cría , nf Definizione
genia de oighedhu piticu de calecunu millímetru chi ponent unos cantu bobbois (es. calagasu, musca, abe, tzintzigorru, e àteros), o fintzes su criare chi faent is pigiones; si narat fintzes po fedu, arratza (prus che àteru foedhandho a disprétziu)
Sinonimi e contrari
obu
/
arràcia,
iscrípia
Modi di dire
csn:
èssere in c., nadu de sos sèmenes = èssiri intzeurrau, nascendi, pillonendi; fai c. = parare ratza; èssere de bona, de mala c. = de arratza bona, mala; c. de pisci = su pischighedhu de naschidorzu
Frasi
su seisei ponet sa cria in sa foza de su càule ◊ su cocoi ponet sa cria suta de terra, addaghi est modhe ◊ custus pillonedhus dhus tengu po fai cria
2.
sas rúndhines beniant a domo mia ue fadiant su nidu e sa cria ◊ is pillonis faint niu e cria in dogna beranu ◊ sa pudha de comare andhat a domo anzena a fagher cria…
3.
bella cria, mih, cussos: si los fidas ti che furant totu! ◊ sa mallora nosu dha bolleus giovonedha po fai cria
4.
sa tula de su trigu semenadu est bell'e tudhida, est in crias ◊ est andhadu a bídere si su laore est in cria
Terminologia scientifica
crn
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
couvée,
germe
Inglese
clutch,
germ
Spagnolo
gusanito,
cría
Italiano
covata,
gèrme
Tedesco
Insektenei.
erriàli , nm Definizione
sa ‘ànima’ de s’ou, sa parte bianca in s’orrubiou, parte de mesu necessària po ingendrare e de ue s'isvilupat su fedu nou
Terminologia scientifica
crn
Traduzioni
Francese
germe de l’embryon
Inglese
germinative macula
Spagnolo
disco germinativo
Italiano
màcula germinativa
Tedesco
Keimfleck.
insemía , nf: intzimia Definizione
càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa
Sinonimi e contrari
ansimia,
càusa,
písima
/
abbétia,
arraghèscia,
atema,
congiuntura,
cóntia,
iscóticu,
iscúgia,
tzemia
Modi di dire
csn:
intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare
Frasi
ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant!
2.
dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus
3.
seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
germe,
source,
principe
Inglese
germ,
cause,
beginning
Spagnolo
germen,
origen,
pretexto
Italiano
gèrme,
càusa,
princìpio,
sìntomo,
stìmolo,
movènte
Tedesco
Ursprung,
Grund.
intzeurràu , pps, agt Definizione
de intzeurrai
Sinonimi e contrari
intzeurriu,
sirigadu,
siridu,
tudhidu
Traduzioni
Francese
germé
Inglese
germinated
Spagnolo
germinado
Italiano
germinato
Tedesco
gekeimt.