arraghèscia , nf, nm: arreghèscia,
arreghésciu,
arrenghèscia,
arringhèscia,
reghèscia Definizione
prus che àteru, cosa chi si narat o chi si faet coment'e iscusa po no adduire a su chi bolent is àteros / tenni arreghèscias cun ccn. = motivos de iscórriu, de murrunzu
Sinonimi e contrari
abbétia,
arrangasciu,
atema,
atilla,
cracanibi,
filistocu,
fóliga,
insemia,
iscaràtile,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibba,
lamenta,
mammariusa,
mendhea,
piginu,
pillamone,
pirríchia
Frasi
custas cosas parint arrenghèscius po fai su chi bollit issu ◊ cussus bogant arrenghèscius po no pagai ◊ innòi is arreghèscias ti ndi essint! ◊ tui po dónnia cosa bogas arrenghèscias!
Traduzioni
Francese
altercation,
excuse
Inglese
quarrel,
excuse
Spagnolo
excusa,
pretexto
Italiano
altèrco,
scusa,
pretèsto,
rïòtta
Tedesco
Streit,
Zank,
Ausrede.
cóntia , nf: cóntiga,
cóntziga,
córtziga Definizione
su chi si faet o si contat, no sèmpere po su malu, po s'iscarrigare de calecuna cosa, unu pagu a ingannia e deosi iscusa o intzimia de male
Sinonimi e contrari
abbétia,
arraghèscia,
atema,
atilla,
códias,
cótiga,
cracanibi,
filistocu,
insemia,
iscodulete,
iscórtziga,
iscóticu,
iscúgia,
istibbu 1,
mendhea,
pillamone,
pirríchia,
rusas
Modi di dire
csn:
cóntiga a fóigu = imbrollu; cricare córtzigas = circai arreghèscias
Frasi
lasset a una parte sa cóntia! ◊ su regnu de Deus no est fatu pro chie innanti andhat e posca torrat in daisegus pro cóntigas umanas ◊ sas cóntigas las bogat su malu pagadore ◊ l'apo pretziadu a bènnere cun sa cóntiga de tastare s'abbardente ◊ custas no sunt resones ma cóntzigas! ◊ morte no benzat: cóntziga no mancat!
Traduzioni
Francese
prétexte
Inglese
excuse
Spagnolo
pretexto
Italiano
pretèsto,
scusa
Tedesco
Vorwand.
insemía , nf: intzimia Definizione
càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa
Sinonimi e contrari
ansimia,
càusa,
písima
/
abbétia,
arraghèscia,
atema,
congiuntura,
cóntia,
iscóticu,
iscúgia,
tzemia
Modi di dire
csn:
intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare
Frasi
ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant!
2.
dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus
3.
seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe!
Etimo
srd.
Traduzioni
Francese
germe,
source,
principe
Inglese
germ,
cause,
beginning
Spagnolo
germen,
origen,
pretexto
Italiano
gèrme,
càusa,
princìpio,
sìntomo,
stìmolo,
movènte
Tedesco
Ursprung,
Grund.
iscóticu , nm Sinonimi e contrari
arraghèscia,
atema,
atilla,
cóntia,
cracanibi,
filistocu,
fóliga,
incróstula,
inforroxu,
insemia,
iscodulete,
iscórtziga,
iscúgia,
istibbu 1,
mendhea,
pillamone
Frasi
fit fartau e si est difesu bocandhe iscóticos, nandhe chi depiat andhare
Traduzioni
Francese
prétexte
Inglese
pretext
Spagnolo
pretexto
Italiano
pretèsto
Tedesco
Ausrede.
istíbba , nf, nm: istibbu 1,
istubbu Definizione
cosa chi si narat tanti po s'iscabbúllere de su chi no si bolet fàere / bogare istibbos = bogai frocus
Sinonimi e contrari
arraghèscia,
atilla,
camàndula,
cóntia,
filistocu,
frocu,
iscóticu,
iscúgia,
pirríchia
Frasi
chie fit già imperaulada, chie deviat atèndhere in domo, chie si deviat fàghere monza, chie li bogaiat àteras istibbas e neune lu cheriat! ◊ a dare siat: de istibbos no ndhe boghedas! ◊ no ndhe boghent de istibbos pro s'iscundhire: sunt a betiapare in donzi cosa! ◊ apo bogadu istibba e no bi so andhada a s'interru sou, ca no lu podio bídere!◊ est semper tirandhe istubbos pro non fàchere su chi depet
Traduzioni
Francese
prétexte
Inglese
pretext
Spagnolo
pretexto
Italiano
pretèsto
Tedesco
Vorwand.