brotài, brotàre , vrb Definizione su essire o bogare is cambos noos de is matas; su essire fora de s'abba de una vena Sinonimi e contrari afroghedhare, apillonai, brionare, brionire, broculare, brundhire, ibbrotare, incorumedhai, puzonire, rebbrotai / benai, bundhare, tzurruare Frasi est che àlvure chena piús brotare fruas ◊ sas àrbures sunt brotendhe linna noa ◊ bi at unu fiore brotendhe ◊ sas fruedhas sunt brotendhe torra 2. s'abba budhindhe ndhe brotat su bullu dae su labiolu ◊ ndhe brotat de abba frisca, cussa funtana!…◊ li brotaiat su sàmbene dae nares 3. e cantas curreladas ti faghias cantendhe cantu in coro brotaias! ◊ li brotat dae coro s'augúriu prus bellu ◊ incantos divinos brotat sa terra Etimo ctl., spn. Traduzioni Francese jaillir, prendre sa source, naître Inglese to spring Spagnolo brotar, manar Italiano scaturire Tedesco sprossen, quellen.

bullíre , vrb: pullire Definizione nau de is matas, bogare pigiones, cambos noos; nau de un'iferta, brotare, bogare, isparare Sinonimi e contrari brionire, briorare, broculare, brotai Frasi as a bullire dae raighinas, ma sunt sempre fruedhas pirastrinas! (Cubeddu) Traduzioni Francese prendre sa source Inglese to spring up Spagnolo brotar Italiano pullulare Tedesco hervorsprießen.

fantàna , nf: funtana, puntana Definizione benu de abba chi essit de sa terra, in pitzu, in calecuna atza o trèmene, o fintzes in fossu fundhudu tundhu fatu apostadamente cricandho s'abba e a muru totu a inghíriu (su buidu chi abbarrat si narat incalu); càntaru de abba intubbada in bidha / erba de funtanedhas = folladedha (Glechoma hederacea) Sinonimi e contrari antana, mígia 1, mitzadroxu, mitzarxu, orgale, orgosa, muntana / pussu Modi di dire csn: sa funtana est faenno = est boghendhe abba, s'abba de sa funtana est currindhe; bogai funtana = fàghere su putu; sa mama de funtana = zenia de fémina fata a pessamentu, a zisa de sa mama de su sole, pro fàghere a timire sos pisedhos; funtana sansa = mígia de àcua minerali; fai una funtanedha in sa farra = fàghere unu fossighedhu pro bi poder betare cosa impastendhe Frasi in cuss'ata de roca bi essit una bella funtana de abba ◊ bi at funtanas chi bundhant abba a cora totu s'annu e àteras chi si che sicant in istiu 2. si nc'est ghetau a funtana ◊ s'àcua dha piscaus de funtana cun sa cracira ◊ cussa teniat gana de istudiai cantu ndi tenia dèu de mi nci ghetai a funtana! ◊ a piciochedhu m'iant portau a bogai funtana in su sartu (F.Secci) 3. che funtana mi bundhant sos ojos ◊ is làgrimas calant in is trempas che funtanedhas de arriu Terminologia scientifica slg. Etimo ltn. fontana Traduzioni Francese source, fontaine Inglese spring, fountain Spagnolo fuente, manantial (m) Italiano sorgènte, fontana Tedesco Quelle, Brunnen.

fònte , nm, nf: afonti, fonti Definizione logu de ue naschit ccn. cosa, ma nau pruschetotu po su lacu inue in crésia si ponet s'abba benedita po batiare is pipios (in custu sensu, fintzes nf.) 2. su sàbudu santu si benedixit sa fonti batisimali ◊ ti ant batiau in sa fonti Terminologia scientifica slg, prdc Traduzioni Francese source Inglese source Spagnolo fuente Italiano fónte Tedesco Quelle, Taufbecken, Taufstein.

insemía , nf: intzimia Definizione càusa, neghe chi faet naschire unu male, princípiu de calecunu efetu (mescamente de maladia); fintzes iscusa tanti po nàrrere, po fàere (o po no fàere) una cosa Sinonimi e contrari ansimia, càusa, písima / abbétia, arraghèscia, atema, congiuntura, cóntia, iscóticu, iscúgia, tzemia Modi di dire csn: intzimia de… = coment'e chi…, a su postu de…; bogai intzimia = chircare iscusas; is intzimias de su partu = sinnales de comente una fémina ràida est sentida pro s'illierare Frasi ita cudha bagadia… morti chen'e intzimia fatzant! 2. dhi narant cosa po tenni s'intzimia po dh'acusai ◊ no tenendu intzimia de perunu imputu, dhus iant libberaus 3. seis benius a mi pigai cun ispadas e fustis, intzimia de èssi unu bandidu (Ev)◊ intzimia de istudiare ses zogandhe! Etimo srd. Traduzioni Francese germe, source, principe Inglese germ, cause, beginning Spagnolo germen, origen, pretexto Italiano gèrme, càusa, princìpio, sìntomo, stìmolo, movènte Tedesco Ursprung, Grund.

mígia 1 , nf: mintza, mitza, miza 2 Definizione vena de abba chi essit de sa terra, in pitzu, prus che àteru in calecuna atza o trèmene, ma fintzes in logu paris Sinonimi e contrari antana, fantana, mizotu, orgale, orgosa Frasi apu agatau una mitza de àcua frisca acanta de un'arroca ingunis ◊ nci at una mígia de àcua sèmpiri calendi, sa chi fíncias a pagu tempus fait serbèt po sa necessirari de sa bidha Terminologia scientifica slg Etimo ltn. *mitia Traduzioni Francese source Inglese source Spagnolo fuente, manantial Italiano sorgènte Tedesco Quelle.

mitzadróxu , nm: mizadroxu Definizione benu o tzurru de abba chi essit de terra Sinonimi e contrari mitzarxu, orgale, sciopadórgiu Terminologia scientifica slg Etimo srd. Traduzioni Francese source d'eau Inglese pool Spagnolo venero, manantial Italiano pólla d'àcqua Tedesco Quelle, Wasserader.

mitzàrzu, mitzàrxu , nm: mizarxu Definizione logu inue mizat o essit abba Sinonimi e contrari funtana, mígia 1, mitzadroxu Frasi est unu mitzarxu sempri a ciurrus ◊ sos mitzarzos sunt mesu assutos! Etimo srd. Traduzioni Francese source d'eau Inglese pool, spring Spagnolo manantial, venero Italiano pólla d'àcqua, sorgènte Tedesco Quelle, Wasserader.

rólliu 1 , nm Definizione vena de abba de pagu contu Sinonimi e contrari rógiu Traduzioni Francese source d'eau Inglese pool Spagnolo venero, manantial Italiano pólla d'acqua Tedesco Wasserader.

«« Cerca di nuovo