càusa , nf Definizione
cosa o fatu chi at fatu o chi faet naschire calecunu efetu; denúncia de calecuna chistione a sa giustítzia
Sinonimi e contrari
insemia
/
crupa,
neche
/
pretu
Frasi
sa càusa de custu male est su malu cabu tou etotu ◊ su spitzu de cussu babballotedhu no at a èssi prus càusa de morti ◊ droga, àrculu, incidentes… totu càusa de sa tropu muneda, ca funt erricos e ispendhent
2.
semus andhados in càusa e, ca tenia resone, l'apo bínchida deo
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
cause
Inglese
cause
Spagnolo
causa
Italiano
càusa
Tedesco
Grund.
insemía , nf: intzimia Definizione
càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa
Sinonimi e contrari
ansimia,
càusa,
písima
/
abbétia,
arraghèscia,
atema,
congiuntura,
cóntia,
iscóticu,
iscúgia,
tzemia
Modi di dire
csn:
intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare
Frasi
ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant!
2.
dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus
3.
seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
germe,
source,
principe
Inglese
germ,
cause,
beginning
Spagnolo
germen,
origen,
pretexto
Italiano
gèrme,
càusa,
princìpio,
sìntomo,
stìmolo,
movènte
Tedesco
Ursprung,
Grund.
movitíva , nf Definizione
intzimia, cosa chi faet naschire o mòvere unu fatu, una chistione
Sinonimi e contrari
càusa,
motivu
Frasi
ma nois a l'ischimus pro cale movitiva in Sardigna che at àpidu bandhidos meda?
Etimo
itl.
Traduzioni
Francese
cause
Inglese
reason,
cause
Spagnolo
causa
Italiano
càusa
Tedesco
Grund.
tzàntara , nf: tzàntera Definizione
bregúngia manna, cosa de ndhe dèpere tènnere bregúngia / fàghere tzàntara = fàere bregúngias
Sinonimi e contrari
arréula,
befa,
bilgonza,
gutiperu,
iscàranu
/
cdh. ciàntara
Frasi
mi as giuradu chi mi batias a tzàntera de sa zente, ma ti ses fadhidu! ◊ cussu est sa tzàntara e su risu de su logu ◊ arratza de tzàntara custa de 'Tangentópoli', sos amministradores furendhe! ◊ semus sa tzàntara de sa bidha, petzi che brigare!
2.
sa rosa de sa cussorza est diventada pubusa, ponzendhe fatu a unu feminarzu, sa tzàntara!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
risée,
moquerie
Inglese
scorn
Spagnolo
escarnio,
ludibrio,
mofa
Italiano
ludìbrio,
càusa di schérno,
di derisióne,
canzonatura
Tedesco
Spott,
Gespött.