launèdhas , nf pl: leonedhas,
leunedhas,
lionedhas,
liunedhas Definizione
genia de aina antiga meda a tres cannas po sonare a suladura; in cobertantza, genia de idea mala, cosa chi si timet, mémula / partes de is l.: tumbu, mancosa, mancosedha, cabitzinu (croba, loba: tumbu + mancosa); cuntzertu (su c.) = unu giogu, totu is tres cannas; launedha de forrani = pipiriolu de fenu
Sinonimi e contrari
bísonas,
bisones,
bísosas,
cannas,
trubedhas
/
grima
Frasi
sos pitzinnos andhabant a fàchere leonedhas a una tanca de trídicu ◊ su danesu Bentzon at fatu istúdiu abberu mannu subra de sas launedhas! ◊ tiu Frori fut su mellus sonadori de launedhas
2.
zeo fia contrària po cudha leonedha chi mi aiat intrau in conca sa biada
Terminologia scientifica
sjl
Etimo
ltn.
ligulella
Traduzioni
Francese
instrument de musique à vent sard,
à trois tuyau en roseau et la bouche comme réservoir d’air
Inglese
launedhas (typical reed-pipe of Sardinia)
Spagnolo
instrumento músico de trés tubos típico de Cerdeña
Italiano
spècie di zampógna tìpica sarda
Tedesco
sardische Hirtenflöte.
magliorédhu , nm: malloredhu Definizione
genia de macarrone tundhu fatu a manu: macarrone cravau, de punzu, de úngia, de manu nostra
Sinonimi e contrari
arribiedhu,
cicione,
malladedhu,
mutzitu,
pitzoti
Frasi
de malloredhus bèni cundius gei si ndi at papau dus!…
Terminologia scientifica
mng
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
"gnocchi" (quenelles de purée de pommes de terre et de farine)
Inglese
gnocco (typical Sardinian pasta)
Spagnolo
ñoqui
Italiano
gnòcco
Tedesco
sardisches Klößchen.
mètene , nm Definizione
donniunu de is ossos de s'annoigadórgiu de sa manu cun su brúciu e de su pei cun su cambúciu (s'ossu de s'angione is piciochedhos dhu ponent a giogare)
Sinonimi e contrari
madrúncula
2.
sas pitzinnas féminas giogaiant cun sas pupias de istratzu, a pedruschedha o a su mètene
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
carpe et métacarpe,
tarse et métatarse
Inglese
carpus (meta),
tarsus (meta)
Spagnolo
carpo y carpo,
tarso y metatarso
Italiano
carpo e metacarpo,
tarso e metatarso
Tedesco
Handwurzelknochen,
Mittelhandknochen,
Fußwurzelknochen,
Mittelfußknocken.
tangallòi, tangallòne, tangallòni , nm: dangallone Definizione
ómine mannu mannu, artu, male fatu, pagu crabbau, pagu sàbiu puru
Sinonimi e contrari
càngaru,
dangarone,
dàngaru*,
giangalloi
Traduzioni
Francese
homme grand et drôle
Inglese
big and odd person
Spagnolo
mostrenco
Italiano
uòmo gròsso ma strambo
Tedesco
großer,
verschrobener Mann.
trajàdu , agt Definizione
chi est sicau àrridu
Sinonimi e contrari
bídrinu,
chídrinu
Frasi
semus in tríulas e sa pastura est totu sica trajada
Traduzioni
Francese
très sec et aride
Inglese
very barren
Spagnolo
muy árido
Italiano
estremaménte àrido e sécco
Tedesco
sehr trocken.
trighínzu 1 , agt Definizione
coment'e calidade de gente o de animales, chi est de pagu contu, miseredhu, chi creschet pagu
Sinonimi e contrari
anninnitau,
cioco,
enzosu,
míseru
Traduzioni
Francese
rachitique,
maigre et débile
Inglese
poor looks,
rachitic
Spagnolo
raquítico
Italiano
di aspètto mìsero,
rachìtico
Tedesco
kümmerlich.
tzarodhài , vrb: aciarollai*,
tzorodhai,
tzorodhare Definizione
nàrrere o fàere is cosas a improdhu, betare is cosas a s'afaiu, chentza órdine, chentza critériu, fàere atzerodhos
Sinonimi e contrari
aciapuciae,
aciorobedhare,
acoredhai,
afioncai,
allarodhai,
impiastai,
improdhai,
inciorodhare
Traduzioni
Francese
parler à tort et à travers
Inglese
to talk nonsense
Spagnolo
embarullar,
badajear
Italiano
fare o dire a vànvera,
sènza critèrio
Tedesco
unüberlegt daherreden,
aufs Geratewohl handeln.