impàre , avb, prep: impai, impari, umpare Definizione unu cun s'àteru, cun is àteros, is unos cun is àteros in su própriu logu o in su matessi tempus; coment'e prep. bolet puru sa prep. a o cun Sinonimi e contrari paris, patabari Frasi cun issos dhue aiat Asunesos benidos a sa festa po promiténzia e brindhaos dhos ant a chenare impare ◊ chelu e terra parent impare unidos in pregadoria ◊ su chi contat, pro totu sa vida, est su èssiri impari ◊ si nd'eus arriri impari de sa furchéntzia allena! ◊ su frutu betzu cun su nou impare osservo in sa matessi chima ◊ dèu cun issa seus cument'e sorris, pesadas impari in su própiu bixinau 2. Giacu e Giuanni impari a Zebedeu aconciànt is retzas ◊ andhamus impare cun Pedrànghelu ◊ a bortas si poniat a cantai impari cun issus ◊ andaus cras etotu impari cun su secretàriu ◊ mi arregollit a corcai impari cun su cuadhedhu? ◊ est murghenne sa robba impare chin su babbu ◊ est vienne in su tzilleri impare a tziu Gregori Etimo srd. Traduzioni Francese ensemble Inglese together Spagnolo juntamente, junto, juntos Italiano insième, assième, unitaménte Tedesco zusammen, mit.

nelvatúra , nf: nerbiadura, nerviadura Definizione is nérbios de totu sa carena, deasi comente essint e s'isterrent de su crebedhu o de su meudhu de s'ischina fintzes a lòmpere a totu is arremos e céllulas; fintzes genia de filighedhos o venas, mescamente in sa fògia, de erbas e matas Terminologia scientifica crn, rbr Traduzioni Francese ensemble des nerfs, innervation Inglese nervation, nerves Spagnolo nervios, nervadura Italiano nervatura, innervazióne Tedesco Nervensystem, Nervatur.

oldíu , nm: ordidu, ordiu Definizione su filau chi s'isterret de unu ixubru a s'àteru in su telàrgiu (tramítidu in is litzas) po fàere su tessíngiu Sinonimi e contrari odríngiu Terminologia scientifica ts Traduzioni Francese chaîne, ensemble des fils parallèles disposés dans le sens de la longueur d'un tissu Inglese warp Spagnolo urdimbre Italiano ordito Tedesco Kette, Zettel.

pàris , nm, agt, avb Definizione logu parívile, chi est totu a sa matessi artària, parighinu, chentza fossos e ne bicas e ne in calada a peruna bandha, nau fintzes ponendho apare duos logos o puntos postos a diferente artària (a/c.: no càmbiat de sing. a pl.: su paris, sos paris, logu paris, logos paris); istrégiu de ortigu po medire laore: una genia de misura; nau de duos o prus cosas o personas, èssere o fàere in su matessi tempus, in su matessi logu, in cumpangia, su matessi tanti / min. parisedhu; númeru paris = chi si podet dividire in duas partes oguales, divisíbbile in duos chentza restu Sinonimi e contrari nébida 3, pàdimu, parighinu, pianu, setile Modi di dire csn: fàghere una cosa o unu logu in paris = aparisare; fàghere un'isterzu a paris = prèniri bèni fintzas a s'oru; a paris a…, de…, su paris de… = chi (o logu o puntu chi) tenet sa matessi artària (o fintzas importu) de… (es. a paris a terra, a paris de sos oros, a paris de carrela, de mare); a paris tou, sou, èssere a sa paris mia, tua, sua, de…, e gai = cant'e a tie, cant'e a isse, de su matessi importu, e gai; rúere in su paris netu = arrúiri fintzas aundi no dhoi at nudha chi fait imbruconai; ite ti leas, cucu o paris? = iscioberas númeru díspari o númeru paris (si narat ischitindhe); fàghere paris = assuprire in su matessi tempus a su matessi logu, impare; fàghere a paris (nau de duus) = cumbinai paris in ccn. logu, agataisí de un'improntu in su própiu logu, andendi tot'is duus a sa própiu cosa; torrai paris...(nadu de una chistione, de contos chi si faghent, cosas chi si narant) = andhare bene, torrare zustu, cuncordare, fintzas itl. coincìdere; tremirisí paris (nadu de unu) = trèmeresi totu, meda (de assuconu, dannu e gai); contare paris paris una cosa = nàrrere totugantu zustu zustu; avb. totu paris = totu a una borta, a corpu; èssere, pònnere, leare in paris = chentza pèndhere a peruna bandha, itl. orizzontale; paris chi… = comente, apenas chi…; pàrrere totu paris, totu su logu paris = pentzai chi siat totu fàcili fàcili, totu bonu; dare a ccn. su p. prenu = dàreli resone in prenu, dàreli totu sa possibbilidade de si tirare sa resone; fortza paris! = incidu chi si faet candho in duas o prus personas depent fàere in su matessi istante unu movimentu o fortza chi arrechedit prus capacidade de una ebbia Frasi in cussos paris de su Campidanu za bi falat su sole! ◊ sos paris de Campeda los zughent a fontomu ◊ trambucant a sole altu in paris netu 2. in campu sa robba paschet bene ca est logu paris ◊ in cue sa terra est totu paris ◊ mi pariat totu paris s'andhera in cussos annos ◊ totu su logu in paris ti paret, chi no bides peruna dificurtade?! 3. su disígiu ti passat totu paris, chi ti pigu!…◊ totu paris si pesat unu bentu e faghet andhare male sa nae ◊ comenti at fatu custu a crèsciri aici totu paris?!◊ fortza paris e totus unios! ◊ tziu Berte, paris fatu su manizu, si sediat in s'umbra (S.Spiggia)◊ a sa proa chi ant fatu sunt essidos paris pata ◊ mamma fut drommia e comenti dh'apu tocada s'est trémia paris ◊ semus tucados deo innanti e isse apustis, ma a inie amus fatu a paris ◊ e ita, ammachiada totu paris s'est?! ◊ paris chi aiant apertu sos ogros aiant bidu sa Luna ◊ prima totu pariat ozu e mele, onzi cosa pariat tota paris (P.Casu)◊ sa bidha depet bíere de chie est fígia Maria, mancari si apet ingortu a chie no fut a sa paris sua Cognomi e Proverbi smb: Paris / prb: de centu cosas trotas no ndi essit una paris Terminologia scientifica slg Etimo ltn. pari Traduzioni Francese plaine, plat, ensemble Inglese plain, flat, together Spagnolo llanura, llano, conjunto, nivel Italiano pianura, pianeggiante, insième, livèllo Tedesco Ebene, eben, zusammen.

sordadía , nf: sordaria Definizione sordaos, chedha o cambarada de sordaos; fintzes su servítziu militare Sinonimi e contrari soldadera, sordatina Frasi sa sordadia lu cheret cundennare a morte 2. tui aundi dh'as fata sa sordaria? Etimo srd. Traduzioni Francese ensemble de soldats Inglese soldiery Spagnolo soldatesca Italiano soldatésca Tedesco Soldateska.

«« Cerca di nuovo