare,
infromigai Definition
batire un’arremu, mescamente postu male chi no passat bene su sàmbene, de pàrrere coment’e prenu de formiga andhandho, ispirtindho
Synonyms e antonyms
abborticare,
addormicare,
addrommentire,
ammartusinare,
immortigare,
indormicare
Sentences
m'infromigant is manus, si asullant is didus ◊ dhi at infromigau totu una camba, unu bratzu, sa metadi de sa faci, e su dotori no at connotu ca portàt un'itus! ◊ si tocàt e dhi pariat de portai piu in faci e fiat totu infromigau!
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to numb
Spanish
entumecerse
Italian
intorpidire
German
gefühllos machen.
ingortigài , vrb Definition
nau de un'arremu postu male de no passare bene su sàmbene, fàere coment'e ortigu agiummai de no dhu pòdere mòvere, de no si dhu sentire, fàere unu pagu a dolidura e a iscrafíngiu; intostare, cancarare de su fritu
Synonyms e antonyms
abborticare,
addormicare,
ammotroxinai,
iformicare,
indormicare
/
abbadherigare,
ammustèlchere,
cancarai,
intostai
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to have pins and needles
Spanish
entorpecer
Italian
aggranchire
German
erstarren.
inteteràre , vrb Definition
fàere, essire téteru po fritu, isciustura o, nau de ccn., fintzes reberdia
Synonyms e antonyms
achirdinae,
ateterae,
incidrinai
Sentences
da chi mi bides intèteras sa coa e tiras calches a sa parte mia! ◊ bi at robba chi comente s'ifundhet s'intèterat ◊ titia, mi so inteterendhe de su fritu!
Etymon
srd.
Translations
French
raidir,
engourdir
English
to stiffen
Spanish
envarar
Italian
irrigidire
German
versteifen,
sich versteifen.
intrementíre , vrb Definition
coment’e dormire, nau de arremu chi, po comente istat postu male, s’informigat o abbortigat
Synonyms e antonyms
addrommentire,
iformicare
Translations
French
engourdir
English
to make torpid
Spanish
enturbiar
Italian
intormentire
German
gefühllos machen.
tostoràre , vrb Definition
inteterare, cancarare de su fritu
Synonyms e antonyms
abbidhiritzai,
acancarronae,
ateterigare,
atortorare,
cancarai,
ingortigai,
inteterighedhare,
tostorichedhare
Sentences
no sediant a cabadhu ca su fritu los tostorabat
Etymon
srd.
Translations
French
engourdir
English
to harden,
to stiffen
Spanish
endurecer,
envarar
Italian
indurire,
irrigidire
German
verhärten.